450
Trực chỉ nhân tâm kiến tánh thành Phật
Hỏi: Cách nhìn giữa chúng sanh, Bồ Tát, và Thiền sư ví dụ: cùng cây gậy phàm phu cho cậy gậy là thật nên khởi tâm phân biệt tốt xấu. Nhị thừa cho cây gậy là không, vô thường sẽ mục nát hư hoại. Duyên giác gọi đó là huyễn hóa do nhân duyên sanh.
Bồ tát cho nó là đương thể tức không thấy tột độ lưới nhân duyên, không cần quán sát nữa biết rõ không thực tánh nên nói đương thể không.
Thiền gia thấy cậy gậy là cây gậy, đi chỉ đi ngồi chỉ ngồi không động đến, không bị khái niệm nào chen vào (tức là trực diện đối cảnh không tâm không khởi niệm) xin Hòa thượng khai thị giữa cái nhìn của Thiền sư và Bồ Tát. Như vậy thiền sư nhìn có khác với bồ tát nhìn hay không?
Nam Mô Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni.
Sư Ông đáp:
Trong cuốn “Thiền Tông Việt Nam cuối thế kỷ 20” tôi có dẫn câu chuyện này cho nên Phật tử này có đọc hơi nghi. Như vậy Thiền Sư nhìn với Bồ Tát nhìn 2 cái nhìn khác ở chỗ nào? Tôi xin nói rõ, trong đây có nêu lên bồ tát thì thấy các pháp đương thể tức không còn thiền gia thấy cây gậy là cây gậy. Sở dĩ khác là thế này , căn cứ trên giáo lý Phật có chia làm ngũ thừa mà thừa cuối là bồ tát thừa. Vì giáo Phật chia từng bậc tu và từng pháp riêng của mỗi bậc. Ví dụ như ngũ giới dành cho người tại gia, Sa Di giới dành cho người xuất gia ban đầu, bồ tát giới…
Hàng Thanh Văn quán thế nào, Duyên Giác quán thế nào, Bồ Tát quán thế nào đều có pháp tu và pháp quán. Mà có pháp tu và pháp quán tức là còn mượn phương tiện mà nhà thiền có mượn phương tiện không? Nhà thiền thì đa số nhất là Thiền Tông gọi là “trực chỉ nhân tâm kiến tánh thành Phật” không có mượn phương tiện. Mà không mượn phương tiện thì không có dùng pháp quán.
Bởi vì Bồ Tát quán thâm lý Bát Nhã cho nên vừa thấy sự vật biết đương thể tức không nó không có thiệt , thấy rõ khỏi cần suy ngẫm. Còn thiền sư thì không phải vậy, hỏi chớ mình quán các pháp nó không thiệt. Ví dụ tôi nói đương thể tức không rồi quý vị thấy người, vật, âm thanh… cũng biết không thiệt thì quý vị có nhiễm cái gì không? Không nhiễm gì thì tâm quý vị có động không? Thì thấy tất cả các pháp đương thể tức không mà tâm mình cũng bình an “tâm an bất động. Bây giờ thấy cây gậy là cây gậy mà không khởi nghĩ gì hết tâm an không? Tâm cũng an cũng bất động. Nhưng cái kia do dùng giáo lý phật để quán thuần thuật thì tới chỗ đó, bây giờ đi thẳng rằng các niệm khởi điều là bệnh điều là mê cho nên mình không cho chạy theo niệm khởi tâm mình nó như như.
Tâm như như thấy cậy gậy là cậy gậy khỏi cần quán gì hết, với bồ tát thấy đó là cậy gậy biết đó là không. 2 cái khác nhưng mà 2 bên bên này tâm như như bên kia cũng tâm như như, có khác không? Không có khác. Như vậy cái nhìn 1 bên theo giáo lý, 1 bên không theo vọng tưởng, bên kia theo giáo lý quán nên không dính và bên đây không theo vọng tưởng thì có dính không? 2 bên đều không dính như nhau cho nên về mặt tâm như như thì không khác, nhưng đứng về phương tiện thì có khác.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Không nuôi cha mẹ có phải là tội lỗi?
Phật giáo thường thức
11:55 30/11/2025
Hỏi: Bạch Thầy, chúng ta có sai khi rời bỏ cha mẹ mình không ạ? (Ý người hỏi: “Nếu con không nuôi cha mẹ lúc tuổi già thì có bị đọa địa ngục không?”)
Không thấy thân bất tịnh nên khởi dục, vì khởi dục nên tạo nghiệp
Phật giáo thường thức
10:45 30/11/2025
Thấy bất tịnh để trừ dục; thấy vô thường để bỏ chấp; thấy mong manh để phát tâm cầu giải thoát. Khi thân không còn là chỗ tựa vững chắc, ta sẽ quay về nương nơi tâm sáng; khi không còn xem thân là ngã, ta sẽ thấy được phần chân thật chưa từng sinh diệt.
Vì sao lúc lâm chung cần trợ niệm cho người sắp mất?
Phật giáo thường thức
10:42 30/11/2025
Nếu như người bệnh đã chết thì việc niệm Phật sẽ giúp được gì cho họ? Thật ra, tuy người vừa mới tắt thở, nhưng thần thức vẫn chưa hồn tồn lìa khỏi thân xác, nơi họ sẽ được sanh về chỗ thiện ác chưa được quyết định. Ngay lúc này, giúp họ niệm Phật thì tác dụng sẽ vô cùng to lớn, phải biết rằng khi người lúc gần chết cũng chính là lúc đến ngã rẽ của hai đường thiện, ác.
Làm gì để giảm sự cuồng nộ của bão lũ?
Phật giáo thường thức
09:49 30/11/2025
Tôi đang ở Phú Yên, cùng bà con vùng lũ chia sẻ chút quà cứu trợ. Được có mặt giữa lúc khó khăn này, tôi thật sự hoan hỷ.
Xem thêm
