Thứ bảy, 13/03/2021, 10:19 AM

Chùa Một Cột – Ngôi chùa biểu tượng của nền văn hiến Việt

Một truyền thuyết kể rằng, chùa Một Cột được xây dựng theo giấc mơ của vua Lý Thái Tông. Theo đó, vào năm 1049 vua đã mơ thấy mình được Phật bà Quan Âm đưa lên tòa sen…

Chùa Hồ Thiên: Ngôi cổ tự trên non thiêng Yên Tử

Nối tiếng với lối kiến trúc độc đáo gồm một điện thờ đặt trên một cột trụ duy nhất, chùa Một Cột hay Liên Hoa Đài (Đài Hoa Sen) là một biểu tượng lịch sử của Hà Nội cũng như nền văn hóa có bề dày ngàn năm của Việt Nam.

Nối tiếng với lối kiến trúc độc đáo gồm một điện thờ đặt trên một cột trụ duy nhất, chùa Một Cột hay Liên Hoa Đài (Đài Hoa Sen) là một biểu tượng lịch sử của Hà Nội cũng như nền văn hóa có bề dày ngàn năm của Việt Nam.

Theo các tư liệu lịch sử, tại vị trí chùa Một Cột ngày nay, từ cuối thế kỷ 9 đã có một cột đá, trên có ngôi lầu ngọc với tượng Phật Quan Âm ở trong, được dựng giữa một hồ nước vuông. Đầu thời nhà Lý, vua Lý Thái Tông thường đến đây cầu nguyện và vãn cảnh.

Theo các tư liệu lịch sử, tại vị trí chùa Một Cột ngày nay, từ cuối thế kỷ 9 đã có một cột đá, trên có ngôi lầu ngọc với tượng Phật Quan Âm ở trong, được dựng giữa một hồ nước vuông. Đầu thời nhà Lý, vua Lý Thái Tông thường đến đây cầu nguyện và vãn cảnh.

Đến năm 1049, sau khi sinh được hoàng tử nối dõi, vua Lý Thái Tông cho tu sửa tòa lầu Quan Âm, xây thêm một ngôi chùa cạnh đó và đặt tên cả quần thể kiến trúc này là chùa Diên Hựu tự, với nghĩa là “phúc lành dài lâu” hay “Phước bền dài lâu”.

Đến năm 1049, sau khi sinh được hoàng tử nối dõi, vua Lý Thái Tông cho tu sửa tòa lầu Quan Âm, xây thêm một ngôi chùa cạnh đó và đặt tên cả quần thể kiến trúc này là chùa Diên Hựu tự, với nghĩa là “phúc lành dài lâu” hay “Phước bền dài lâu”.

Một truyền thuyết lại kể rằng, chùa được xây dựng theo giấc mơ của vua Lý Thái Tông. Theo đó, vào năm 1049, vua đã mơ thấy mình được Phật bà Quan Âm đưa lên tòa sen. Tỉnh dậy, nhà vua kể lại chuyện cho quần thần nghe và được nhà sư Thiền Tuệ khuyên dựng chùa có hình dáng như đài sen.

Một truyền thuyết lại kể rằng, chùa được xây dựng theo giấc mơ của vua Lý Thái Tông. Theo đó, vào năm 1049, vua đã mơ thấy mình được Phật bà Quan Âm đưa lên tòa sen. Tỉnh dậy, nhà vua kể lại chuyện cho quần thần nghe và được nhà sư Thiền Tuệ khuyên dựng chùa có hình dáng như đài sen.

Do những biến thiên lịch sử, chùa Một Cột đã được xây dựng lại nhiều lần, mỗi lần lại có những sửa đổi khác nhau nên diện mạo không còn giống như thời Lý. Vào thời Nguyễn, chùa được trùng tu lớn khoảng những năm 1840-1850 và năm 1922.

Do những biến thiên lịch sử, chùa Một Cột đã được xây dựng lại nhiều lần, mỗi lần lại có những sửa đổi khác nhau nên diện mạo không còn giống như thời Lý. Vào thời Nguyễn, chùa được trùng tu lớn khoảng những năm 1840-1850 và năm 1922.

Vào năm 1954, chùa Một Cột bị thực dân Pháp và tay sai phá hủy khi rút khỏi Hà Nội. Đến năm 1955, công trình được kiến trúc sư Nguyễn Bá Lăng tái dựng theo kiến trúc để lại từ thời Nguyễn.

Vào năm 1954, chùa Một Cột bị thực dân Pháp và tay sai phá hủy khi rút khỏi Hà Nội. Đến năm 1955, công trình được kiến trúc sư Nguyễn Bá Lăng tái dựng theo kiến trúc để lại từ thời Nguyễn.

Chùa Một Cột ngày nay có phần chính là đài Liên Hoa hình vuông, chiều dài mỗi cạnh 3 mét, mái cong được lợp ngói, trên có Lưỡng long chầu nguyệt. Mặt trước đài Liên Hoa có bậc cấp dẫn lên.

Chùa Một Cột ngày nay có phần chính là đài Liên Hoa hình vuông, chiều dài mỗi cạnh 3 mét, mái cong được lợp ngói, trên có Lưỡng long chầu nguyệt. Mặt trước đài Liên Hoa có bậc cấp dẫn lên.

Toàn bộ đài Liên Hoa được dựng trên cột cao 4 mét (chưa kể phần chìm dưới đất), đường kính 1,2 mét, gồm hai khúc chồng lên nhau thành một khối, bên trên có hệ thống đòn gỗ làm giá đỡ.

Toàn bộ đài Liên Hoa được dựng trên cột cao 4 mét (chưa kể phần chìm dưới đất), đường kính 1,2 mét, gồm hai khúc chồng lên nhau thành một khối, bên trên có hệ thống đòn gỗ làm giá đỡ.

Đài Liên Hoa nằm giữa ao nước hình vuông, gợi hình tượng một bông sen vươn lên từ mặt nước. Ao được bao bọc bởi hàng lan can trang trí bằng những viên gạch sành tráng men xanh theo lối kiến trúc thời Nguyễn.

Đài Liên Hoa nằm giữa ao nước hình vuông, gợi hình tượng một bông sen vươn lên từ mặt nước. Ao được bao bọc bởi hàng lan can trang trí bằng những viên gạch sành tráng men xanh theo lối kiến trúc thời Nguyễn.

Về lối xây chùa nằm trên cột, nhiều cách giải thích khác nhau đã được đưa ra. Theo đó, kiến trúc này có thể tương đồng với kiến trúc từng tồn tại trên cột đá chùa Dạm, hoặc được thiết kế theo đồ hình mandala Phật giáo, hoặc có liên hệ đến tục thờ Linga – Yoni mang dấu ấn văn hóa Chăm.

Về lối xây chùa nằm trên cột, nhiều cách giải thích khác nhau đã được đưa ra. Theo đó, kiến trúc này có thể tương đồng với kiến trúc từng tồn tại trên cột đá chùa Dạm, hoặc được thiết kế theo đồ hình mandala Phật giáo, hoặc có liên hệ đến tục thờ Linga – Yoni mang dấu ấn văn hóa Chăm.

Cạnh chùa Một Cột là chùa Diên Hựu, một ngôi chùa có kết cấu giống như nhiều ngôi chùa cổ khác ở miền Bắc với cổng tam quan, Phật điện, nhà thờ Tổ, vườn tháp… Trên thực tế, chùa Một Cột – Liên Hoa Đài là một phần của chùa Diên Hựu chứ không phải một ngôi chùa riêng biệt.

Cạnh chùa Một Cột là chùa Diên Hựu, một ngôi chùa có kết cấu giống như nhiều ngôi chùa cổ khác ở miền Bắc với cổng tam quan, Phật điện, nhà thờ Tổ, vườn tháp… Trên thực tế, chùa Một Cột – Liên Hoa Đài là một phần của chùa Diên Hựu chứ không phải một ngôi chùa riêng biệt.

Ngày nay, chùa Diên Hựu – Một Cột là một trong những điểm tham quan du lịch hàng đầu của Hà Nội. Nhiều công trình tái hiện chùa Một Cột đã được xây dựng trên khắp ba miền đất nước, tiêu biểu trong số đó là chùa Một Cột ở Thủ Đức, TP HCM…

Ngày nay, chùa Diên Hựu – Một Cột là một trong những điểm tham quan du lịch hàng đầu của Hà Nội. Nhiều công trình tái hiện chùa Một Cột đã được xây dựng trên khắp ba miền đất nước, tiêu biểu trong số đó là chùa Một Cột ở Thủ Đức, TP HCM…

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Ý kiến của bạn

Bảo vật quốc gia chuông chùa Thiên Mụ

Chùa Việt 09:28 19/12/2024

Chùa Thiên Mụ, nằm bên bờ sông Hương thơ mộng, không chỉ là một danh lam thắng cảnh nổi tiếng của thành phố Huế mà còn là một công trình kiến trúc và văn hóa có giá trị lịch sử sâu sắc.

Độc đáo ngôi chùa cổ ở TP. HCM được trang trí bằng 30 tấn mảnh sành, sứ

Chùa Việt 09:37 18/12/2024

Mất khoảng 20.000 ngày công để gắn hơn 30 tấn mảnh sành, sứ phế liệu lên toàn bộ công trình, chùa An Phú sở hữu nhiều kỷ lục Việt Nam, trở thành ngôi chùa có kiến trúc độc đáo bậc nhất TPHCM.

Truyền thuyết ly kỳ ở ngôi chùa cổ có mái xanh nổi bật TPHCM

Chùa Việt 10:02 09/12/2024

Không chỉ là một trong những ngôi chùa cổ nhất TPHCM, chùa Huê Nghiêm còn lưu truyền truyền thuyết ly kỳ về người phụ nữ giàu có, sau khi chết tái sinh thành công chúa.

Chiêm ngưỡng nhiều cảnh “độc, lạ” ở chùa Linh Sơn

Chùa Việt 09:37 07/12/2024

Nằm trên gò cao bên triền núi Ba Thê, chùa Linh Sơn có kiến trúc nghệ thuật độc đáo trong quần thể di tích khảo cổ Óc Eo - Ba Thê (thị trấn Óc Eo, huyện Thoại Sơn). Từ lâu, nơi đây được xem là địa chỉ du lịch tâm linh nổi tiếng khắp vùng. Tham quan ngôi chùa trăm năm tuổi, chúng ta sẽ cảm nhận vẻ đẹp an yên, thanh tịnh ở đây.

Xem thêm