Ái là cội gốc của luân hồi sinh tử
Vậy cội gốc của sinh tử là gì? Người xưa nói: “Nghiệp không nặng không sinh vào cõi Ta bà, lòng tham ái không dứt không sinh vào Tịnh độ”. Nên biết, ái là nguồn gốc của sinh tử. Người không biết nguồn gốc của sinh tử, chỉ tu niệm một bên, thì chỉ hưởng phước báo cõi trời người.
Do si mê trong tình ái và bị sự ràng buộc của vợ chồng, nên chúng ta chỉ biết lo cho vợ chồng con cái mình nhiều hơn. Mấy ai thấu hiểu công ơn sinh thành dưỡng dục của mẹ cha, biết ơn và đền ơn là đạo lý uống nước nhớ nguồn, luôn nhắc nhở chúng ta nên biết cung kính hiếu dưỡng mẹ cha.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet) |
Trong cuộc sống của chúng ta, có những lúc ta phải tự hỏi rằng: Ta sống trên đời này để làm gì? Và ta từ đâu đến? Sau khi chết ta sẽ đi đâu? Và ý nghĩa thật sự cho cuộc đời của chúng ta là gì? Tại sao ta không thật sự tìm thấy bình yên hạnh phúc trong cuộc đời của mình? Ta phải làm gì để tìm ra nguyên lý chính đáng cho cuộc đời của mình? Quả thật, một con người ai cũng được sinh ra từ sự luyến ái của cha mẹ mà có nên hình hài vóc dáng này, đó là quy luật chung cho loài người chúng ta.
Đời sống con người thật là phong phú và cũng lắm rắc rối, bởi vì con người biết suy nghĩ, biết nói năng, biết hành động. Nếu suy nghĩ, nói năng, hành động theo chiều hướng tốt đẹp thì lợi ích cho mình người thân, gia đình và xã hội. Ngược lại, gây ra phiền muộn, khổ đau cho nhân loại.
Tình cảm nó giống như những hạt mưa, mưa càng to thì có thể dập tắt đi ngọn lửa tham lam ích kỷ, sự căm hờn của lòng thù hận bởi ganh ghét và tật đố, nhưng nó có thể là ngọn lửa của tình thương yêu, ước mơ và hy vọng, bằng sự khoan dung của trái tim hiểu biết, cùng san sẻ cho nhau với tấm lòng vị tha. Tại sao chúng ta lại để cho những ngọn lửa ấy vụt tắt đi trong đêm tối vô minh.
Tình thương yêu chân thành, hay nỗi xót xa trước những mảnh đời bất hạnh, niềm cảm thông để cùng nhau san sẻ hoặc nâng đỡ, tha thứ cho nhau đều xuất phát từ “tình thương yêu chân thật”. Nếu một khi chúng ta đã đánh mất giá trị và phẩm chất bằng tình người trong cuộc sống thì ta đã tự tách mình ra khỏi thế giới của hiểu biết, nhận thức đúng đắn và con người tâm linh của chính mình.
Hạnh phúc lớn nhất của con người khi còn tồn tại trong thế giới này đó chính là được sống hoà hợp với nhau, được tắm mình trong biển cả bao la tràn đầy tình yêu thương chân thật của mọi người.
Chúng ta hãy nên sống bằng trái tim yêu thương và hiểu biết, bằng chính những gì mà ta đã có được, chúng ta sống bằng tình người và đừng để cho cái bệnh vô cảm len lỏi vào đời sống này, hãy lấy tình thương yêu nhân loại mà làm ngôi vị trung tâm của cuộc sống, hãy mở rộng trái tim mình, hãy quan tâm và chia sẻ đến nhiều người hơn, hãy thông cảm và sẵn sàng nâng đỡ những mảnh đời bất hạnh, hãy biết quý trọng tình cảm và tha thứ lỗi lầm của người khác.
Hằng ngày chúng ta thường đối mặt với những bộn bề của cuộc sống, nhiều lo toan trong công việc hay có lúc chúng ta đắm chìm trong những phút giây lạc thú, vui vẻ bên bạn bè mà đã lãng quên đi phút giây êm đềm, hạnh phúc, những hình ảnh thiêng liêng cao cả của cha mẹ, người ngày đêm thương nhớ, mong chờ, dõi theo bước chân của chúng ta trong từng phút, từng giây.
Ngày xưa, ở một kiếp nọ Mục Kiền Liên được sinh ra trong một gia đình trung lưu giàu có tuy đã đến tuổi trưởng thành nhưng chàng không thèm cưới vợ, định ở vậy để nuôi dưỡng báo hiếu cha mẹ già. Vì muốn có con nối dõi tông đường kế thừa gia phong nên cha mẹ ép chàng lấy vợ.
Chàng nhiều lần từ chối nhưng cha mẹ không chịu, cuối cùng vì thương cha mẹ nên chàng đành chấp nhận cưới vợ. Buổi ban đầu khi cô con dâu mới về nhà chồng, cô ta nuôi dưỡng chăm sóc cha mẹ chồng chu đáo và làm tròn bổn phận đối với người vợ, làm cho những nhà hàng xóm ước ao và ganh tị, phải chi cô ta là con dâu nhà mình thì vui vẻ và hạnh phúc biết mấy.
Rồi thời gian lặng lẽ trôi qua theo năm tháng, cha mẹ già ngày lớn tuổi bị bệnh mù lòa đôi mắt, làm cho người vợ càng thêm khổ sở nhọc nhằn, đã vậy còn hay bị la rầy vô cớ không có một ngày được an lạc thảnh thơi. Người vợ trẻ đó lớp thì phải chăm sóc nuôi dạy con cái, lớp thì phải chăm sóc cha mẹ già mù loà, công việc cứ như thế xảy ra hằng ngày làm cho nàng dâu sinh tâm cau có bực dọc và oán giận cha mẹ chồng.
Do áp lực công việc gia đình, ngày nào cô ta cũng trách móc cằn nhằn với chồng về chuyện cha mẹ già lớn tuổi sinh tật khó khăn, trách móc đủ điều làm cho chàng khó xử bởi vì phải lo cơm áo gạo tiền cho cả gia đình. Cô vợ than thân, trách phận nói rằng mình bạc phước nên phải chịu khốn khổ như thế này mỗi ngày, nào là cha mẹ cơm nước đổ vãi lung tung, ăn uống tắm rửa giặt giũ tiểu tiện khó khăn, vậy mà cha mẹ lúc nào cũng than vãn trách móc cằn nhằn khó chịu, có khi còn chửi mắng nạt nộ cô. Cô vợ luôn tạo ra hoàn cảnh trái ngang, éo le để bắt buộc chồng mình phải chọn lựa.
Một là anh nếu vì cha mẹ thì vợ chồng chúng ta chia tay kể từ đây, nếu vì em và sự nghiệp cho con cái về sau thì trong hai anh phải chọn một. Một là nuôi cha mẹ hay là nuôi vợ con.
Trong hoàn cảnh éo le cha mẹ già mù lòa, cuộc sống gia đình ngày càng thêm khó khăn, chật vật làm cho người chồng thêm lo lắng đủ điều, không biết giải quyết cách nào để cho trọn vẹn bên hiếu và bên tình. Người chồng cứ đắn đo suy nghĩ mãi, vì điệp khúc này cứ được lặp đi lặp lại mỗi ngày. Bên hiếu bên tình, chọn bên nào đây? Chàng vì thương cha mẹ già mù loà đôi mắt nên bỏ không đành, khi nghĩ đến công ơn sinh thành dưỡng dục mang nặng đẻ đau, nhờ vậy mà ngày hôm nay mình có mái ấm gia đình, gặp cô vợ quá khắt khe và tham lam ích kỷ, làm cho người chồng khó xử!
Thật ra trong cuộc đời này, không có gì thiêng liêng và cao quý bằng công ơn cha mẹ, trong các thứ tình không tình nào bằng tình mẹ cha, nhưng có mấy ai hiếu kính và nuôi dưỡng cha mẹ khi tuổi già? Cha mẹ tuổi già thường hay bệnh hoạn đau nhức lại không làm được việc gì giúp ích cho con cháu, đó là thêm gánh nặng cho gia đình, vừa tốn kém vừa nhọc nhằn, nên ngày xưa hay có quan niệm đem bỏ cha mẹ vào rừng khi tuổi già.
Có một người cha đang đóng chiếc xe để chở cha mình bỏ vào rừng, một hôm đứa con biết được mới nói, khi nào ba đưa nội đi ba nhớ đem xe về nhà cho con, người cha mới hỏi đem xe về nhà cho con để làm gì? Dạ thưa cha, con để dành chiếc xe đó chờ đến khi nào ba tuổi đã già, con sẽ lấy xe chở ba đi cũng như ông nội ngày hôm nay. Người cha nghe con mình nói như vậy, ngẫm nghĩ lại một hồi lâu, rồi từ bỏ ý định chở cha mình vào rừng nữa và từ đó bắt đầu chăm sóc ân cần chu đáo hơn, để đền đáp công sinh thành dưỡng dục.
Nuôi cha mẹ lúc tuổi già rất khó, vì thân thể bệnh hoạn yếu đuối, đi đứng khó khăn hoặc bệnh tình nặng hơn phải nằm một chỗ, nếu gia đình nào nghèo khổ thiếu thốn khó khăn thì việc chăm sóc và nuôi dưỡng cha mẹ lúc tuổi già rất khó. Nhiều khi con cái bận bịu công việc nên lơ là trong việc chăm sóc thì cha mẹ trách móc đủ điều, giận dỗi, hờn mát thật khó lòng.
Một hôm đức Phật lấy một ít đất để trên đầu ngón tay, rồi hỏi các thầy Tỳ kheo: "Đất trên đầu ngón tay ta nhiều hay đất trên quả địa cầu này nhiều?" Các thầy Tỳ kheo đồng trả lời: "Dạ đất trên quả địa cầu nhiều ạ". Phật nói tiếp: "Người có hiếu đối với cha mẹ trên thế gian này ít như đất trên đầu ngón tay ta vậy".
Bởi vì hoàn cảnh đã làm cho con người phải vật lộn với cuộc sống mà kiếm miếng ăn nên đâu có thời gian chăm sóc cha mẹ già và nuôi dạy con cái đúng mức. Phật lúc nào cũng vì lòng từ bi thương xót chúng ta nên Ngài nhắc nhở và chỉ dạy cho ta biết được đạo lý làm người là luôn hiếu kính và dưỡng nuôi cha mẹ.
Uống nước nhớ nguồn, ăn trái nhớ kẻ trồng cây là câu ca dao tục ngữ của dân tộc Việt Nam mà tổ tiên ông bà chúng ta luôn nhắc nhở con cháu để biết nhớ ơn và đền ơn cha mẹ. Cha mẹ là hai đấng sinh thành và nuôi dưỡng cho ta nên người vậy mà ta không còn biết ơn, hỏi sao người khác ta có thể giúp đỡ và chia sẻ cho được.
Chàng trai đó không nỡ nhẫn tâm bỏ cha mẹ, nhưng hoàn cảnh lúc đó thật là khó xử vô cùng, ngày nào cũng điệp khúc ai oán cung sầu, mà người vợ trẻ lúc nào cũng khóc lóc kể lễ, đầu bù tóc rối, mặt mày bí xị, nước mắt ràn rụa, khiến người chồng càng thêm buồn khổ không biết giải quyết cách nào đây. Tình chung chăn xẻ gối, cùng với sắc đẹp mặn mà của người vợ trẻ, và tương lai của con mình về sau như có một ma lực bắt buộc người chồng trong hai phải chọn một.
Đêm đó, người chồng không sao ngủ được vì chuyện vợ con và cha mẹ. Nước mắt đã lăn tròn trên đôi má của chàng và không còn cách nào khác hơn, thà chấp nhận bỏ cha mẹ mà nuôi vợ, nuôi con. Nghĩ vậy sáng hôm sau, chàng trai mới đến thủ thỉ với cha mẹ rằng: Bây giờ cha mẹ đã lớn tuổi rồi, không còn biết sống bao lâu nữa, nay con thỉnh cha mẹ về quê, thăm gia tộc nội ngoại một lần sau cuối để sau này nhắm mắt lìa đời, khỏi phải ân hận tiếc nuối quê cha đất tổ.
Cha mẹ, nghe con mình nói có lý nên đồng ý đi ngay. Ngờ đâu bị rơi vào bẫy của người vợ ác tâm. Con người ta do tham cầu quá mức nên mất hết phẩm chất nhân cách đạo đức, chỉ biết thủ lợi cho riêng mình còn ai sống chết mặc kệ, sẵn sàng làm những điều tội lỗi để bảo vệ cái ta ích kỷ của mình. Ít ai nghĩ đến công sinh thành dưỡng dục của mẹ cha, thâm ân như trời biển không gì có thể sánh bằng. Ít ai nghĩ mình được sinh ra từ đâu, ai nuôi mình khôn lớn và ngày nay sống cơm no áo ấm, công thành danh toại là nhờ ai?
Thế là chàng trai thuê một chiếc xe ngựa, tự mình cầm dây cương chở thẳng cha mẹ vào rừng sâu, đến chỗ đã khuất người, chàng trai trao dây cương cho cha rồi nói: Dạ thưa cha mẹ: đoạn đường này nổi tiếng có rất nhiều bọn cướp, con phải xuống đi trước để dò la tin tức và canh chừng chúng.
Thật là, đứt từng khúc ruột!
Trong kinh Phật dạy:
Tình cha mẹ thương con như biển rộng sông dài mênh mông vô cùng tận. Trong cơn mê sảng, điên rồ cuồng dại, chàng trai chợt tỉnh ra, rụng rời tay chân, nói chẳng nên lời, bất giác nghẹn ngào, quỳ xuống ôm chầm lấy cha mẹ mà van xin tha tội chết, ăn năn sám hối lỗi lầm mong cha mẹ thứ tha.
Xong rồi, anh ta đưa hai ông bà già về nhà trở lại hết lòng thờ kính hiếu dưỡng và đuổi cô vợ đi, Vợ anh hồn vía lên mây quỳ lạy trối chết mong anh ta tha thứ cho một lần để ở lại nuôi con và nuôi dưỡng mẹ cha. Với lòng hỷ xả, anh cũng xin mẹ cha tha thứ cho cô con dâu.
Do lòng tham con người không bến bờ nhất định nên lúc nào cũng ích kỷ nhỏ nhoi, nghĩ rằng cha mẹ già là gánh nặng của gia đình, thêm phần tốn kém và chẳng lợi ích gì. Ít ai nghĩ mình từ đâu ra, nếu không có cha mẹ nuôi nấng bao bọc làm sao ta sống đến giờ này, để được nhà cao cửa rộng, vợ đẹp con ngoan. Thế mới biết:
Thương mẹ đói khát khổ sở, thân thể tiều tuỵ. Ngài trở về trần gian xin được bát cơm liền tức tốc dùng thần lực để dâng bát cơm đó cho mẹ ăn. Bà ta đói khát đã nhiều ngày nên khi thấy cơm, một tay bà che bát cơm lại vì sợ các quỷ đói khác thấy xin, một tay bốc ăn, nhưng nghiệt ngã thay cơm hóa thành lửa ăn không được, làm bà ta đau khổ vô cùng.
Mục Kiền Liên thấy mẹ mình như vậy nên động lòng thương xót, Ngài vận dụng thần thông để giúp cho mẹ được no đủ, nhưng vô hiệu, vì nghiệp ác của bà quá nặng bèn trở về nhờ Phật ra tay cứu độ.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet) |
Một số thầy Tỳ kheo mới thắc mắc hỏi Phật, tại sao Ngài không dùng thần thông để thoát chết? Phật dạy thần thông không chuyển được nghiệp lực. Bình thường tôn giả Mục Kiền Liên dùng thần thông biến hóa vô song, qua lại trong các cõi trời người như trở bàn tay, đến khi nghiệp đến Ngài không dùng thần thông được nữa, nên đành phải chịu chết để trả nghiệp quá khứ còn sót lại.
Như chúng ta đã biết, thần thông chỉ là diệu dụng khi mình còn sống chúng ta có thể thi thố thần thông dời núi lấp biển hoặc cầu mưa gió nhưng đến khi nghiệp báo đến, thần thông vẫn bất lực trước quả xấu ác của chính mình. Nếu thần thông mạnh hơn nghiệp báo thì thế giới này không ai sống được, người ta sẽ đua nhau luyện thần thông để làm bá chủ thiên hạ.
Như vậy có thần thông để làm gì? Bởi do quá khứ nhiều đời ngài Mục Kiền Liên từng làm nghề đánh bắt cá tàn hại các loài vật nhiều quá và có một kiếp Ngài bất hiếu tàn nhẫn với cha mẹ vì vợ con. Cho nên dù kiếp hiện tại Ngài có tu hành chứng quả, nhưng vẫn phải trả ác nghiệp khi xưa còn sót lại.
Qua câu chuyện trên là một bài học nhân quả công bằng không thiên vị một ai, siêng năng tinh tấn tu hành thì chứng quả giải thoát, gieo tạo ác nghiệp thì đến hồi đủ duyên phải trả quả xấu. Nhưng, người tu trả quả khác với người đời là khi quả xấu đến vẫn an nhiên tự tại, không oán hận thù hằn người hại, ngược lại luôn mở rộng lòng từ, bi, hỷ, xả, sẵn sàng bao dung tha thứ và độ lượng, cho nên nhân quả xấu kể từ đây chấm dứt không còn tác động chi phối nữa.
Còn chúng ta khi gặp quả xấu đến thì oán giận thù hằn, đổ thừa tại bị thì là mà không biết tất cả đều do mình tạo lấy có khi làm cho nhân quả xấu trở thành lớn mạnh thêm. Song, người phật tử thời bây giờ vẫn thích thần thông hơn, nghe ở đâu có linh ứng liền tranh nhau đi đến đảnh lễ cầu xin đủ thứ. Vì thói quen của con người thích hiếu kỳ và ưa điều mầu nhiệm huyền bí và thích cầu khẩn van xin hơn là tu tập. Do đó, dễ bị người gạt gẫm dụ dỗ cuối cùng rơi vào mê tín dị đoan không làm chủ được bản thân mà làm những điều tà vạy.
Trở lại câu chuyện thật của tôn giả Mục Kiền Liên là một bài học quý giá cho cuộc đời nhằm giúp cho chúng ta có thêm một nhận thức sáng suốt về công cha nghĩa mẹ. Đàng rằng ai lớn lên cũng phải có vợ có chồng để xây dựng hạnh phúc gia đình và đóng góp cho xã hội. Nhưng nếu không có cha mẹ thì làm sao ta có thân này và theo quy luật nhân quả tương duyên trong đạo làm người, việc thờ kính hiếu dưỡng cha mẹ là một lẽ đương nhiên vì nó nói lên tinh thần biết ơn và đền ơn.
Ta biết hiếu thảo với cha mẹ, biết đền ơn đáp nghĩa thì sau này con cháu ta cũng sẽ biết hiếu thảo và nó sẽ trở thành một truyền thống tốt đẹp, là đạo lý uống nước nhớ nguồn, để nhắc nhở cho mọi người chúng ta ai cũng phải biết như thế là đạo lý chân chính trong cuộc đời làm người.
Thích Đạt Ma Phổ Giác
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Sống Đẹp
Nếu bạn stress nặng, hãy tìm Thiền buông thư
Đời sống 11:34 07/12/2018Chúng ta đã tích tụ những căng thẳng lâu ngày trong thân thể qua cách sống hằng ngày của mình trong việc ăn, uống, sinh hoạt. Vì thế sức khỏe của chúng dần dần bị hao mòn. Thiền buông thư là cơ hội để cho thân tâm được nghỉ ngơi, được chữa trị và hồi phục. Chúng ta để cho toàn thân được buông lỏng, đưa sự chú tâm và gởi tình thương lần lượt đến từng tế bào, từng bộ phận của cơ thể. Hãy cùng sư cô Chân Không tập Thiền buông thư.
Thông minh và đạo đức… 1
Đời sống 11:30 20/11/2018
Thông minh thiếu đạo đức là mối họa cho bản thân lẫn xã hội. Nhân loại ngày nay trọng dụng trí thông minh mà bỏ quên đạo đức sẽ đưa đến hỗn loạn và họa diệt vong. Thông minh và đạo đức là tố chất tối cần cho cuộc sống.
Thăm Thầy Thích Nhất Hạnh chúc mừng Tết thầy trò ngày cuối tuần
Đời sống 18:16 17/11/2018
Ngày 20 tháng 11 là ngày hội lớn của các thầy cô giáo. Ngày này chúng ta đã luôn đón một cách hào hứng và đầy hạnh phúc với tên gọi là Tết thầy trò theo ý tưởng của Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng - Chủ tịch công ty sách Thái Hà.
Nói và làm
Đời sống 09:45 17/11/2018
“Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Nói là thế đấy, lời nói đáng giá nghìn vàng. Và nó sẽ càng đáng trân trọng hơn khi được đem ra thực hành. Bởi thế “Nói và làm trong cuộc sống” đang là một trong những vấn đề được mọi người quan tâm, đặt ra trong lòng mọi người những dấu chấm hỏi.
Xem thêm