Nếu chỉ ngồi buông xả thư giãn thì con không thể nào nhận ra đâu là trạng thái, đâu là thái độ, đâu là tánh biết rỗng lặng trong sáng. Đặc biệt có một đoạn Thầy nói là phân biệt thái độ hữu nhân và trạng thái vô nhân bằng cái thấy rỗng lặng trong sáng. 

Cái chính con nhận ra được là nhờ nghe pháp và trải nghiệm đời sống. Pháp như là sắp đặt sẵn những thành bại, được mất, bệnh tật… để trên đó con có thể ứng dụng lời Thầy dạy mà thấy ra. Cứ như mỗi một khó khăn đến là để giúp phát huy trí tuệ, rồi thoát ly ra khỏi một tình trạng ngộ nhận nào đó mà Thầy hay nói là “Tự mình đánh lừa mình chứ không ai khác”. 

Khi thấy ra được đâu là thái độ hữu nhân và trạng thái vô nhân thì tướng biết mới không còn bị đánh lừa bởi những Sankhara và nhận ra tánh biết không sinh diệt. Đơn giản là tâm rỗng lặng trong sáng quan sát thân, thọ, tâm, pháp như nó đang là. 

Nếu nói là "tu tập" đôi lúc dễ nhầm lẫn với thái độ cái ta rèn luyện để đạt được cái mà nó cho là. Người mà trở về với pháp thì nên dùng từ "tu học" thì gần đúng hơn. Vì không biết nên mới học, mà học thật sự là khám phá sự thật đang diễn ra (hay thực tại đang diễn ra) chứ không bắt pháp diễn ra theo một quan niệm đã có sẵn. 

Cho nên chỉ có tánh biết rỗng lặng trong sáng học pháp. Học cũng chính là thấy. Cứ thấy rồi đến lúc chín muồi thì sẽ thấy ra. 

Cái bản ngã tham, sân, si, ngã mạn, bất an… sẽ còn đó nếu không ai trả lời cho nó biết những cái mà nó cho là-phải là-sẽ là chỉ là nguyên nhân của luân hồi sinh tử. Mà chính nó luân hồi sinh tử là do nó không biết. Khi thắp sáng tánh biết và học ra pháp thật thì cái bản ngã sẽ tự động biến mất. Vì có người đã khai thị cho nó rồi. Ngược lại chỗ nào chưa thông suốt thì bản ngã vẫn còn vì nó chưa phục, chưa được soi sáng. 

Soi sáng không phải dùng năng lực gì ghê gớm để đốt cháy tham-sân-si-phiền não. Bản ngã không có sai. Chẳng qua là tánh biết chưa thấy ra sự thật nên tướng biết tạm thời phải trôi lăn với ảo tưởng về "cái Tôi" mà tạo tác vậy thôi. Phải có một ai đó giúp nó thì nó mới chấm dứt luân hồi sinh tử. 

Nói là bản ngã tạo ra luân hồi sinh tử nhưng thực sự cũng chẳng phải nó tạo ra. Chỉ có tánh biết, trọn vẹn học bài học của pháp thì mới có thể giúp cho bản ngã ảo tưởng chấm dứt, và chấm dứt luân hồi sinh tử phiền não khổ đau.

Con thấy như vậy đó Thầy. 

Con thành kính tri ân Thầy. Con chúc Thầy luôn mạnh khỏe.

Trả lời:

Phải, con đã thấy ra cơ cấu vận hành và tương tác giữa tướng biết và pháp, giữa bản ngã sinh tử với tánh biết bất sinh, giữa trạng thái và thái độ của tâm. Sādhu!... 

Nguồn: trungtamhotong.org