Ông nội viết bài này trước khi đến họp phụ huynh cho con. Chưa đến lớp nhưng ông nội vẫn thừa biết diễn biến xảy ra.

Năm học rồi, con xin chuyển lớp “Con bị bắt nạt, con bị xúc phạm, con bị cô lập, con bị…”. Chưa họp phụ huynh, ông nội đã hoá giải những bất hoà trong lớp học bằng cách tạo điều kiện cho con kết nối với cô chủ nhiệm.

Sự thật con bị xúc phạm, nổi đau vừa mất cha, lại bị bạn xoáy vào rỉ tai nhau “trẻ mồ côi”. Nỗi đau này lớn hơn tất cả, con lẻ loi, đơn độc. Ông nội bảo con, các bạn nói đúng, con mồ côi, nhưng đừng giận. Hãy thương hại tất cả sự tầm thường, ít bạn. Rất tốt cho con học, tập trung học tập, nỗ lực học. Hãy lấy kết quả học tập chứng minh cho nhân cách, cho tấm lòng độ lượng, vị tha. Kết quả năm học “học sinh xuất sắc”.

Niềm vui trong tất cả mọi người trong gia đình. Con mang giấy khen về đặt trên bàn thờ ba con. Có lẽ con nhìn thấy ba con đang cười. Trong Hội luân 16 “Kiếm tiền và tiêu tiền”, ông nội có nhắc đến món quà mà bác Hai thưởng con khi đạt danh hiệu “học sinh xuất sắc”. Đầu tiên con đã trân quí nó ra sao, cứ vài phút con lại cầm lên lau trên vạt áo. Ông nội có nói đến giá trị vật chất và tinh thần cuả tất cả mọi sự vât hiện tượng, giờ con nghiệm ra điều đó chưa.

Khi giá trị tinh thần của món quà đã tách khỏi nó thì giá trị “kinh tế” giá trị “sử dụng”, giá trị “thẩm mỹ”…tất cả là đồ bỏ, là khiên cưỡng áp đặt, nghiệm xem phải vậy không con.

Ông nội chuẩn bị để họp phụ huynh cho con. Ban đầu, con kêu anh Hai đi dùm, Anh Hai bận học, con kêu bà Nội. Bà nội “bênh bạn kia mà chửi con, con có làm gì đâu”. Ông nội thừa biết tất cả mọi việc, mỗi con người cũng như món quà thưởng của bác Hai vậy. Khi mất cần bằng vật chất-tinh thần đó là sự rối loạn thể trạng. Bệnh tật sinh ra từ đây, cái ác sinh ra từ đây.

Con người mất cân bằng vật chất và tinh thần như thế nào? Con hãy tưởng tượng xem. Con đang muốn tất cả mọi người thương mình, thì trước tiên con phải biết thương tất cả mọi người. Điều hết sức đơn giản đó lại ít người biết. Ngay cả cái bạn từng cô lập con nếu như con cũng thương bạn thì chắc chắn ông nội không phải chuẩn bị đi họp.

Hội luận: Định nghĩa tình yêu (19)

Con học tâp, nỗ lực vượt lên “xuất sắc” không phải người tầm thường. Con đang tạo nên cái hình thức, cái vật chất rất đang khen ngợi. Nhưng đã không biết nên vô tình đánh rơi cái nội dung, cái tinh thần tương thích, đồng bộ với cái vỏ hình thức đó, học lực phải đi liền hạnh kiểm. 

“Con không làm gì cả”, nội biết, nhưng cố tạo “ảnh hưởng” hay biết “ảnh hưởng” của mình từ khi có tất các bạn vây quanh sự “xuất sắc” đó, con đang ngấm ngầm trả thù. Với uy tín như chiếc “cầu nối”, là trung tâm đoàn kết, nếu con không mang ác cảm có sẳn với Mai Thảo thì không tạo nên một Mai Thảo lẻ loi, bị cô lập và đang xin chuyển lớp, Mai Thảo đang lặp lại con.

“Đòn thù” nghe có vẻ hơi nặng nhưng thực sự là vậy con ạ. Ông nội kể rồi con có thể quan sát nhé. Cố rèn luyện kỹ năng quan sát và tư duy. Con thấy những nhà nuôi chó, chúng chỉ lẩn quẩn trong nhà, không dám ra đường, vì sao? Những nhà khác có chó sẽ cắn nhau với chúng. Con cứ nhìn hai con chó đang gầm gừ nhau. Cái con có vẻ hung dữ, nhe nanh như sắp xe xác con kia, nhưng thực sự không phải, nhìn xem cái đuôi nó cụp xuống. Còn con kia vẩy đuôi, thân thiện, chẳng nói gì nhưng “đối thủ” lại không dám động thủ. Cuối cùng thì thôi, "bạn không thích thân thiện thì tôi về đây”. 

Người có bản lĩnh, có nội lực là vậy đó con. Không hiếp đáp ai, nhưng chẳng ai có thể hiếp đáp mình. Trong nội giới, bên trong con người ấy có cả hai, tương thích, cân bằng, hài hoà vật chất-tinh thần, nội dung-hình thức, sức khoẻ -trí tuệ.

Ông nội vừa đưa con đi bệnh viện không lâu. Mất khá nhiều thời gian mới cân bằng lại, mới khoẻ lại, bệnh tật bắt đầu như vậy đó con. Ban đầu là vì ham chơi, thức khuya, suy yếu dạ dày, sinh bệnh. Bệnh là mất sức đề kháng, suy yếu khả năng miễn dịch.

Khi mà trong con, khả năng miễn dịch mạnh mẽ, con không ghét ai cả, con không đố kỵ, nhỏ nhen, không hiềm hận, thù hằn. Thì khi này con sẽ hành xử như chú chó nhỏ mạnh mẽ, bản lĩnh, thân thiện kia. Ở đây, vẫn còn vài nhà trồng trọt cây trái, ông nội thêm một ví dụ khác. Con xem khi nào có ai bốc dở luống khoai lang. Có nhiều củ to tướng nhìn bề ngoài rất đẹp, nhưng vỏ lâm thâm, gọt ra lại bị “sùng” bị “ghẻ” có khi hết cả củ, không ăn được. Nhưng cũng có rất nhiều củ nhỏ nhắn nhưng trơn tru, nấu lên thật ngọt, thật bùi. Bên trong củ nho nhỏ xinh xắn kia là sức đề kháng sâu bệnh, đề kháng các loài gây hại.

Khi mà trong con cảm thấy tự mãn với kết quả học tập, các bạn vây quanh ngưỡng mộ tức trong con đang mất dần sức đề kháng. Trí tuệ và sức khoẻ là một đôi như nội dung và hình thức, vật chất và tinh thần, thân và tâm…

Tất cả các con đều yếu ớt. Người mạnh mẽ rất nhạy cảm, bắt được những dao động thật nhẹ nhàng trong ánh nắng xuyên kẻ lá cây phượng sân trường, bóng nắng đang lung linh nhảy nhót dưới tàn cây rợp mát. Vừa mới bắt đầu năm học mới, vừa mới chia tay “Nỗi buồn hoa phượng” vừa mới gặp lại nhau sau bao ngày tháng vắng bóng nhau. Mới hôm nào hoa phượng rực đỏ lại xao xuyến, bâng khuâng lại rưng rức muốn khóc khi chia tay nhau…

Tuổi hoc trò đẹp lắm các con. Sau này khi đã vào đời, bão táp, mưa giông trong đời sống cơm áo. Khi thỉnh thoảng nhìn lại, còn chút kỷ niệm tuổi học trò quí giá không thể tưởng. Đừng đánh mất những giây phút hiếm hoi hôm nay. Hãy chuẩn bị thật tốt hành trang trước khi vào đời các cháu của nội.