Thời nhà Thanh có một vị tăng nhân nọ tu hành trong chùa Quan Đế. Ông rất tinh tấn trong việc tu của mình. Thời đó, đạo tặc hung hãn hoành hành khắp nơi.

Một đêm nọ, có một vị Thần nói với vị tăng nhân kia trong giấc mơ rằng:

- Ngày mai con sẽ chết dưới tay một tên cướp là Chu Nhị, cưỡi trên lưng bạch mã. Con đã nợ người này trong tiền kiếp, nên sẽ không thể tránh được trong đời này.

Vị tăng nhân bèn cầu xin vị Thần:

- Con đã làm rất nhiều điều Thiện trong đời này, con cầu xin Ngài cứu con.

Oan oan tương báo

Vị Thần nói:

- Không, ta không thể cứu con. Chỉ có con mới có thể tự cứu mình mà thôi.

Sáng hôm sau, quả nhiên tên cướp xuất hiện và bắt vị tăng nhân. Tên cướp yêu cầu vị tăng nhân cống nạp tài vật và đàn bà. Vị tăng nhân để ý thấy con bạch mã mà tên cướp cưỡi, ngay lập tức, ông nhớ lại giấc mơ đêm qua.

Ông tự nói với chính mình: “Ta đã tích nhiều tội nghiệp đủ để kết thúc cuộc đời. Nếu ta để người này tước đoạt tài vật và c.ưỡng h.iếp phụ nữ, ta sẽ tạo nghiệp chồng chất nghiệp”.

Do đó, ông nói với tên cướp:

-Ta sẽ không đưa ngươi đi đâu hết. Ngươi là Chu Nhị phải không? Ta thà để ngươi giết còn hơn. Ngươi giết chết ta là đủ rồi.

Tên cướp kinh ngạc sau khi nghe những lời của vị tăng nhân. Hắn hỏi: -Làm sao ông biết tên ta? Ta chắc chắn rằng ông phải là một thần tăng!.

Sau đó, vị tăng nhân kể lại giấc mơ của ông cho tên cướp nghe.

Tên cướp sau khi nghe xong câu chuyện, thì cảm động sâu sắc và vô cùng hối hận. Hắn quăng hung khí xuống đất rồi nói:

- Oan oan tương báo đến thời nào mới kết thúc được đây! Thần đã nói rằng không thể cứu ông, và quả thật chỉ có ông mới tự cứu được chính mình. Ông đã làm ta không thể tiếp tục làm điều ác nữa. Kể từ nay, ân oán giữa chúng ta coi như được hóa giải.

Chu Nhị bèn quỳ trước tượng Phật, vái ba vái rồi rời đi.

Lời bàn: 

Oan oan tương báo, kiếp này ông hại tôi, kiếp sau tôi hại ông báo thù, rồi kiếp tiếp đến lượt ông báo thù… Đó là một vòng tuần hoàn ác tính, cả hai bên đều đau khổ, còn liên lụy nguy hiểm đến những người xung quanh. Biết là nó tai hại những rất khó mà dừng lại được, vì chỉ cần nhìn thấy oan gia là tự nhiên thấy gai mắt, tự dưng lòng tâm khởi căm ghét chỉ muốn hại.

Ấy thế nhưng trong câu chuyện này, tên cướp lại hành xử hết sức có lý trí. Khi hiểu được chân tướng, hắn lập tức tỉnh ngộ, buông đao ngay và tuyên bố chấm dứt ân oán, không báo thù nữa. Điều đó có nghĩa rằng đúng là việc g.iết hại báo thù là do nhân quả kiếp trước, xong không phải bắt buộc, mà ta vẫn có thể quyết định lại có tiếp tục hành động sai trái hay là dừng lại.

Những duyên nợ, quả báo từ tiền kiếp không phải là một mệnh lệnh bắt buộc kiểu như định mệnh, mà nó giống như một bài toán khó, một đề thi hóc búa bày ra bắt ta phải giải. Giải không được, ta trượt xuống và khổ đau. Nếu giải được, ta tiến lên và mạnh mẽ hơn.

Nếu như trong cuộc sống, ngày càng có nhiều người hiểu được đạo lý, dùng lý trí để kiểm soát những cảm xúc tiêu cực, vậy dòng Nhân quả cũng sẽ theo đó mà thay đổi, cuộc đời bớt đi những oán thù, đau khổ.