Cội tùng Phật giáo Việt Nam: Cúi mình trước chân nhân (kỳ 8)

Trong vai trò một nhà nghiên cứu kỳ cựu, vị cư sĩ này đã bày tỏ sự kính trọng sâu sắc đối với Đức Đệ tam Pháp chủ - Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ, đặc biệt là về sự tu của Ngài.

Nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn nói: “Ngày tôi được diện kiến Ngài khi ấy, Ngài đã ngoài 80 tuổi. Tất cả những gì toát lên từ Ngài là sự thanh bần, khiêm cung của bậc tu hành chân chất, một đời gìn giữ và hành trì giới luật nhà Phật”.

Ấn tượng về Đức Đệ Tam Pháp chủ

Lần đầu tiên tôi được diện kiến Đức Đệ tam Pháp chủ Thích Phổ Tuệ là khi tôi dự lễ tấn phong Ngài lên cương vị Pháp chủ của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Tôi đã rất lấy làm ngạc nhiên trước chân dung của Ngài, dẫu là trong một buổi lễ tôn mình lên ngôi vị Pháp chủ, nhưng Ngài xuất hiện trước pháp hội với hình ảnh vô cùng giản dị và gần gũi với quần chúng, chứ không hề tạo cảm giác xa cách, hay khác biệt nào. Tôi hình dung lúc ấy, Ngài tựa như một lão nông bởi chính sự bình dị, gần gũi ấy của Ngài, vẫn trong màu áo nâu sồng, chứ không hề có gì đặc biệt khiến mình trở nên khác với ngày thường cả.

Điều đó gây cho tôi một ấn tượng khá mạnh mẽ về Ngài, một vị cao Tăng chân chất, đúng với bản chất thật của một nhà tu hành. Ngài không những được Giáo hội tín nhiệm mà còn chinh phục được cả tấm lòng của quần chúng nhân dân bấy giờ.

Sau này, khi có dịp được đến chùa của Ngài và thăm Ngài, tôi càng cảm nhận được sâu sắc về bậc chân tu từ ngay đời sống của Ngài. Dù đang ở cương vị là Pháp chủ của Phật giáo Việt Nam, nhưng cung cách sinh hoạt của ngài rất giản dị, từ ăn mặc đến lời nói, dường như không có điều gì từ Ngài khiến tôi, hay những người đối diện, cảm thấy xa cách bởi cương vị Pháp chủ ấy cả.

Tôi thành thật rất lấy làm tiếc khi hình ảnh thanh bần lạc đạo của Đức Đệ tam Pháp chủ Thích Phổ Tuệ không được chia sẻ nhiều và chưa đủ để tạo nên lực tác động mạnh mẽ đến đời sống tu sĩ thời nay, để Phật giáo chúng ta tránh được sự xa rời quần chúng, xa cách dần với nếp sống của người tu hành.

Ảnh hưởng của Đức Đệ Tam Pháp chủ đối với quá trình tu tập của Tăng Ni và Phật tử

Ngày tôi được diện kiến Ngài khi ấy, Ngài đã ngoài 80 tuổi. Tất cả những gì toát lên từ Ngài là sự thanh bần, khiêm cung của bậc tu hành chân chất, một đời gìn giữ và hành trì giới luật nhà Phật. Điều này dường như đang dần khó tìm thấy, hay thậm chí có phần đối lập với những hình thức hào nhoáng của một số tu sĩ Phật giáo ngày nay.

Một thực trạng hiện nay có thể thấy, đó là nhiều Tăng sĩ đang đi quá xa trong vấn đề pháp phục, nặng về vẻ hào nhoáng, sang trọng, từ hình thức đến chất liệu pháp phục, y áo…

Tôi thành thật rất lấy làm tiếc khi hình ảnh thanh bần lạc đạo của Đức Đệ tam Pháp chủ Thích Phổ Tuệ không được chia sẻ nhiều và chưa đủ để tạo nên lực tác động mạnh mẽ đến đời sống tu sĩ thời nay, để Phật giáo chúng ta tránh được sự xa rời quần chúng, xa cách dần với nếp sống của người tu hành.

Với ngôi vị Pháp chủ của mình, đáng ra, đời sống giản dị, chân chất của Ngài phải được đưa ra làm gương mẫu, lan tỏa rộng và sâu vào giới xuất gia và Phật tử Việt Nam trong nếp sống tu tập hằng ngày. Tuy nhiên, rõ ràng không phải như vậy. Đó là điều tôi cảm thấy vô cùng đáng tiếc.

Về công hạnh và đạo nghiệp của Đức Đệ Tam Pháp chủ

Tôi không có nhiều thông tin về những bản kinh mà Ngài từng dịch, vì ít có cơ hội gần gũi Ngài, mà chỉ có duyên lành được tiếp xúc và diện kiến Ngài vài lần tại chùa của Ngài, khi còn hoạt động với vai trò là thành viên của Ban Văn hóa GHPGVN.

Tuy nhiên, tôi rất ngưỡng mộ Hòa thượng Thích Thiện Siêu, một vị cao Tăng mà cá nhân tôi cho rằng rất lỗi lạc về mặt diễn giảng kinh điển. Đặc biệt, Ngài Thiện Siêu cũng rất ca ngợi và dành sự kính trọng đối với Đức Đệ Tam Pháp chủ về mặt diễn giảng kinh điển.

Hòa thượng Thích Thiện Siêu từng tán thán Đức Đệ tam Pháp chủ Thích Phổ Tuệ rằng, Ngài giảng kinh đi sâu vào ý nghĩa, rất thâm sâu và hành trì đúng theo kinh điển. Ngoài ra, Ngài Thiện Siêu cũng hết lời ca ngợi về công hạnh, đạo nghiệp và trí tuệ, cũng như sự hành trì của Ngài Phổ Tuệ. Đây là điều tôi từng nghe Ngài Thiện Siêu, người cùng thế hệ chấn hưng Phật giáo với Ngài Phổ Tuệ, chia sẻ.

Cảm ơn loạt bài hay

Tôi đã lặng người khi đọc loạt bài “Cội tùng Phật giáo Việt Nam”, về Đức Đệ tam Pháp chủ GHPGVN - Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ. Đã từng nghe nhiều về Ngài nhưng chỉ khi đọc lại một cách hệ thống, đặc biệt là qua những góc nhìn, chia sẻ của các vị hậu bối, Tăng Ni, nhà nghiên cứu, tôi thêm kính trọng Đức Đệ tam Pháp chủ. Hình ảnh giản dị, đời tu thâm nghiêm và những công trình Ngài để lại chắc chắn sẽ là di sản quý giá cho muôn thế hệ tìm về, nương tựa, học tập, hành theo.

Tôi cũng đặc biệt cảm ơn các vị hộ pháp đã góp phần làm sáng đạo trong đời, để những bậc chân tu có thể yên tu, làm nơi quy y, ngưỡng vọng cho tất cả người con Phật giữa Ta-bà đầy biến động, vô thường này.

Nguyễn Phong Châu, pháp danh Tâm Phong

* Cội tùng Phật giáo Việt Nam: Nhà lãnh đạo, bậc tu hành cho muôn thế hệ noi theo