Bốn loại nhận thức

Trong bài kinh Căn Bản Pháp Môn (của Trung Bộ Kinh) Đức Phật phân chia 4 hạng người với 4 loại nhận thức:


Bốn loại nhận thức  1
Ảnh minh họa. 

Vì sao “tu hành” có thể nhận thức chân lý

1. Hạng người phàm phu: Hạng người này nhận thức của họ dựa trên 6 giác quan (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý) tiếp xúc với 6 đối tượng (sắc, thanh, hương, vị , xúc, pháp) để tạo ra cái biết.

Nhận thức của họ là Tưởng tri (San-janati, biết do tưởng tượng), họ thường bám chấp vào địa, thủy, hỏa ,phong, chấp vào tứ thiền, tứ không, chấp vào mắt thấy- tai nghe ... Niết bàn.

Dù là tiến sĩ, nhà khoa học hay người lao động, nông dân mà chưa biết đến pháp tu của Phật thì đều là Phàm phu.

2. Hạng người hữu học: Hạng người này còn phải tiếp tục tu học, gồm 3 quả vị (Dự Lưu – Nhất Lai – Bất Lai). Hạng người này bắt đầu Thiền định, đóng lại 6 căn(giác quan), không nhìn ra bên ngoài, quay vào bên trong.

Nhận thức của họ là Thắng tri (abhi-janati, cái biết siêu việt bình thường ), không bám víu vào 25 đối tượng nữa.

3. Hạng Vô học ( A La Hán): Hạng người tiếp tục Thiền định sâu hơn, hiểu biết thâm sâu hơn.

Nhận thức của họ là Liễu tri ( pari -janati, biết toàn diện), diệt trừ Tham, Sân, Si.

4. Phật: là một vị A La Hán Chánh Đẳng Chánh Giác, tiếp tục đi sâu hơn nữa vào Thiền Định.

Nhận thức của Phật là Tuệ tri (pa-janati, đoạn trừ được nhân đưa đến luân hồi sinh tử, nhân đó là Tham ái – Ái dục (tanha).

gg follow

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Vui trong Giới Định Huệ

Phật giáo thường thức 16:04 25/11/2025

Người đời thường cho hành thiền là tiêu cực, khổ hạnh, ép xác, chịu đựng đau khổ, mất tự do về vật chất lẫn tinh thần... Nhưng người thật sự tu niệm cũng hưởng được nhiều cái vui bên trong. Người Phật tử nhiệt tâm mến đạo, tin tưởng nơi sự giác ngộ, đem hết cuộc đời mình thực tập giáo pháp theo Giới, Định, Huệ chắc chắn sẽ được an vui.

Chuyện Phật kể: Mũi tên thứ hai

Phật giáo thường thức 15:29 25/11/2025

Trong kho tàng văn hóa Phật giáo, những mẫu chuyện ngắn gọn để minh họa, để ẩn dụ, để khai thị cho chúng sanh những nội dụng cốt lõi của giáo pháp, được bàn bạc khắp tam tạng thánh giáo. Đức Phật được tôn xưng là nhà văn hóa vĩ đại, nhà giáo dục vì nhân sinh, vì những gì Ngài đã giảng dạy đều hướng về con người, xây dựng một con người hoàn hảo về nhân cách và trí tuệ.

Chỉ thực hành mới thấy được Pháp

Phật giáo thường thức 13:58 25/11/2025

Trong đời sống tu học, nhiều người thường nghĩ rằng chỉ cần có niềm tin là đủ. Nhưng sự thật không phải vậy.

Mâu thuẫn của cuộc đời

Phật giáo thường thức 13:37 25/11/2025

Ứng dụng giáo lý của Phật trong cuộc sống thì cuộc sống vừa có đạo đức, vừa được an vui.

Xem thêm