450
Giải thoát ngay trong từng niệm
Trong vấn đề sinh tử, vọng tưởng chính là đầu mối dẫn chúng ta đi. Bởi vì mọi dòng nghiệp đều khởi lên từ một niệm, và mỗi niệm nếu không được thấy rõ thì sẽ hóa thành hành động, lời nói, rồi trở thành nghiệp lực.
Khi thân hoại mạng chung, chính những niệm ấy, tức là vọng tưởng, sẽ quyết định con đường tái sinh của ta. Không phải Thượng Đế nào phán xét, mà là tâm thức tự kéo ta đi theo hướng mà nó đã quen. Một niệm sân khởi, tâm hướng về cảnh giới tối; một niệm thiện khởi, tâm hướng về cõi sáng. Chỉ một niệm thôi, mà đã đủ tạo nên vô số thế giới.
Vọng tưởng không chỉ là những suy nghĩ vu vơ; nó là gốc rễ của luân hồi. Khi ta còn đồng nhất với từng ý nghĩ, từng ham muốn, từng nỗi sợ, thì ta còn bị lôi cuốn trong vòng sinh tử.
Mỗi lần tâm khởi chấp đây là tôi, đây là của tôi, đây là người tôi thương, kia là người tôi ghét là ta vừa tạo thêm một sợi dây ràng buộc. Dần dần, vô số sợi dây ấy đan thành mạng nghiệp, và mạng nghiệp ấy chính là dòng chảy tái sinh không dừng nghỉ.
Giải thoát là thấy khổ vắng mặt của tự ngã
Trong cái nhìn của người tu, sinh tử không ở đâu xa mà đang xảy ra ngay trong từng hơi thở. Mỗi khi một niệm vọng sinh, là sinh; mỗi khi niệm ấy diệt, là tử. Nhưng vì ta không thấy, nên cứ nghĩ sinh tử là chuyện ở đời sau. Thật ra, ngay khi ta lạc trong một vọng tưởng, ta đã sinh, và khi ta tỉnh ra, ta đã chết đi một phần của mê. Người tu không đợi chết mới mong giải thoát, mà giải thoát ngay trong từng niệm.
Cho nên, muốn thoát khỏi vòng sinh tử, không phải là đi tìm một cõi nào khác mà là dừng lại nơi gốc vọng tưởng. Khi thấy rõ một niệm vừa khởi, chỉ thấy thôi, không theo, thì niệm ấy tự tan. Mỗi lần như thế, ta cắt được một sợi dây của nghiệp. Khi tất cả niệm đều được soi sáng, tâm không còn chỗ bám, nghiệp không còn chỗ khởi, thì sinh tử tự dừng.
Từ vọng tưởng mà phát sinh nghiệp, nhưng cũng từ trọn vẹn nhận biết mà vọng tưởng hóa không. Giống như ngọn đèn được thắp lên trong bóng tối, không cần đuổi tối đi, chỉ cần sáng là bóng tối tan.
Cũng vậy, khi ánh sáng của nhận biết hiện tiền, dù có trăm nghìn vọng tưởng khởi lên cũng không còn sức dẫn dắt ta nữa. Vì ta đã thấy rõ tất cả chỉ là những làn khói trong gió, khởi lên rồi tan biến trong khoảng không vốn lặng.
Khi hiểu được điều này, ta mới thấy sinh tử chưa từng là vấn đề của thân, mà là vấn đề của tâm mê. Mà tâm mê cũng chẳng phải thật, chỉ là một giấc mộng. Thức dậy khỏi mộng, thì sinh tử cũng tan chỉ còn lại một bầu trời trong vắt nơi chẳng còn ai sinh, chẳng còn ai chết, chỉ có tánh biết đang soi chiếu khắp mười phương, xưa nay vẫn thế.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Chánh niệm đôi khi chỉ đơn giản là nhớ ăn cơm trước khi quá đói
Phật giáo thường thức
17:00 22/11/2025
Người ta nói nhiều về chánh niệm, về sự tỉnh thức, về việc sống trong giây phút hiện tại. Nhưng nếu ta chịu khó ngồi xuống, hít thở ba hơi thật sâu, quán chiếu thật kỹ, ta sẽ thấy rằng chánh niệm đôi khi chỉ đơn giản là… nhớ ăn cơm trước khi quá đói.
Cái giá của thiền tập
Phật giáo thường thức
13:22 22/11/2025
Không khổ nào bằng khổ ngồi thiền. Không mệt mỏi nào bằng mệt mỏi ngồi thiền. Nhưng người ngồi thiền được trả giá rất xứng đáng, vì đã kinh nghiệm được già, đau, chết trong từng giây phút.
Công dụng của hồi hướng
Phật giáo thường thức
09:55 22/11/2025
Hồi nghĩa là chuyển, hồi chuyển. Hướng nghĩa là hướng đến một mục tiêu cụ thể. Hồi hướng là vận tâm, tác ý chuyển công đức phước báo từ những việc lành mình đã làm, hướng về một mục tiêu cao quý như giác ngộ, Phật quả, hoặc vì mục đích an siêu cho mình và người, vì lợi ích hữu tình chúng sinh.
Xem thêm
