450
Khi con ương bướng, cha mẹ học từ bi
Tuệ An
Làm cha mẹ, ai cũng mong con mình lớn lên ngoan ngoãn, biết nghe lời, sống hiếu thảo và có một tương lai tốt đẹp. Nhưng hành trình nuôi dạy một đứa trẻ không bao giờ là điều dễ dàng, nhất là khi con bắt đầu xuất hiện những biểu hiện bướng bỉnh, cãi lời, thậm chí chống đối.
Trong những lúc ấy, nhiều bậc cha mẹ dễ rơi vào cảm giác thất vọng, giận dữ, thậm chí bất lực. Tuy nhiên, dưới ánh sáng của Phật pháp, mỗi khó khăn ấy lại là một cơ hội để quán chiếu, tu tập và nuôi lớn tình thương nơi chính mình.
Theo giáo lý nhà Phật, con người không chỉ là kết quả của hoàn cảnh hiện tại, mà còn là sự tiếp nối của nhiều đời, nhiều kiếp. Mỗi đứa trẻ sinh ra đều mang theo nghiệp lực và tập khí riêng biệt. Có những đứa trẻ sinh ra đã nhu thuận, dễ dạy; nhưng cũng có những đứa trẻ mang theo tập khí nóng nảy, ương bướng, khó bảo. Điều này không hoàn toàn là lỗi của cha mẹ, cũng không nên trở thành cái cớ để phán xét con trẻ. Nhận diện được điều đó, ta học cách nhìn con bằng con mắt hiểu biết và từ bi hơn, thay vì chỉ phản ứng bằng sự bực tức và ép buộc.
Khi con ương bướng, không nghe lời, điều đầu tiên mà người cha, người mẹ nên làm là trở về lắng nghe chính mình. Có khi nào ta cũng đang quá nóng vội, nói lời nặng nề, hay thiếu kiên nhẫn trong cách dạy con? Có khi nào chính thái độ của ta cũng là một phần khiến con phản kháng? Muốn giáo hóa người khác, trước hết phải điều phục chính mình. Nếu cha mẹ là người nóng nảy, hay quát mắng, ít lắng nghe thì đứa trẻ lớn lên cũng dễ hình thành tính cách đối nghịch và kháng cự. Một người cha điềm đạm, một người mẹ nhẹ nhàng và có chánh niệm chính là tấm gương sống động nhất để con soi vào.
Giống như việc chăm sóc một khu vườn, nếu ta chỉ mải nhổ cỏ mà quên gieo hạt, khu vườn ấy sẽ mãi trống trơn và tiêu điều. Một đứa trẻ cũng vậy, nếu chỉ chăm chăm vào lỗi sai mà quên khen ngợi những điều tốt nhỏ bé con làm được, thì rất dễ khiến con mất đi động lực. Cha mẹ cần học cách nuôi lớn những hạt giống lành trong tâm con: bằng lời khích lệ đúng lúc, bằng sự hiện diện trọn vẹn, bằng cách lắng nghe mà không phán xét. Khi hạt giống yêu thương, hiểu biết được tưới tẩm mỗi ngày, thì dần dần những hạt giống bướng bỉnh, phản kháng cũng sẽ bớt đi cơ hội nảy mầm.
Tuy nhiên, thương yêu không có nghĩa là nuông chiều. Trong giáo pháp, Đức Phật dạy về con đường Trung đạo – không buông thả cũng không gò ép. Dạy con cũng như vậy: cần có giới hạn rõ ràng, cần có nguyên tắc, nhưng tất cả đều được thiết lập trên nền tảng của lòng từ và sự hiểu biết. Một lời nhắc nhở nhẹ nhàng đôi khi hiệu quả hơn trăm lần la mắng. Một cái ôm sau khi rầy la có thể hóa giải được bao nhiêu khoảng cách. Quan trọng hơn cả là sự kiên trì. Vì một thói quen xấu không thể thay đổi trong một ngày, cũng như một đứa trẻ không thể trưởng thành trong một sớm một chiều.
Và sau tất cả những nỗ lực, nếu có lúc bạn cảm thấy mệt mỏi hay bất lực, hãy quay về với hơi thở và cầu nguyện bằng tất cả lòng chân thành. Bạn có thể niệm danh hiệu Đức Quán Thế Âm Bồ Tát – vị mẹ hiền của mười phương thế giới – để xin soi sáng tâm mình và hồi hướng công đức ấy cho con. Bởi vì, đôi khi điều con cần không chỉ là lời dạy dỗ, mà là một dòng năng lượng an lành thấm đượm từ chính người cha, người mẹ. Khi tâm bạn tỏa ra bình an, con bạn sẽ cảm nhận. Khi lòng bạn đầy sự cảm thông, con bạn sẽ dần biết mở lòng.
Dạy con, với người học Phật, không chỉ là một trách nhiệm làm cha mẹ, mà còn là một pháp môn tu hành. Mỗi lần đối diện với sự bướng bỉnh của con là một lần để rèn luyện nhẫn nhục, từ bi, và trí tuệ. Nếu bạn thực tập chánh niệm trong từng lời nói, từng hành động với con, thì không chỉ con lớn lên thành người, mà chính bạn cũng đang tiến từng bước vững chắc hơn trên con đường tu tập giữa đời thường – nơi mà mỗi tiếng khóc, mỗi lần con cãi lời, cũng có thể trở thành một tiếng chuông tỉnh thức.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Tình yêu trong tỉnh thức
Phật pháp và cuộc sống
15:00 08/04/2025
Tình yêu trong tỉnh thức không đòi hỏi, mà tạo điều kiện cho đối phương tự phát triển. Đó là một loại tình cảm cao cả, sâu sắc hơn là mọi thứ bề ngoài, một sự kết nối vượt qua hình thức và thời gian.
Gió vẫn thổi qua vườn cũ
Phật pháp và cuộc sống
10:21 08/04/2025
Tôi không nhớ rõ khuôn mặt mẹ mình. Ký ức về mẹ mờ như sương sớm, chỉ còn lưu lại qua vài tấm hình cũ và những câu chuyện kể lại. Mẹ đi khi tôi còn quá nhỏ – cái tuổi mà một đứa trẻ chưa kịp gọi “mẹ” cho tròn tiếng, chưa kịp nép vào lòng mẹ khi sợ hãi, chưa kịp hiểu thế nào là mất mát… thì đã mồ côi.
Nghĩ về Mandalay
Phật pháp và cuộc sống
10:09 08/04/2025
Là vùng hứng chịu nặng nề nhất trong trận động đất ở Myanmar ngày 28/3/2025. Mọi thứ sụp đổ, người còn sống thất thần đi trên những con đường hai bên nhà đổ nát. Tổn thất vượt quá sức chịu đựng của con người.
Thiên tai là nghiệp nhưng có thể chuyển nghiệp
Phật pháp và cuộc sống
08:35 08/04/2025
Thiên tai không chỉ là những biến động tự nhiên mà còn là một lời nhắc nhở sâu sắc về quy luật vô thường và nhân quả trong cuộc sống.
Xem thêm
