Còn bản ngã là còn cô đơn

Khi tâm hoàn toàn lắng lại, ngay đó sẽ chạm vào sự tịch tịnh vốn là tự tánh sẵn có của các pháp. Lúc đó tâm tịch tịnh và pháp cũng tịch tịnh, trong sự cô đơn tận cùng của người giác ngộ thì tâm lại hài hòa với vạn pháp và không thấy gì là cô đơn cả.

Còn bản ngã là còn cô đơn 1
Ảnh minh hoạ.

Sự cô đơn có hai loại, cô đơn hữu ngã và cô đơn vô ngã. 

Cô đơn hữu ngã

Cô đơn hữu ngã là khi một người không tạo được mối quan hệ nào như ý mình. Khi bản ngã không thỏa hiệp được với ai nên cảm thấy mình cô đơn. Đó chỉ là sự cô đơn xuất phát từ ảo tưởng của bản ngã. 

Thật ra sự sống nơi mỗi người vốn không tách biệt mà ngược lại luôn có sự tương giao mật thiết với những gì đang xảy ra xung quanh theo nguyên lý duyên khởi, nương nhau mà sinh cũng nương nhau mà diệt. Vì vậy sự cô đơn hữu ngã này hoàn toàn là ảo tưởng xuất phát từ bản ngã, khi nó không tìm được đối tượng như ý mà thỏa hiệp. 

Vì chỉ là ảo tưởng nên sự cô đơn của bản ngã là không thể lấp đầy, không thể thỏa mãn. 

Ngay cả khi kết bạn với tất cả mọi người trên Trái Đất nhưng nếu còn bản ngã thì người ấy vẫn thấy cô đơn.

Cô đơn vô ngã

Còn sự cô đơn vô ngã là khi đã buông xuống tất cả các mối quan hệ, chỉ còn thân-thọ-tâm-pháp đang vận hành thôi. Đó là lúc tâm hoàn toàn trở về lặng lẽ và trong sáng với cái đang là, không còn thỏa hiệp với bất kỳ điều gì nữa. 

Khi tâm hoàn toàn lắng lại, ngay đó sẽ chạm vào sự tịch tịnh vốn là tự tánh sẵn có của các pháp. Lúc đó tâm tịch tịnh và pháp cũng tịch tịnh, trong sự cô đơn tận cùng của người giác ngộ thì tâm lại hài hòa với vạn pháp và không thấy gì là cô đơn cả.

Vì vậy mới có câu “Khi tâm thanh tịnh thì thấy các pháp đều thanh tịnh”…

Nguồn: trích khóa thiền số 14 tại Chùa Bửu Long năm 2014

gg follow

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Tạo nghiệp trong vô minh, quả báo đến khổ vô cùng

Phật giáo thường thức 09:20 20/11/2025

Có một người giàu có đã cao tuổi, để lại tất cả tài sản cho đứa con duy nhất và dự định sống với nó cho đến khi chết. Nhưng sau một thời gian chung sống, người con dâu chán không muốn thấy bố chồng ở mãi trong nhà nên bảo chồng phải đưa bố đi nơi khác ở. Người con không muốn mất cảm tình với vợ, nên đã quyết định đưa cha vào viện dưỡng lão, nơi rẻ tiền nhất.

Mỗi chúng sanh trong đời đều luôn có sẵn bên mình hai thứ phước và tội

Phật giáo thường thức 09:11 20/11/2025

Khi cái nào đến thời phát tác thì người ta sẽ theo đó mà buồn vui sướng khổ.

Làm sao để sống gần hơn với sự thật đang là?

Phật giáo thường thức 20:00 19/11/2025

Trong đời sống thường ngày, chúng ta quen nhìn mọi thứ qua tên gọi, hình tướng và khái niệm.

Xem thêm