Chủ động đầu mối sanh tử của 12 nhân duyên là gì?
Phật chỉ nguyên nhân đưa con người vào đường sanh tử và mối manh giải thoát sanh tử một cách rõ ràng là 12 nhân duyên. Sự liên quan của 12 nhân duyên rất mật thiết, như sợi dây xích có 12 vòng...
Khởi đầu của 12 vòng đó là Vô minh.
Bởi một niệm bất giác nên hiện có Vô minh.
Từ Vô minh nên có khởi niệm sanh diệt tạo nghiệp tức là Hành.
Bởi do Hành thúc đẩy Thức đi thọ sanh tức là Thức.
Thức là sắc chất hòa hợp thành bào thai gọi là Danh Sắc (vật chất và tinh thần).
Do có Danh Sắc nên có Lục nhập (mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý).
Bởi có Lục nhập nên có Xúc, có Xúc nên sanh cảm Thọ.
Vì cảm thọ nên có thọ vui hoặc thọ khổ.
Nếu thọ khổ thì sanh tắng (ghét), thọ vui thì sanh Ái (ưa).
Do Ái nên muốn bảo vệ vật mình yêu thích tức có Thủ.
Bởi chấp thủ nên mới có thân sau là Hữu.
Do có thân sau nên mới có Già, Bệnh, Chết, Ưu, Bi, Khổ, Não.
Ðó là theo chiều lưu chuyển (sanh diệt) tức là theo chiều thuận của sanh tử.
Trái lại, nếu trí huệ quán sát dứt si mê điên đảo, tức là phá vô minh.
Vô minh hết thì niệm sanh diệt cũng hết, tức là dứt hành.
Hành diệt thì thức cũng hết (thức diệt).
Thức hết thì danh sắc cũng hết.
Danh sắc hết thì lục nhập cũng không, lục nhập không nên không có xúc, xúc không thì thọ cũng không, thọ không thì ái cũng không, ái không thì thủ cũng không, thủ không thì thân sau cũng dứt, thân sau dứt, sự già, chết, lo buồn, khổ não cũng theo đó đoạn dứt.
Tu tập quán sát như thế gọi là "quán hoàn diệt".
Nghĩa là quán ngược chiều sanh tử để được giải thoát.
Lý duyên khởi và bài học sâu sắc về cuộc sống
Tóm lại, nhìn vào 12 nhân duyên chúng ta thấy vô minh là chủ động đầu mối sanh tử, tiêu diệt vô minh là giải thoát sanh tử.
Bởi đầu mối còn thì chi mạt ngọn ngành tiếp nối sanh trưởng, đầu mối diệt thì chi mạt ngọn ngành theo đó hết sạch.
Vậy nên người tu tập phải quán triệt lý nhân duyên của Phật dạy và dùng thanh kiếm trí tuệ sắc bén, thẳng tay chặt đứt sợi dây vô minh ràng buộc chúng ta trong nhiều kiếp để ra khỏi ngục tù sanh tử.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Vì sao Đức Phật không cứu độ hết chúng sinh thoát khỏi khổ đau?
Kiến thức 20:09 02/11/2024Phật không thể chuyển được nghiệp của chúng sinh, mà chỉ có thể từ bi chỉ dạy chúng sinh tự mình nỗ lực để thay đổi cuộc đời của mình.
Lục hòa: Sáu pháp sống chung hòa hợp
Kiến thức 14:50 02/11/2024Đây là phép sống chung hòa hợp để tu tập hướng đến giải thoát giác ngộ. Người tu hành mà không học tập sống chung cùng đại chúng một cách hòa hợp thì khó mà tu tập thăng tiến.
Thứ lớp quả vị của Bồ tát Thập địa
Kiến thức 13:29 02/11/2024Nhờ có trí tuệ thấy rõ khổ đau và thực hành Bát chính đạo cùng giáo lý Trung đạo, hành giả phát khởi Bồ đề tâm, hành trì Lục độ Ba la mật để dần đạt các cấp độ thành tựu trên con đường Giác ngộ.
Nói về Tứ niệm xứ
Kiến thức 10:40 02/11/2024Học, hiểu và tu tập Tứ niệm xứ là rất cần thiết dù tu sĩ hay cư sĩ giúp ta sống chất lượng, sâu sắc ý nghĩa, thanh tịnh thân tâm, thành tựu đinh lực trí tuệ hướng đến an vui giác ngộ giải thoát hoàn toàn ra khỏi mọi nỗi khổ niềm đau.
Xem thêm