450
Vòng luân hồi (Vaṭṭa)
“Vaṭṭa” có nghĩa là sự xoay vòng, luân chuyển, nối tiếp không dừng, nên gọi là vòng luân hồi. Chính vì phiền não (kilesa-vaṭṭa) mà sinh ra nghiệp (kamma-vaṭṭa), và do nghiệp ấy mà phát sinh quả báo (vipāka-vaṭṭa). Ba vòng này liên hệ chặt chẽ, nối đuôi nhau không dứt - như bánh xe luôn tự quay vì lực đã được tạo từ trước.
Khi lòng tham khởi lên, đó là phiền não luân hồi. Từ tham mà ta hành động bằng thân, khẩu hay ý để chiếm lấy điều mình muốn - đó là nghiệp luân hồi. Khi kết quả đến, dù là thành công, hạnh phúc hay đau khổ, chính là quả luân hồi. Vòng xoay này diễn ra không chỉ trong kiếp sau mà ngay trong từng sát-na của đời sống hiện tại.
Người nghèo trong đời này mong được giàu sang ở đời sau, nên siêng làm phước, cầu nguyện. Khi chết đi, họ tái sinh làm người hay chư thiên hưởng phước báo - đó là quả luân hồi. Nhưng chính sự mong cầu ấy lại là phiền não luân hồi, còn việc làm phước với tâm mong cầu ấy là nghiệp luân hồi. Vòng nhân quả khép kín, nối tiếp nhau: mong muốn - hành động - kết quả - lại khởi mong muốn mới.
Nếu làm thiện, vòng xoay ấy tạm gọi là “tốt”, dẫn đến hạnh phúc; nếu làm ác, vòng xoay ấy đưa đến khổ đau. Nhưng cả hai vẫn nằm trong samsāra - bánh xe sinh tử không có điểm dừng.
Xét theo Tứ Thánh Đế, phiền não luân hồi và nghiệp luân hồi thuộc Tập đế - nguyên nhân của khổ; còn quả báo luân hồi, dù là giàu sang hay thiên lạc, vẫn thuộc Khổ đế - vì vẫn còn trong vòng sinh - già - bệnh - chết.
Điều mà người đời gọi là hạnh phúc, các bậc Thánh lại thấy là khổ, bởi nó chỉ là phần sáng tạm bợ của bánh xe đang quay. Người tạo ác nghiệp chịu khổ trong bốn đường dữ - đó là phần tối nặng nề hơn của cùng một vòng quay. Dù ở cõi nào - người, trời hay địa ngục - thì tất cả vẫn là luân hồi, vẫn là khổ.
Chỉ có Niết-bàn - nơi vòng xoay dừng lại, không còn phiền não, nghiệp và quả - mới là hạnh phúc chân thật. Vì vậy, người trí không tìm cách làm cho bánh xe quay “êm hơn”, mà nỗ lực thoát khỏi bánh xe ấy.
Tinh tấn hành trì Giới - Định - Tuệ chính là con đường chấm dứt luân hồi. Khi phiền não không còn, nghiệp không sinh, quả không trổ, bánh xe ấy ngừng lại - và đó là sự tịch diệt tuyệt đối mà Đức Phật gọi là Niết-bàn.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Metta nghĩa là Thiện Ý
Phật giáo thường thức
20:03 04/12/2025
Ajaan Fuang - thầy của tôi - từng kể rằng một lần có con rắn bò vào ở trong cốc của Ngài. Suốt ba ngày, mỗi khi bước vào phòng, Ngài đều thấy nó lẩn vào sau chiếc tủ. Dù mở cửa cốc cả ngày, con rắn vẫn không đi. Hai “vị” lặng lẽ sống chung một phòng, và Ngài thì hết sức cẩn trọng, không làm điều gì khiến nó giật mình hay cảm thấy bị đe dọa.
Công dụng của Bát-nhã
Phật giáo thường thức
18:46 04/12/2025
Bát-nhã là trí tuệ chiếu soi các pháp, trí tuệ thấy như thật. Công dụng của Bát-nhã rất lớn, phá tất cả kiến chấp, nên có rất nhiều thí dụ...
Tam tai: Nạn nước, gió bão, lửa từ do đâu mà đến?
Phật giáo thường thức
17:40 04/12/2025
Hiện tại thế gian tai nạn triền miên, nếu chúng ta không chăm chỉ nỗ lực mà tu, tương lai làm sao có thể tự cứu, cứu người?
15 điều khẩu truyền trân quý về Chú Lăng Nghiêm
Phật giáo thường thức
17:00 04/12/2025
Thường xuyên tụng Chú Lăng Nghiêm có thể giải trừ được khí độc trong trời đất. Quý vị chỉ cần trì tụng, trong vô hình đối với trời, đất, và tất cả mọi thứ đều có được sự trợ giúp và cảm ứng.
Xem thêm
