Đi là Niết bàn, không phải đi để đạt được Niết bàn

Mục đích của đạo Phật là giác ngộ, thấy ra sự thật hiện tiền tức cái đang là. Tất cả sự thật đều bình đẳng, thậm chí nếu đặt giải thoát ra thành mục đích trước cũng sai bởi giác ngộ là chính, giải thoát chỉ là hiệu ứng của giác ngộ. Đặt ra bất kỳ lý tưởng nào cũng sai kể cả lý tưởng Niết bàn.

Thí dụ:

- Tâm sân thì thấy sân, tâm từ thì thấy tâm từ, tức là thấy sự thật. Thấy ra là quan trọng chứ không phải tâm sân hay tâm từ là quan trọng.

- Nghĩ rằng tâm từ là của ta, hay do rèn luyện mới có tâm từ, thì chưa thể giác ngộ.

- Một người tâm sân thấy rõ sinh diệt của sân, sân xuất hiện thế nào, diễn biến ra sao, khi nổi sân thì mặt mày thế nào, người đó sẽ giác ngộ.

Đắc kiến pháp Niết bàn

Đức Phật chỉ thấy Niết bàn chứ Ngài không sở hữu Niết bàn. Ngài không sở hữu bất cứ điều gì vì giáo lý của đạo Phật là vô ngã. Tất cả các pháp đều vận hành đúng nguyên lý của nó, chứ nó không thuộc về bất kỳ ai, kể cả những pháp đang hiện hữu ngay nơi chính mình như mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý, tâm, tâm sở... Muốn đạt được cái gì đó mà không thấy rõ thực tại hiện tiền là vô minh. Nguyên lý giác ngộ, cốt lõi của đạo Phật là thấy ra tất cả pháp, thấy ra sự thật và không dính mắc, không mê mờ vào bất cứ pháp nào dù pháp đó là Niết bàn, như vậy mới là giải thoát.

Trong đạo Phật có rất nhiều người tinh tấn đến nỗi lên núi tuyết hay ở tu luyện trong động tuyết, họ thực hiện rất nhiều điều khó khăn khiến con người ngưỡng phục nhưng chưa chắc họ giác ngộ...

Trong Dịch Lý, trật tự vận hành của pháp gọi là thời vị trung chính: "Thời bĩ tắc bĩ. Thời hanh tắc hanh". Pháp vận hành từ chí dương rồi một âm sinh, cứ như vậy đến bĩ, đến âm rồi đến thái (dương) tương tự như xuân hạ thu đông. Thời vị trung chính là một người khi mùa xuân hãy trọn vẹn với mùa xuân, mùa hạ hãy trọn vẹn với mùa hạ, mùa thu hãy trọn vẹn với mùa thu, mùa đông hãy trọn vẹn với mùa đông. Người đó sẽ thấy ra tất cả các mùa, thấy ra rằng để có mùa xuân thì mùa hạ, thu, đông đã đóng góp cho mùa xuân rất nhiều.

Không ở đâu xa, Cực lạc và Niết bàn nằm ngay trong hiện tại

Nguyên lý của Dịch Lý là đơn giản nhất, đơn giản nữa, đơn giản hoàn toàn. Đơn giản hoàn toàn là buông tất cả, chỉ trọn vẹn với cái đang là, mới thấu suốt được thái cực, thấu suốt được trạng thái của đất trời.

Thí dụ trong vòng tròn, bên đây là bĩ, bên kia là thái. Nếu đang bị xấu (bĩ) mà trọn vẹn với cái xấu đó tức là đang tiếp xúc với thái cực, nhưng bĩ mà muốn trở thành thái thì không thể được. Dù không muốn trở thành thì nó vẫn trở thành theo sự vận hành của pháp chứ không phải theo ý chí của bản ngã.

Càng chọn lựa (tức là trở thành) thì càng đánh mất mình trong vô minh ái dục, nên sinh khởi ra hành, thức. Muốn trở thành nên có ái, thủ, hữu rồi sinh ra sinh lão tử sầu bi khổ ưu não.

Như đang đi mà trọn vẹn với đang đi, thì đó là Niết bàn, là hoàn hảo rồi, chứ không phải đi để đạt được Niết bàn...