450
Giữ tâm không lửa
Có một lời dạy ngắn gọn nhưng thấm thía: “Một chút lửa sân, đốt tan cả rừng công đức”. Nghe qua tưởng chừng như một hình ảnh ẩn dụ, nhưng thực chất đó là sự thật hiển nhiên trong đời sống tu tập và cả trong ứng xử hằng ngày.
Lửa sân nhỏ nhoi, nếu không khéo giữ, có thể thiêu rụi tất cả những công đức, thiện hạnh mà ta dày công vun bồi bấy lâu.
Cội nguồn của lửa sân
Sân hận, trong giáo lý Phật, được xem là một trong ba độc: tham - sân - si. Nếu tham khiến con người trói buộc vào dục vọng, si khiến mê mờ trí tuệ, thì sân chính là ngọn lửa bùng phát, có sức hủy diệt nhanh chóng và dữ dội nhất. Một cơn giận có thể khiến người ta đánh mất sự sáng suốt, nói ra những lời làm tổn thương, hành động thiếu kiểm soát, và để lại hệ quả khôn lường.
Có người tu tập nhiều năm, giữ giới, hành thiện, tạo ra không ít phước lành. Thế nhưng chỉ một phút nóng giận, thốt ra lời thô ác hay hành xử bất thiện, công đức ấy bỗng trở nên mong manh. Giống như một cánh rừng xanh tốt được gây dựng hàng chục năm, chỉ một tàn lửa vô tình cũng đủ thiêu cháy thành tro bụi.
Thứ nhất, sân hận làm hoen ố tâm hồn. Khi cơn giận nổi lên, con người đánh mất khả năng quán chiếu và từ bi. Chính trạng thái tâm ấy đã phá hủy nền tảng đạo đức bên trong.
Thứ hai, sân hận phá hoại nhân duyên. Bao nhiêu mối quan hệ tốt đẹp có thể gãy đổ chỉ vì một lời giận dữ. Người tu tập bấy lâu gieo duyên lành với đại chúng, chỉ một lần nổi sân, niềm tin ấy có thể bị lung lay.
Thứ ba, sân hận làm tiêu hao phước đức. Công đức được tạo dựng nhờ giới - định - tuệ, vốn là năng lượng thanh tịnh. Ngọn lửa sân khởi lên lập tức đối nghịch với thanh tịnh ấy, khiến phước lành như nước đổ trên cát.
Giữ tâm bình, giữ rừng công đức
Vậy, cần làm gì để ngăn chặn ngọn lửa sân? Trước hết, phải có chánh niệm. Khi sân khởi, ta cần nhận diện ngay: “Đây là giận dữ, đây là sân hận.” Nhận diện để không bị cuốn đi. Giống như thấy ngọn lửa mới nhen, ta lập tức dập tắt, không để cháy lan.
Kế đến, cần nuôi dưỡng tâm từ. Từ bi chính là nước mát dập tắt lửa sân. Khi đặt mình vào hoàn cảnh người khác, khi khởi tâm thương thay vì ghét, ta sẽ thấy sự việc nhẹ nhàng hơn.
Thứ ba, phải rèn luyện kham nhẫn. Sự nhẫn nhục không phải nhu nhược, mà là sức mạnh nội tâm. Đức Phật từng dạy: “Nhẫn nhục là pháp tối thắng, hủy được mọi oán thù”. Người biết nhẫn, dẫu bị chê bai, sỉ nhục, vẫn giữ tâm an, không để lửa sân thiêu đốt.
Trong xã hội hiện đại, áp lực công việc, cuộc sống dễ khiến người ta nóng nảy. Một vụ va quẹt giao thông, một câu nói thiếu kiềm chế, có thể dẫn đến ẩu đả, thậm chí án mạng. Đó chính là lửa sân thiêu rụi bao nhiêu công sức, danh dự, hạnh phúc.
Người tu tập cũng vậy. Công đức không chỉ đến từ việc tụng kinh, niệm Phật, mà còn ở cách giữ tâm. Một thời khóa công phu dài dằng dặc sẽ trở nên vô nghĩa nếu ngay sau đó ta nổi nóng với huynh đệ, với gia đình. Lời dạy “một chút lửa sân, đốt tan cả rừng công đức” nhắc nhở ta rằng công phu thật sự chính là giữ tâm bình thản trong mọi nghịch cảnh.
Một chút lửa sân, nếu để bùng lên, sẽ trở thành ngọn hỏa diệm sơn, thiêu hủy không chỉ công đức mà còn cả sự an lạc của chính ta và người xung quanh. Giữ tâm không lửa, nuôi dưỡng từ bi và nhẫn nhục, chính là cách bảo vệ rừng công đức mà ta đã gieo trồng. Đó cũng là con đường thiết thực để xây dựng một đời sống bình yên, hài hòa và hạnh phúc.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Cách nhận biết dầu ăn kém chất lượng cực đơn giản
Sống an vui
05:09 20/11/2025
Dầu ăn giả, kém chất lượng trên thị trường có thể gây ra nhiều nguy hại sức khỏe, vậy làm thế nào để phân biệt dầu ăn kém chất lượng và dầu ăn nguyên chất?
Đối diện cái chết không sợ hãi
Sống an vui
09:09 19/11/2025
Chết là sự kiện duy nhất chắc chắn sẽ xảy ra trong đời nhưng lại là việc mà con người ít được chuẩn bị nhất. Con người lập kế hoạch và sửa soạn cho vô số sự việc khác nhau – thi cử, hôn nhân, giao dịch kinh doanh, xây dựng nhà cửa… – mặc dù chẳng bao giờ người ta có thể biết chắc rằng những kế hoạch ấy có trở thành hiện thực đúng như mong muốn của họ hay không. Cái chết thì khác, nó có thể đến vào bất cứ giờ phút nào, sớm hay muộn.
Tập thở, tập an
Sống an vui
08:10 19/11/2025
Có những ngày ta bước ra khỏi nhà với đôi vai nặng trĩu, thấy phố xá đông mà lòng mình lại chật hẹp.
Lợi ích khi ăn lá đu đủ
Sống an vui
05:15 19/11/2025
Lá đu đủ có khả năng tăng cường miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa và điều hòa lượng đường trong máu.
Xem thêm
