450
Hiểu về khổ: Nhận diện và vượt qua nỗi khổ trong cuộc sống
Khổ đau là một phần không thể tránh khỏi của đời sống con người. Từ những nỗi khổ rõ ràng đến những khổ đau vô hình, chúng ta luôn phải đối mặt với các thử thách của tâm hồn và thân thể.
Trong triết lý Phật giáo, khổ được phân thành nhiều loại, mỗi loại khổ đều phản ánh sự ràng buộc và dính mắc của con người vào những điều không bền vững.
Hai loại cảm thọ: Khổ đau và giải thoát
Hoại khổ – Khổ do sự thay đổi
Hoại khổ bắt nguồn từ sự biến đổi của những thứ mà chúng ta yêu thích hoặc phụ thuộc. Con người thường cảm thấy an toàn khi mọi thứ diễn ra theo ý mình. Nhưng khi những điều ấy thay đổi, chúng ta lập tức rơi vào trạng thái đau khổ.
Hãy tưởng tượng một người có vợ đẹp. Thay vì tận hưởng hạnh phúc, người đó luôn sống trong lo âu: sợ vợ sẽ rời bỏ mình, sợ vợ để ý người khác, hay sợ vợ bị người khác hấp dẫn. Nỗi lo này khiến anh ta phải kiểm tra điện thoại của vợ, giám sát từng hành động. Chính việc cố gắng duy trì mối quan hệ như vậy đã là một gánh nặng.
Tương tự, có những người luôn cố giữ gìn hình ảnh bản thân trong mắt người khác. Họ nỗ lực để nhận được lời khen ngợi, để người khác nhìn họ với sự ngưỡng mộ. Nhưng khi hình ảnh ấy bị phá vỡ – như khi gương mặt vốn đẹp xuất hiện sẹo, từ được yêu thương chuyển thành bị chỉ trích, hoặc thậm chí vướng vào scandal, họ cảm thấy như thế giới sụp đổ. Đó là nỗi khổ do sự thay đổi, một khổ đau mà ai cũng từng trải qua.
Khổ khổ – Khổ chồng lên khổ
Bên cạnh hoại khổ, còn có một loại khổ khác gọi là khổ khổ – nỗi đau bị nhân lên do cách chúng ta phản ứng với khổ đau ban đầu. Đức Phật thường ví điều này như một người bị mũi tên độc bắn. Việc đau đớn vì vết thương là không tránh khỏi, nhưng thay vì chữa lành, người đó lại tiếp tục dằn vặt mình: "Tại sao tôi bị bắn? Ai đã bắn tôi? Loại độc này bao lâu sẽ giết chết tôi?" Những câu hỏi này không giúp giảm đau, mà chỉ khiến nỗi đau thêm sâu sắc.
Tâm lý con người thường tự thêm vào những mũi tên khác, chồng chất nỗi đau lên nỗi đau. Chúng ta không chỉ đau khổ vì những gì xảy ra, mà còn vì không chấp nhận, oán trách, hay đổ lỗi cho hoàn cảnh. Loại khổ này là sự tự tạo, và bởi vì nó không có thật, chúng ta hoàn toàn có thể diệt trừ nó bằng cách thay đổi cách nhìn nhận.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Quở trách hay xúc phạm chư Tăng mang nghiệp rất nặng!
Phật giáo thường thức
17:28 20/11/2025
Việc quở trách hay xúc phạm chư Tăng - theo lời dạy của ngài Luang Pu Mun - không chỉ là hành vi bất thiện trong đời sống thường nhật, mà còn là một loại nghiệp rất nặng, có thể đưa người tạo nghiệp vào những cảnh giới đau khổ sau khi chết.
Tu là trở về nguồn cội, quá trình biến đổi tâm thức và tư duy
Phật giáo thường thức
16:00 20/11/2025
Tu không phải chỉ là việc đơn thuần lên chùa, ăn chay, và tụng kinh niệm Phật; cũng không chỉ là việc tìm đến những nơi hẻo lánh, xa rời thế tục.
Vì sao niệm Phật mà tâm chẳng được quy nhất?
Phật giáo thường thức
14:32 20/11/2025
Niệm Phật điều cần yếu là thường xuyên đặt mình vào trường hợp sắp chết, sắp đọa địa ngục thời không khẩn thiết cũng tự khẩn thiết. Dùng tâm sợ khổ để niệm Phật, ấy là “xuất khổ diệu pháp đệ nhất” cũng là “tùy duyên tiêu nghiệp diệu pháp đệ nhất”. Tâm niệm Phật sở dĩ chẳng qui nhất là do lỗi của tâm đối với sự sanh tử chẳng tha thiết.
Xem thêm
