>>Phật giáo và môi trường 

Là “bức tường” xanh cuối cùng, nơi mà từ không gian xa xôi, giúp ta nhận biết tinh cầu của mình với những hành tinh không có sự sống khác. Rừng là tất cả sự sống của chính con người trên hành tinh này. 

Lời cảnh tỉnh nhân loại lần này, đánh thẳng vào trung tâm sự sống trên Trái Đất. Rừng là nơi cung cấp oxy cho toàn nhân loại, nguồn dự trữ nước, cung cấp thức ăn, dược liệu...là cánh tay chắc chắn và vững chãi để bảo vệ và chở che chúng ta qua những ngày bão tố, chiến tranh. 

Sự sống quý giá

Tính cho đến thời điểm hiện tại, các nhà khoa học và các cơ quan hàng đầu về nghiên cứu vũ trụ vẫn chưa tìm ra một nơi nào có sự sống giống như Trái Đất của chúng ta: Oxy cho muôn loài, hệ động thực vật phong phú, ngày và đêm thay phiên nhau theo chu kì hợp lý...Theo lời Phật dạy: “Thân Người khó có, Phật Pháp khó nghe “, chúng ta hiểu rằng, phải mất vô lượng vô số năm nữa, tính từ thời điểm này khi Trái Đất tận diệt sự sống, thì chúng ta mới có thể nhìn lại sự sống mới, một khi mà Đại Địa đã hội tụ đủ nhân duyên để cho sự sống được tiếp diễn.

Vậy, nếu như tự nhiên đã không còn cõi người và thú, thì sau khi chết nhân loại sẽ đi về đâu?

Hành tinh này, cho ta sự sống. Nhưng vì lòng tham lam, vô minh và ích kỉ của con người, đã đẩy sự sống này bên bờ tận diệt...mà chúng ta đang đếm từng ngày. Cách đây một đến hai năm, chúng ta còn nghe các nhà Khoa học ngồi tính toán rằng, phải mất 5 tỷ năm nữa, để Mặt Trời tắt đi, thì lúc ấy chúng ta mới bắt đầu tận diệt, sự sống kết thúc. Nhưng mới chỉ đầu năm 2019 này thôi, họ đã đưa ra một tuyên bố khiến cả Thế giới chấn động: Tới năm 2050, hơn một nửa số loài sinh vật sống trên Trái Đất sẽ biến mất. Và chỉ mới cách đây hơn 1 tuần thôi, lá phổi xanh của Thế giới - Rừng Amazon vẫn đang cháy, nguy cơ thiếu hụt oxy trên hành tinh sẽ rơi vào tình trạng báo động trong một vài năm tới...Chính vì lối sống không biết trân trọng món quà từ đất trời, kết tinh của sự yêu thương, bao la và từ mẫn...mà ngày hôm nay, khi chúng ta ngồi đây phải gánh lấy hậu quả nặng nề này. Không còn rừng, nhiệt độ mà mặt trời chiếu vào Trái Đất ngày càng gay gắt, ai ai cũng dễ dàng nhận biết sự thay đổi này qua từng năm. Cho tới một ngày, nước bốc hơi toàn phần ra ngoài vũ trụ, không một ai có thể chống chọi nổi với sức nóng từ Mặt Trời...từ đó, các loài pháp giới hữu tình chính thức khép lại sự sống. 

Nhưng theo lời Phật dạy, chúng ta hiểu rằng, sau khi chết đi chúng ta có Lục đạo luân hồi, hay còn gọi là sáu đường tái sinh. Nhưng pháp giới Người và Súc sinh đã không còn nữa, chỉ còn cõi trời, atula, ngạ quỉ và chúng sinh chịu đọa đày nơi địa ngục. Liệu, với những thăng trầm trong cuộc đời này, và công sức tu tập, tạo phước và thiền định của chúng ta đã đủ về cõi trời hay chưa ? 

Trong đó, vẫn là đau khổ nhất cho các chúng sinh phải vào con đường ngạ quỉ và chịu tội nơi địa ngục! Vì sao vậy? Bởi vì, phải mất hàng tỉ tỉ năm nữa, Trái Đất này hoặc một nơi xa xôi khác, mà đã đủ duyên để hợp thành sự sống mới kiến tạo. Trong thời gian đó, những chúng sinh trong hai cảnh giới này phải chịu cảnh đọa đày, đau khổ vì hối hận muộn màng về những lỗi lầm mà họ đã gây ra nơi trần thế biết bao. Và không biết chừng, sau ngày tận thế, ở đâu đó trong những con đường luân hồi khổ đau kia, còn có chỗ cho chúng ta thì sao?

Trí tuệ nhân tạo sai lầm

Trong toàn thể các loài sinh vật đang sống, thì điều chắc chắn và dĩ nhiên rằng, con người là cao quý hơn quả. Cao quý ở nhận thức, hành vi ứng xử, sự học hỏi, kiềm chế, tâm linh...và chỉ khi được làm Người, chúng ta mới đủ khả năng thiền định, tu tập pháp môn khó nhất và duy nhất để nhiếp tâm vào Định, quán chiếu thân tướng vô thường, quá từ bi, hư không...Do đó, con Người là bậc cao cấp nhất trong muôn loài đang sống, là loài thông minh nhất mà kể cả các loài tiệm cận với con Người cũng không thể nào so sánh được. 

Nhưng chưa dừng lại ở đó, chúng ta có tham vọng lớn hơn so với những gì mà chúng ta sở hữu. Trong những năm gần đây, Trí Tuệ Nhân Tạo, gọi tắt là AI (Artificial Intelligence ) là một trong những chủ đề gây xôn xao dư luận, bởi tính hai mặt của nó. 

Bên cạnh hàng loạt ứng dụng của AI trong đời sống hằng ngày, cho tới lĩnh vực quân sự, dò tìm, hàng không và vũ trụ...thì chính con người, “cha đẻ” của AI, cũng quan ngại về vấn đề sai lầm mà công nghệ AI có thể thực hiện. Trí Tuệ Nhân Tạo sai lầm có thể là dấu chấm hết cho nhân loại khi nó phát triển đến mức hoàn thiện nhất. Phật đã nói, có nhiều nền văn minh trên Trái Đất đã phát triển tột cùng rồi hủy diệt. Trí tuệ nhân tạo ra đời, nền công nghiệp 4.0 chính thức được thiết lập, đưa kỉ nguyên con người vào hai nhánh rẽ : Một là con người hiện đại sống đạo đức, kiểm soát được công nghệ AI và đưa con người và hành tinh phát triển rực rỡ. 

Hai là: Nếu nhân loại không sống đạo đức, thì đi kèm với công nghệ phát triển đỉnh cao này, sẽ có lúc trí tuệ nhân tạo quay ngược lại thống trị con người, hoặc đưa nền văn minh của thế giới đi vào ngõ cụt. 

Quên đi món quà vô giá 

Phật Pháp xuất hiện giữa cuộc đời là một điều hiếm hoi, khó gặp, cao cả thiêng liêng nhất trong Vũ Trụ. Vì đã có một Đức Phật xuất hiện trong lịch sử của chúng ta, bằng xương bằng thịt, và đã có một giáo lý, một con đường siêu việt không thể nghĩ bàn mà Người đã từ bi ban tặng cho chúng sinh, cho nhân loại...Đó là con đường giải thoát ra khỏi trầm luân sinh tử, không còn chịu sự chi phối của tự nhiên, vượt lên thân phận con người tiến tu để trở thành một bậc Thánh từ bi và trí tuệ.

Phật Pháp giữa cuộc đời này, từ bi là thế, vị tha là thế, và siêu việt là thế, vậy mà bao nhiêu thế kỷ trôi qua, vẫn còn nhiều kiếp người chấp mê bất ngộ. Tưởng mình mưu mẹo giữa cuộc đời này nên có được điều ước muốn, tưởng  mình thông minh tài giỏi giữa đất trời bao la này nên ngạo mạn, phỉ báng Phật Pháp, phỉ bán bao nhiêu bậc Thánh tăng, bao nhiêu vị Bồ Tát giữa cuộc đời bằng xương bằng thịt. Các Vị ấy sống...hoằng Pháp, hóa độ chúng sinh, cực khổ sinh tử trong luân hồi để mong...gieo duyên lành cho chúng sinh nương nhờ Phật Pháp mà tiến tu giải thoát. 

Con đường Giác ngộ gian nan là thế, món quà mà Phật mang lại cao siêu và quý giá hơn bất cứ thứ gì trên đời này là thế, vậy mà bao nhiêu năm qua đi, cũng đã không ít lần, chúng sinh muôn nơi còn tối tăm đã chống phá Đạo Pháp, đi ngược lại với quy luật của vũ trụ, đại nguyện của Chư Phật. Loài người, đắm mình trong sự sống tràn đầy hưởng thụ và hủy diệt, nay lại quay lưng, quên đi món quà cao quý mà Phật đã truyền dạy cho chúng sinh. 

Sự sống không còn lâu, sức nóng và tất cả những cơn giận dữ của thiên nhiên đang từng ngày trút lên nhân loại, tất nhiên, đó cũng là sự hiển nhiên theo đúng diễn biến Nhân Quả của loài người. Con người từ xưa đến nay đã sống lầm, với cách thức hưởng thụ và hủy diệt. Bây giờ, chúng ta phải đảo ngược quá trình đó lại...sống không phải để hưởng thụ mà là để cống hiến, phụng sự, tu hành và giác ngộ. Chúng ta cưỡng lại sự hủy diệt bằng cách trồng cây, bảo vệ cây rừng, phóng sinh, hỗ trợ, thương yêu tử tế và giúp đỡ lẫn nhau. Với ước mơ xây dựng lại tinh cầu này, đúng như thuở ban đầu của nó, là một nơi với sự sống nhiệm màu, hiếm hoi giữa vũ Trụ bao la, mênh mông, lạnh lẽo này. Sống để xứng đáng với món quà mà đấng Giác Ngộ đã để lại cho chúng ta, một di sản, một món quà tinh thần cực kỳ quý báu: Là con đường giải thoát Giác Ngộ, đi về Vô Ngã. 

NAM MÔ BỔN SƯ THÍCH CA MÂU NI PHẬT