Bản ngã và khổ đau trong mối quan hệ gia đình và xã hội
Sự an lạc và hạnh phúc không đến từ việc chiếm hữu hay khẳng định mình, mà là từ khả năng sống trong hiện tại với một tâm thanh thản, không bị trói buộc bởi bản ngã.

Bản ngã luôn cố chấp ngay cả khi nó thương yêu, tha thứ
Con người chúng ta thường có xu hướng đối xử nóng nảy với những người thân cận, đặc biệt là trong gia đình. Khi tiếp xúc gần gũi với họ, ta dễ dàng bộc lộ cảm xúc khó chịu, bực bội và thiếu kiềm chế.
Ngược lại, khi đối diện với người ngoài, ta lại trở nên lễ phép, nhẹ nhàng, cố gắng giữ gìn hình ảnh tốt đẹp. Điều này xảy ra bởi vì bản ngã của mỗi người luôn tiềm tàng trong những mối quan hệ quen thuộc, nơi chúng ta có cảm giác kiểm soát và quyền lực.
Trong những môi trường khác, chẳng hạn như xã hội hay công việc, khi chưa có quyền lực hoặc chưa thiết lập được vị trí, ta phải nhún nhường vì lợi ích của mối quan hệ, hoặc đơn giản là để tránh xung đột.
Tuy nhiên, khi sự thân cận kéo dài, bản ngã của ta một lần nữa trỗi dậy, tìm cách chiếm lấy sự thống trị trong mối quan hệ. Sự cạnh tranh quyền lực và lợi ích bắt đầu nảy sinh, dẫn đến những mâu thuẫn, bất mãn và cuối cùng là những xung đột. Đây là quy luật đã xảy ra từ ngàn xưa, không phải chỉ là hiện tượng của thời hiện đại.
Chính bản ngã cái tôi quá lớn là nguyên nhân cốt lõi gây ra những đau khổ không cần thiết. Khi một người để bản ngã lấn át, họ luôn mong muốn khẳng định quyền lực của mình, điều này dẫn đến sự thất vọng và khổ đau khi không đạt được điều mình mong muốn.
Vòng xoáy này không chỉ tồn tại trong gia đình mà còn hiện diện trong các mối quan hệ xã hội và sự nghiệp. Chúng ta càng cố gắng theo đuổi quyền lực và lợi ích cá nhân, thì sự căng thẳng và mâu thuẫn càng gia tăng, tạo ra đau khổ cho chính mình và những người xung quanh.
Bản ngã càng lớn thì khổ đau càng nhiều.
Khi chúng ta cho phép bản ngã dẫn dắt, ta trở nên nhạy cảm với những thất bại nhỏ, dễ bị xúc phạm và tổn thương trước những thay đổi của cuộc sống.
Những người có bản ngã lớn luôn cảm thấy cần kiểm soát và áp đặt lên người khác, và khi điều này không được như ý, họ sẽ rơi vào trạng thái thất vọng và bất mãn.
Ngược lại, khi tình thương và mối quan hệ không còn bị ràng buộc bởi bản ngã, ta mới có thể vượt qua được bản năng kiểm soát và chiếm hữu.
Chỉ khi làm việc mà không có cái tôi, ta mới đạt được hạnh phúc thật sự. Đó là khi chúng ta sống trong sự khiêm nhường, vị tha, và biết buông bỏ những ảo tưởng về quyền lực và kiểm soát.
Sự an lạc và hạnh phúc không đến từ việc chiếm hữu hay khẳng định mình, mà là từ khả năng sống trong hiện tại với một tâm thanh thản, không bị trói buộc bởi bản ngã.
Do đó, khi chúng ta nhận ra rằng bản ngã chính là nguyên nhân tạo ra khổ đau, và rằng chỉ khi buông bỏ nó, chúng ta mới tìm thấy hạnh phúc, ta sẽ biết cách điều chỉnh cách sống và mối quan hệ của mình.
Thay vì cạnh tranh, kiểm soát, hay giữ lấy quyền lợi cá nhân, ta hãy sống với lòng khiêm tốn, tình yêu thương và sự thấu hiểu – đó mới chính là con đường đưa đến hạnh phúc bền vững.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Từ "chẩn đoán bằng định mệnh" đến "bước nhảy xuyên hầm lượng tử"
Phật pháp và cuộc sốngÁnh sáng Phật giáo, giải Nobel Vật lý 2025 và hành trình chuyển hóa của hiện tượng Khắc Hưng.
Mẹ tôi cũng bán bắp
Phật pháp và cuộc sốngTrên đường từ Trường Đại học Quy Nhơn về phòng trọ, chỗ gần ngã tư có một người phụ nữ lớn tuổi bán bắp luộc hay ngồi ở đấy. Tôi đi bộ đến trường, chiều nào tan học về cũng gặp cô và nghe cô mời chào.
Ta cứ tưởng thứ mình tìm nằm ở bên ngoài
Phật pháp và cuộc sốngTình yêu lớn nhất mà ta khao khát là cảm giác được hiểu, được an trú, được bình yên không đến từ ai cả. Nó đến từ khoảnh khắc ta quay về bên trong và thấy mình đủ.
Thân này thật sự là khách trọ
Phật pháp và cuộc sốngCó thân là có khổ, điều ấy ai cũng từng nghe nhưng không phải ai cũng thấy. Ta chỉ thật sự thấy khi thân bắt đầu đau, khi hơi thở trở nên nhọc, khi một căn bệnh bất ngờ kéo đến và lấy đi những gì ta tưởng thuộc về mình.
Xem thêm














