450
Chiến thắng lớn nhất là chiến thắng chính mình
Đức Phật nhấn mạnh: chiến công vĩ đại nhất là chiến thắng bản thân. Đó là chiến thắng tham lam, sân hận, si mê - ba ngọn lửa luôn thiêu đốt đời người.
Trong Kinh Pháp Cú, phẩm Ngàn, Đức Phật dạy:
“Dầu tại bãi chiến trường
Thắng hàng ngàn quân địch
Không bằng tự thắng mình
Chiến công oanh liệt nhất”
Bài kệ ngắn gọn nhưng gói trọn một chân lý vĩnh hằng: chiến thắng bên ngoài, dù vang dội đến đâu, vẫn không sánh được với chiến thắng nội tâm - chiến thắng chính mình.
Từ ngàn xưa, nhân loại vẫn ngưỡng mộ những vị tướng lĩnh oai hùng, chinh phạt khắp bốn phương, lập nên chiến công hiển hách. Trên chiến trường, kẻ chiến thắng được tung hô, khắc tên vào sử sách, còn kẻ bại trận ôm hận ngàn đời. Nhưng lịch sử đã chứng minh: mọi chiến thắng quân sự rồi cũng lụi tàn, mọi đế chế dù lớn mạnh đến đâu cũng có ngày suy vong.
Một người thắng ngàn quân địch có thể được ca ngợi, nhưng chiến thắng ấy chỉ ở ngoài thân, mang tính thời cuộc. Nó có thể đem lại quyền lực, nhưng không đảm bảo được an lạc. Trái lại, nếu không thắng nổi chính mình, vị tướng kia vẫn bị tham, sân, si trói buộc, vẫn khổ đau như thường.
Đức Phật nhấn mạnh: chiến công vĩ đại nhất là chiến thắng bản thân. Đó là chiến thắng tham lam, sân hận, si mê - ba ngọn lửa luôn thiêu đốt đời người. Đó là chiến thắng những thói quen xấu, những tập khí nhiều đời bám chặt. Đó là chiến thắng cám dỗ, thắng sự kiêu mạn, thắng tính ích kỷ.
Khó nhất của con người không phải là đánh bại kẻ thù bên ngoài, mà là nhìn thẳng và chế ngự kẻ thù bên trong. Một khi ta chiến thắng được chính mình, thì mọi thứ khác trở nên nhẹ nhàng. Lời Phật dạy không phủ nhận giá trị của nỗ lực bên ngoài, nhưng chỉ rõ: mọi chiến thắng thế gian chỉ là tạm bợ, còn chiến thắng tự thân mới là chiến công bất diệt, dẫn đến giải thoát.
Trong thực tế, mỗi người đều có “chiến trường” riêng:
Người thua mình thì sống buông thả, bị cảm xúc lôi kéo, dễ dàng đánh mất nhân cách. Người thắng mình thì giữ được bình an, dù giữa nghịch cảnh vẫn không nao núng. Một nông dân biết đủ, một công nhân giữ giới, một người mẹ nhẫn nhịn dạy con… tất cả đều là những “chiến công” thầm lặng nhưng cao quý.
Trong xã hội hiện đại, con người bị bao vây bởi vô số cám dỗ: tiền bạc, danh vọng, hưởng thụ. Nhiều khi ta tưởng rằng giàu có, quyền lực là thành công, nhưng nếu không thắng nổi lòng tham, sân hận thì vẫn sống trong bất an. Những vụ việc tiêu cực, tham nhũng, tệ nạn… đều bắt nguồn từ sự thất bại trước chính mình.
Ngược lại, một người biết làm chủ tâm, biết buông bỏ dục vọng, sống lương thiện - dù không nổi bật ngoài xã hội - nhưng lại là người chiến thắng lớn nhất. Đó là chiến thắng mang lại bình an thật sự, chiến thắng mà không cần ai tung hô, nhưng được hiền thánh và chư thiên tán thán.
Người học Phật càng phải ghi nhớ: mọi sự tu hành đều bắt đầu từ việc chiến thắng chính mình. Giữ giới là thắng tập khí buông lung. Tinh tấn là thắng sự biếng nhác. Từ bi là thắng sự ích kỷ. Trí tuệ là thắng si mê. Không có chiến thắng nào vinh quang hơn thế.
Chiến thắng bản thân không chỉ có lợi cho mình mà còn đem lại lợi ích cho mọi người. Một người cha thắng được cơn nóng giận thì gia đình được an vui. Một người lãnh đạo thắng được lòng tham thì dân chúng được nhờ. Một tu sĩ thắng được bản ngã thì Phật pháp được hưng long.
Thực sự, lời Phật dạy trong Kinh Pháp Cú vẫn vang vọng hôm nay: “Không bằng tự thắng mình, chiến công oanh liệt nhất”. Người trí không phóng dật, luôn tỉnh thức để chế ngự những cơn sóng trong tâm. Mỗi ngày ta thắng được chính mình một chút, thì đó là mỗi ngày ta bước gần hơn đến bến bờ hạnh phúc, giải thoát.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Đêm qua, nếu bạn có một giấc ngủ ngon…
Sống an vui
19:03 21/11/2025
Đêm qua, nếu bạn có một giấc ngủ ngon, chắc bạn là người rất hạnh phúc, bởi vì:
Lợi ích sức khỏe không ngờ khi uống đậu đen lá dứa thường xuyên
Sống an vui
04:50 21/11/2025
Uống đậu đen lá dứa thường xuyên có thể hỗ trợ giảm cân, ổn định đường huyết và thải độc gan…
Cách nhận biết dầu ăn kém chất lượng cực đơn giản
Sống an vui
05:09 20/11/2025
Dầu ăn giả, kém chất lượng trên thị trường có thể gây ra nhiều nguy hại sức khỏe, vậy làm thế nào để phân biệt dầu ăn kém chất lượng và dầu ăn nguyên chất?
Đối diện cái chết không sợ hãi
Sống an vui
09:09 19/11/2025
Chết là sự kiện duy nhất chắc chắn sẽ xảy ra trong đời nhưng lại là việc mà con người ít được chuẩn bị nhất. Con người lập kế hoạch và sửa soạn cho vô số sự việc khác nhau – thi cử, hôn nhân, giao dịch kinh doanh, xây dựng nhà cửa… – mặc dù chẳng bao giờ người ta có thể biết chắc rằng những kế hoạch ấy có trở thành hiện thực đúng như mong muốn của họ hay không. Cái chết thì khác, nó có thể đến vào bất cứ giờ phút nào, sớm hay muộn.
Xem thêm
