Theo các bậc cao niên sinh sống ở thôn Mỹ Quang Nam, xã An Chấn, huyện Tuy An, chùa Thanh Lương do những người Việt xây dựng từ năm 1956. Xưa kia, vùng đất này có tên Ma Linh Ma Liên, đến thập niên 60 của thế kỷ XX đổi thành Mỹ Quang và đến năm 2003 được chia làm 2 thôn Mỹ Quang Nam và Mỹ Quang Bắc.

Thầy Đại đức Thích Quảng Ngộ là trụ trì chùa Thanh Lương từ năm 2003 đến nay. Trước đây, chùa không có gì đặc biệt, chỉ có người dân địa phương hay lui tới. Thế nhưng từ năm 2004 đến nay, ngôi chùa trở nên nổi tiếng bởi một bức tượng Quan Thế Âm kỳ lạ được ngư dân vớt lên từ biển.

Thầy trụ trì Thích Quảng Ngộ nhớ lại kể: Sáng sớm ngày 24/12/2004, khi đang đánh cá ngoài biển Hòn Dứa, ngư dân của thôn Mỹ Quang Nam phát hiện một pho tượng Phật bằng gỗ trôi dập dềnh trên biển cách chùa Thanh Lương không xa. Mặc dù, lúc ấy sóng lớn nhưng pho tượng không bị sóng cuốn ra xa, cũng không dạt vào bờ như những cây gỗ khác. Thấy kỳ lạ, ngư dân liền đến thông báo cho tôi. Ngay sau đó, tôi và các phật tử ra xem, phát hiện đó là một pho tượng Quan Thế Âm bám nhiều san hô với chiều cao hơn 2m. Thấy vậy, nhà chùa thông báo đến chính quyền địa phương và tổ chức cho phật tử làm lễ rước tượng Phật về chùa.

Theo Đại đức Thích Quảng Ngộ, tượng Phật làm bằng gỗ quý, tạc dáng đứng trên một con rồng, cao 2,2m, nặng 74kg, bề ngang 0,6m. Vì chịu tác động của sóng gió nên tượng không còn nguyên vẹn, nhiều chỗ bị bào mòn, 2 cánh tay bị gãy. Tuy nhiên nhìn thoáng qua cũng dễ dàng nhận ra nguyên bản dáng đứng của Phật Quan Thế Âm. Nhiều phật tử có tâm ngỏ ý được phục chế pho tượng nhưng nhà chùa kiên định giữ nguyên hiện trạng. Sau khi đưa tượng Phật về chùa thờ tự, không ai xác định được xuất xứ cũng như niên đại của tượng mà chỉ đoán khoảng trên 100 năm.

Từ ngày chùa Thanh Lương có tượng Phật Quan Thế Âm, rất nhiều cá nhân và đoàn thể trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu pho tượng này. Nhiều người dân sinh sống bằng nghề biển cũng thường đến đây cầu nguyện bình an, ra khơi thuận lợi, làm ăn mưa thuận gió hòa.

Từ ngày đón tượng Phật Quan Thế Âm về thờ, chùa Thanh Lương dần dần được biết đến và tôn tạo lại nhiều hạng mục như: Cổng Tam quan, hồ Long Thủy, thiền đường, điện Quan Âm. Ngôi chính điện cùng gian thờ Tổ với tổng diện tích gần 1.000m2 được ốp mái, trang trí toàn bộ bằng san hô biển và gáo dừa. Đó là những chất liệu tiêu biểu đặc trưng nơi vùng đất ven biển này.

Từng khối san hô bao đời bỏ phế nơi đầu bờ cuối bãi được nhặt nhạnh mang về phân loại, kỳ công đẽo gọt và mài nhẵn. Sau đó được ốp trang trí mái, lam, đầu rường, mặt tiền theo hình chữ vạn hoặc hình kỷ hà, ngọn sóng. Nội thất bên trong sử dụng muôn vạn mảnh gáo dừa lắp ghép ốp tường tạo hình thay gỗ, với các sắc màu nâu, đen, trắng xen lẫn hài hòa.

Kiến trúc tâm linh của ngôi chùa còn thể hiện ngay ở con đường dẫn ra vào. Đi qua cổng chùa, du khách sẽ bắt gặp ngay trước mắt pho tượng Phật Di Lặc với nụ cười an nhiên tự tại của một người như đã hiểu hết lẽ đời. Kế đến là không gian của đá, những hòn đá được đặt cạnh nhau tạo nên một thế giới riêng. Toàn bộ cảnh chùa như ẩn hiện dưới tán cây cổ thụ tạo một cảm giác bình yên.

Đại đức Thích Quảng Ngộ chia sẻ: Cái riêng của cảnh chùa là sự giao thoa giữa tâm và cảnh. Tâm cảnh viên dung thì thế giới mới tròn đầy và mùa xuân thường tại khắp thế gian. Cảnh quan ở đây kín đáo, không lộng lẫy tân thời mà uy nghi trầm mặc như tính cách bình dị của người Phú Yên.

Thanh Lương nghĩa là thanh thản và bình yên. Trong nhịp sống xã hội bộn bề này, đôi khi người ta muốn sống chậm lại và sẽ tìm đến vãng cảnh chùa để tâm an lạc, lấy lại sự cân bằng trong cuộc sống. Tất cả cảnh trí nơi đây đều được bố trí theo ý nghĩa ấy để những thông điệp bình dị có thể len lỏi vào tâm hồn phật tử đến vãng cảnh chùa, bởi chùa Thanh Lương đang hướng đến là điểm hành hương mang giá trị tâm linh độc đáo của tỉnh Phú Yên.