450
Để dòng suối trí tuệ chảy tràn khắp tâm hồn
Chúng ta đã nghe nói đến Tứ vô lượng phúc (Tứ vô lượng tâm) của Đức Phật - không chỉ là nhân duyên Ngài đã bố thí, mà còn là Giới hạnh Ngài xây dựng, là oai lực thanh tịnh Ngài duy trì qua vô vàn kiếp, là trí tuệ Ngài đã hoàn thiện không còn gì thiếu sót nữa. Đó không phải là sản phẩm tự nhiên của kiếp này, mà là kết quả của vô lượng kiếp Ngài đã dứt khoát đoạn trừ tham sân si.
Vì lẽ ấy, những phước đức ấy không thể “đào lên” hay “khai quật” như một kho báu chôn vùi.
Chúng ta cũng thế - phước đức, nghiệp lành của mình hiện nằm sâu trong lòng đất tâm. Nếu không có “công cụ” đúng- là lòng từ bi, tâm vô ngã, thì dù có cố rẽ khắp nơi cũng không lấy lên được.
Chúng ta thường sống với cái tôi đầy tham ái: cứ nghĩ mình “làm ơn” để đổi lấy “phước báu” cho riêng mình. Khi tâm còn vướng vào tham lam, sân hận, si mê thì bao nhiêu phước thiện đã tạo chỉ tự biến thành chướng ngại, mãi chẳng nở hoa kết quả.
Pháp hữu lậu, nếu chẳng rèn chí buông bỏ tham - sân - si thì mọi cố gắng cũng chỉ như nắm cát, càng nắm càng trôi tuột.
Hãy thử xả bỏ tham sân si, để tâm trở nên trong sạch như nước. Khi thả xuống ao sen, chiếc lá sen trôi nhẹ, không vướng bùn nhơ.
Khi ấy, dấu chân từ bi - từng cử chỉ, lời nói và ý nghĩ không còn bám bụi - sẽ để lại vết tích ngay lập tức.
Nhưng cũng dễ dàng tan biến. Không dính mắc.
. Hãy bố thí một cách thanh tịnh: khi cho đi, không mong cầu lợi lộc, không tính toán, của cho không bằng cách cho. Thì công đức sinh ra sẽ tiếp tục tuôn chảy, như dòng dầu mát lành. Chỉ dầu mới mở được dầu. Tâm chân thật mới gặt hái được phước thiện.
. Hãy giữ giới không vụ lợi: một ngày tám giới, bạn buông bỏ quyền lợi riêng tư, trọn vẹn giữ tâm thanh tịnh. Thì giới hạnh ấy sẽ bừng lên như ngọn đèn, chiếu soi khắp nơi mà không cần ánh sáng phô trương.
. Hãy hành thiền với tâm không vướng bám: ngồi an nhiên, hơi thở nhẹ nhàng. Khi phiền não dâng lên, bạn chỉ nhìn kỹ rồi buông xuống - chứ không chấp giữ. Khi ấy, tâm an định, trí tuệ sinh khởi, và mọi mầm mống khổ đau ẩn giấu tự tan biến.
Khi bạn hành động không vì tham sân si, thì dù là lời nói, cử chỉ, hay kế hoạch thiện lành, đều sẽ nở hoa kết quả. Nó như dấu chân in trên mặt nước rồi tan biến, nhưng vệt sáng công đức đã khắc ghi khắp ba cõi.
Còn nếu cứ vươn tay kéo tham sân si, bạn sẽ mãi quay cuồng như kẻ mò mẫm trong đêm, mãi không tìm nổi lối ra.
Nhớ rằng:
Chúng ta không biết đã theo bao nhiêu vị Phật tu tập, đã trải qua bao nhiều kiếp sống, đã tích lũy biết bao nhiêu công đức. Nhưng chính nhờ bỏ rơi tham sân si, nương theo hạnh lành của bậc giác ngộ, chúng ta mới có mặt nơi đây.
Nếu bây giờ bạn thử đặt tay xuống “vũng bùn tham sân si” - và nhấc lên bằng lòng từ bi, bằng chánh niệm, bạn sẽ thấy bản thân dần nhẹ nhàng, thanh thản.
Đó chính là bằng chứng cho thấy: Không có tham sân si, mọi công lao thiện lành mới thực sự “đào lên” được.
Hãy để dấu chân từ bi in trên mặt nước, rồi tan biến đi, để dòng suối trí tuệ mát lành chảy khắp tâm hồn bạn.
——————
Một vài chú thích:
Tứ vô lượng phúc chính là Tứ vô lượng tâm (tiếng Pāli: Catubbrahmavihāra).
Trong kinh điển Phật giáo Nguyên thủy, Đức Phật không dùng cụm từ “tứ vô lượng phúc”, mà Ngài dạy là Tứ Vô Lượng Tâm hay Tứ Phạm Trú (brahma-vihāra) - gồm Từ, Bi, Hỷ, Xả. Tuy nhiên, vì khi tu tập bốn tâm này sẽ đem lại phúc báu vô lượng (cả trong cõi người, cõi trời và trên đường giải thoát), nên nhiều vị giảng sư hay hành giả gọi thân mật là Tứ Vô Lượng Phúc - tức bốn nguồn phúc vô lượng, phát sinh từ bốn tâm vô lượng ấy.
Vì vậy, nếu dùng theo tinh thần tu học, “Tứ vô lượng phúc” là cách gọi khác - có tính chất diễn đạt quả báo - của “Tứ vô lượng tâm”.
Hai tên, nhưng cùng một pháp.
…Thì công đức sinh ra sẽ tiếp tục tuôn chảy, như dòng dầu mát lành. Chỉ dầu mới mở được dầu…
. Công đức sinh ra sẽ ‘tiếp tục tuôn chảy,’ như dòng dầu mát lành
Ý nói rằng, nếu cho với tâm thanh tịnh như trên, phước báu sẽ không bị gián đoạn - nó tiếp tục lớn dần, lan rộng như dòng dầu chảy đều, không vỡ dòng (một hình ảnh cổ điển trong kinh điển Pāli để chỉ “chánh niệm liên tục”).
. Chỉ dầu mới mở được dầu
Hình ảnh ẩn dụ thiền ngữ truyền thống Myanmar, thường được các Thiền sư dùng trong pháp thoại. Khi nắp lọ dầu bị dính chặt vì dầu, chỉ có chính dầu mới làm trơn để mở ra.
Chỉ tâm chân thật mới mở được kho phước chân thật. Tức chỉ có tâm bố thí thanh tịnh mới “mở” ra được phước thiện đúng nghĩa.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
12 lời nguyện của Phật Dược Sư
Phật giáo thường thức
12:29 19/11/2025
Phật Dược Sư vì chúng sanh hiện đời cầu an lạc, còn Phật A Di Đà lại tiếp bước chúng sanh vãng sanh về Cực Lạc. Tuy nhiên dù là vãng sanh Tây phương hay tu tập pháp môn gì, đều phải có thân tâm mạnh khỏe mới có thể thực hành tu trì Phật pháp.
Khi nào lòng từ thật sự là vô lượng tâm?
Phật giáo thường thức
12:24 19/11/2025
òng từ là sự trao ra không trông đợi hồi đáp. Còn trông đợi phản ứng của cuộc đời thì lòng từ của ta chưa thật sự là vô lượng tâm.
Hạnh nguyện và năng lực gia trì của đức Phật Dược Sư
Phật giáo thường thức
10:50 19/11/2025
Hôm nay, nhân ngày kỷ niệm vía đức Phật Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai, chúng tôi xin nói về mười hai hạnh nguyện của Ngài. Đức Phật Dược Sư còn có tên là Đại Y Vương Phật, Ngài là vị giáo chủ cõi Tịnh Lưu Ly ở phương Đông.
Hồi hướng phước đến người chết có hiệu quả như thế nào?
Phật giáo thường thức
10:49 19/11/2025
Hỏi: Sayadaw nghĩ sao về việc hồi hướng phước đến những người đã chết? Việc hồi hướng ấy có hiệu quả như thế nào?
Xem thêm
