Lột xác (P.1)

 

Đạo Phật hòa cùng nhân loại, hiện sinh trong lòng muôn vật để mỗi một chúng hữu tình ngay nơi đó mà cảm nhận, mà ngộ ra qua từng sát na sinh diệt đã hiển hiện, tròn đầy cái vĩnh hằng bất tuyệt. Cho dù vô thường có nhào nặn, chuyên hóa toàn cõi nhân gian đến đâu chăng nữa, vẫn không thể ra khỏi cái chân thường tĩnh tại. Chính vì lẽ đó, cuộc thế càng đơm hoa. Ta bà thêm kết nụ, đóa vô thường lộng lẫy sắc hương, bi trí đòn đầy. Để từ đó, phàm phu chuyển hóa, lữ khách xoay đầu. Tuy nhiên chỗ này, ranh giới mê ngộ trong đường tơ kẻ tóc, phải thật là cẩn thận mới được. Lột xác chính là bước quay về của Phổ Giác. Trong lần hội ngộ này, chúng ta xem thử hành nhân sẽ nói gì? Nơi đây,

Tôi xin trân trọng giới thiệu tác phẩm Lột xác đến quý độc giả khắp nơi, là một chút chia sẻ của tác giả hơn là trình bày kiến giải. Rất mong được sự đón nhận chân tình.

Thường Chiếu, 25 tháng 4 năm 2008

HT.Thích Nhật Quang

Lột xác của Đại đức Thích Phổ Giác là tác phẩm tự sự về cuộc đời của chính tác giả sau khi gặp đạo Phật, tác phẩm mô tả về ba giai đoạn trong cuộc đời:

Giai đoạn 1: Sự chạy theo khuynh hướng hưởng thụ khoái lạc giác quan mà một người phàm phu tục tử thường vấp phải.

Giai đoạn 2: Các bế tắc và khổ đau, thậm chí nhưng chuỗi dài tuyệt vọng đã đẩy tác giả vào sự lựa chọn quyên sinh, nhưng may mắn không thành.

Giai đoạn 3: Con đường hồi đầu quay về bến giác với những tháng ngày thách đố, vượt qua thói quen để làm lại cuộc đời.

Ba giai đoạn cuộc đời tác giả ứng với những điều Phật dạy trong kinh về diễn trình vị ngọt, vị đắng, vị xuất ly, vừa mang yếu tố tâm lý, vừa thể hiện tính giai đoạn, đồng thời mô tả sự vận hành chu kỳ thoát khổ của một kiếp người.

Hưởng thụ vị ngọt thiếu phương pháp, chẳng những không mang lại giá trị hạnh phúc đích thực, ngược lại còn làm cho người hưởng thụ bị đắm chìm trong nỗi khổ, niềm đau. Trớ trêu thay, ít người trong chúng ta nhận chân được điều đó khi tiếp xúc với vị ngọt cuộc đời. Cái vòng lẫn quẫn của khoái lạc giác quan như những chuỗi mắc xích mà kẻ phàm phu khi leo trèo lên nó, khó biết đâu là chỗ kết thúc để dừng lại. Đến khi đối diện với quả đắng với một đời sống buông trôi. Có người sau nhiều cơn vật lộn với những lận đận, chết đi sống còn trong từng nhận thức, mới lóe lên một tia sáng trong đêm đen, hầu mong giải phóng thân phận khổ đau của mình.

Tại đỉnh điểm khổ đau tột cùng, đôi lúc dường như bế tắc, vô vọng, tác giả đã may mắn được đón nhận những lời khuyên chân thành từ tình thương của người mẹ để nỗ lực làm lại cuộc đời. Con đường quay về với Phật pháp đã giúp tác giả vẫy chào những chuỗi ngày sống nguôi, chết dỡ mà cứ tưởng mình là thượng đế trên đời.

Mầu nhiệm thay, giáo pháp của Phật như cơn mưa dập tắt nắng bụi trưa hè, như ánh sáng xua tan bóng tối, như dưỡng khí làm tái hồi sinh sức sống của một kiếp người.

Đọc tự sự này, đôi lúc ta thấy như mình chính là tác giả. Và tác giả cũng chính là điển hình của một kiếp sống bèo dạt, mây trôi. Mong sao câu chuyện thật này sẽ là một tấm gương soi sáng cho những ai đam mê dục lạc cuộc đời, và đặc biệt cho những ai mang nặng lòng mặc cảm tội lỗi, nghĩ rằng đời mình đã hết.

Này các bạn! Không có gì là kết thúc, không có gì không thể làm được, miễn là ta không nản lòng, không thất vọng, hay bỏ cuộc nửa chừng. Với một quyết tâm cao độ, với ý chí sắt đá, với nhận thức làm mới, tôi tin chắc rằng, ta sẽ làm chủ được bản thân, làm chủ được vận mệnh của mình.

Hãy đứng dậy sau khi vấp ngã, hãy tinh tấn mãi không ngừng, bạn sẽ nắm lấy tương lai ngay trong giây phút hiện tại. Nói cách khác, chính ta là người biên kịch, người đạo diễn và cũng là diễn viên cho bộ phim cuộc đời mình. Chỉ cần khởi lên tâm huyết làm mới, bạn có thể biến nó trở thành sự thật.

Mùa Phật đản quốc tế 2008

Thích Nhật Từ

 

Vượt cạn lên bờ được mấy ai? Quả thật là rất khó, trong cuộc hành trình kiếm tìm hạnh phúc để nhận ra Phật tính sáng suốt nơi chính mình, nhìn lại bao người còn đang gục ngã, để rồi còn lại mình ta bao nỗi xót xa. Với chút hy vọng trong cuộc chuyển hóa này xin được sẻ chia cùng với các bạn gần xa, để chúng ta có cơ hội cùng ngồi lại bên nhau thưởng thức hương vị của hoa mai.

1. THỜI THƠ ẤU

Không biết kiếp trước tôi đã gieo tạo nghiệp nhân gì mà từ khi mở mắt chào đời, tôi đã mang theo mình chứng bệnh nan y đau ban khỉ. Chính bởi căn bệnh hiểm nghèo này mà tôi đã hành mẹ tôi vất vả, nhọc nhằn, khổ sở, khiến bà gầy mòn, ốm yếu, hao tâm, tổn lực vì lo lắng, chăm sóc cho tôi.

Hồi đo, thân hình tôi ốm o, gầy gò như con khỉ khô, suốt ngày tôi chỉ nằm trên đầu gối của mẹ. Cứ mỗi lần mẹ tôi di chuyển sang nơi khác thì tôi lại khóc thét lên, tôi không bao giờ chịu rời khỏi vòng tay chăm sóc của bà. Phân của tôi thải ra bảy ngày sau vẫn còn hôi thối, vậy mà mẹ vẫn phải chịu đựng suốt cả năm dài ròng rã.

Theo lời mẹ tôi kể lại: (hiện nay là tu sĩ Thích Nữ Chơn Huyền, đệ tử của Hòa thượng Thường Chiếu) Suốt cả một năm trời cứu chữa, nhưng cơn bệnh ban khỉ của tôi không hề thuyên giảm còn nặng hơn. Các thầy thuốc đều bó tay bảo rằng đứa bé này chỉ còn chờ chết, mẹ tôi nghe nói vậy chỉ biết ngày đêm cầu trời khấn Phật cứu giúp mà thôi. Đang lúc mẹ tôi buồn rầu khổ đau trong tuyệt vọng không biết phải làm sao để cứu tôi, thì một đêm bà nằm mộng thấy Bồ tát Quán Thế Âm xuất hiện, tay cầm bình nước cam lồ đến vuốt đầu mẹ tôi và bảo rằng: “Này tín nữ! Chớ có lo buồn, sầu khổ hãy nhanh chân lên núi Bà Đen ở Tây Ninh sẽ có vị thầy chữa khỏi”.

Sáng ra, mẹ tôi mừng quá liền kể lại giấc chiêm bao cho cha tôi nghe. Vì thương con nên cha mẹ tôi không quản ngại đường xá xa xôi lặn lội tìm đến nơi với lòng tràn đầy hy vọng mong thầy cứu chữa. Gặp được thầy, sau khi bắt mạch, xem bệnh cẩn thận, thầy nói với ba mẹ tôi rằng:

Đứa bé này 95% coi như đã chết không thể cứu chữa được, chỉ còn chút hy vọng mỏng manh mà thôi. Mẹ tôi vừa khóc vừa nghẹn ngào kể lễ:

Thầy ơi ! con đến đây là niềm hy vọng cuối cùng. Đời con thật là bất hạnh. Trăm lạy, ngàn lạy thầy, van xin thầy, mong thầy cứu giúp cho con của con, đời đời kiếp kiếp con xin nhớ ơn thầy.

Nhờ sự chăm sóc nhiệt tình của mẹ và thầy sau gần một tháng, bệnh tình của tôi đã giảm, tôi được bình phục gần như trở lại hoàn toàn. Thật là nhiệm mầu và kỳ diệu thay, tôi như người từ cõi chết trở về. Ơn cứu mạng của thầy, suốt cuộc đời tôi luôn ghi nhớ khắc sâu.

Sau đó, ông bà nội lãnh nuôi tôi dùm để cha mẹ tôi về Gò Vấp lập nghiệp, do hoàn cảnh nhà đông con và tôi là đứa con lớn nhất trong gia đình. Đến năm 1966, tôi đã có thêm ba đứa em và mẹ tôi đang mang thai, nên cha mẹ rước tôi về Gò Vấp để giữ em. Hồi đó, chỗ tôi ở là nơi nổi tiếng đệ nhất ăn chơi của giới giang hồ và xã hội đen, được sự bảo kê của quân lính chế độ củ, do Đực Cao Bồi làm thủ lĩnh. Sau này anh ta bị tên đệ tử bắn chết.

Nơi đây là tụ điểm của bốn món ăn chơi tứ đổ tường: cờ bạc, rượu chè, hút chích, đĩ đếm, đủ các hạng mục từ thấp đến cao và nhiều hình thức khác. Tất cả ân oán của giới giang hồ, phía nhà nước chế độ cũ không đủ khả năng giải quyết được.

Chỉ trong vòng hai năm, từ Bình Dương trở về Gò Vấp, tôi bắt đầu bị tiêm nhiễm bởi những thói hư tật xấu mà theo lẽ tuổi đời của tôi không thể nào dính mắc. Mới tám, chín tuổi đầu mà tôi đã biết hút thuốc, uống rượu và cờ bạc rồi. Thật đúng với câu: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.”

Chỉ là một đứa trẻ còn trong tuổi thiếu nhi mà tôi đã sa đà vấp ngã quá sớm như thế!

Ngoài những buổi đến trường, thời gian còn lại tôi làm nhiệm vụ canh gác cho các sòng bài. Được chút ít tiền công của các con bạc, tôi cùng những đứa trẻ trong xóm xúm lại nhậu lai rai, chơi bài đủ kiểu, do biết các ngón nghề gian lận học được của các anh chị. Ngoài ra tôi còn là một đứa bé rất ngang tàn, ngỗ nghịch. Hễ tôi bước ra khỏi nhà là có người đến trách móc, không bị người này đến mắng chửi tôi là thứ đã ăn cắp, ăn trộm thì cũng cũng có người dẫn con đến bắt đền vì bị tôi hiếp đáp, đánh đập. Cứ mỗi lần có người đến kêu ca như vậy, thì tôi lại bị mẹ dùng cái dây xích chó xích chân tôi lại rồi khóa vào chân giường hay bàn ghế. Như vậy, tôi vẫn chứng nào tật nấy không hề ngán sợ chút nào, hễ lúc nào mẹ đi vắng thì tôi lại bẻ gãy cái ổ khóa rồi quấn luôn dây xích vào chân, để đi chơi đầu trên xóm dưới.

Là đứa con lì lợm nhất nhà, luôn cãi lời cha mẹ, nên tôi thường bị mẹ đánh đòn nhừ tử. Có những lúc bị đòn roi đau đớn, tôi phải chui xuống gầm giường trốn. Mẹ tôi tức quá lấy cây chọc vào người tôi không thương tiếc. Thế mà tôi vẫn chứng nào tật ấy, không sửa đổi bản thân mình. Có lẽ do bị đòn roi quá nhiều, nên tôi trở nên chai lì, không biết sợ sệt gì nữa.

Năm tôi 13 tuổi, cha tôi bị bắt buộc đi lính trong đợt tổng động viên năm 1972. Lúc này, ở nhà chỉ còn một mình mẹ phải lo chạy ăn cho tám anh em và thăm nuôi cha tôi ở quân trường. Trước đó, mẹ tôi chỉ làm việc nội trợ, chăm sóc chồng con, kinh tế trong gia đình hoàn toàn phụ thuộc vào cha tôi. Giờ đây, gánh nặng gia đình đè lên cả trên hai đôi vai gầy của mẹ tôi, bà phải thức khuya dậy sớm, buôn gánh bán bưng cực khổ sớm trưa để nuôi tám anh em chúng tôi ăn học, vì là đứa con lớn nhất trong nhà nên tôi phải giúp mẹ buôn bán để kiếm sống qua ngày.

Lúc này kinh tế gia đình tôi rất khó khăn. Mặc dù mẹ tôi đã thức khuya, dậy sớm, buôn gánh bán bưng, bươn chải nhiều cách nhưng vẫn không đủ nuôi tám anh em chúng tôi. Thế là bao nhiêu của cải, vàng bạc mẹ tôi dành dụm trước ngày đi lấy chồng, đều từ từ đội nón ra đi. Trước hoàn cảnh khó khăn đó, mẹ tôi đành phải cắn răng nuốt lệ vào lòng, đồng ý cho một người Mỹ nhận hai đứa em tôi làm con nuôi, để có được tiền trợ cấp hàng tháng.

Trong lúc cuộc sống ngày càng khó khăn, thiếu thốn cơ cực như vậy, nhưng tôi vẫn chứng nào tật ấy “ngựa quen đường củ”. Vì thói quen đam mê cờ bạc, tiêu xài hoang phí tôi đã tán tận lương tâm, lấy bớt phần lời kiếm được trong việc mua bán của mẹ để vui chơi thỏa thích.

THUỞ TẬP TÀNH ĂN CHƠI

Từ năm 13 tuổi đến năm 16 tuổi, tôi chính thức tham gia vào băng trộm chuyên nghiệp nổi tiếng thời bấy giờ. Băng trộm này tung hoành ngang dọc khắp cả Sài Gòn, Chợ Lớn, gồm có: Thọ chín ngón, Sơn trại hòm, Bửu sô lô, Ngọc giang mai và Tuấn lúc ky v.v… hoạt động bằng nhiều hình thức như móc túi, giật đồ, vào nhà dân lấy trộm hoặc khống chế công khai hoặc vào cửa tiệm để lừa đảo…tuy không phải là người trực tiếp hình sự, nhưng tôi lãnh trách nhiệm chỉ điểm hoặc làm lá chắn cho đồng bọn thực hiện. Tiền bạc và đồ đạc sau khi trộm cướp được, đều tiêu vào cờ bạc, rượu chè, đàn điếm.

Cuộc sống tôi cứ kéo dài trong triền miên tội lỗi như vậy cho đến ngày 30 tháng 4 năm 1975, khi đất nước Việt Nam hoàn toàn thống nhất. Lúc này chúng tôi đổi phương hướng hoạt động, vào các khu quân sự do nhà nước tiếp thu và bộ đội quản lý. Trộm cắp ở khu quân sự này rất nguy hiểm, nếu bị phát hiện sẽ bị bắn chết tại chỗ. Thế mà chúng tôi cũng không biết sợ sệt là gì. Tất cả chỉ vì mục đích có tiền để ăn chơi, hưởng thụ nên chúng tôi sẵn sàng hy sinh cả mạng sống của mình. Lúc này tôi đã biết chút về hương vị của gái làng chơi.

Khoảng tháng 3 năm 1976, nhà nước có chủ trương kêu gọi thanh niên đi xây dựng vùng kinh tế mới ở các vùng ngoại ô thành phố. Tôi và một số đồng bọn đăng ký tham gia vào tổ chức thanh niên xung phong. Trong đội ngũ thanh niên xung phong, tôi luôn cố gắng phấn đấu gương mẫu học tập, lao động đi đầu trong mọi công tác. Trong lao động học tập, rèn luyện đạo đức, tôi luôn thể hiện là người có phẩm chất nhân cách tốt, tích cực tham gia các phong trào văn, thể, mỹ của đơn vị. Chỉ sau ba, bốn tháng siêng năng tinh cần làm việc gương mẫu, tôi được kết nạp vào Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Và trong suốt thời gian hai năm trời, tôi được bình chọn là đoàn viên ưu tú, được phong tặng là con chim đầu đàn của đơn vị.

Trong hai năm này, cuộc đời của tôi đã hoàn toàn thay đổi đến tột đỉnh không thể ngờ được. Từ một con người ăn chơi sa đọa, gây ra nhiều lỗi lầm nghiêm trọng, giờ đây trong từng phút, từng giây tôi đã tự cải hóa được bản thân mình. Tôi thầm cảm ơn chế độ đã giúp cho tôi gột rửa tội lỗi và làm lại cuộc đời, làm mới lại chính mình. Sau đó, đơn vị đề cử tôi đi học khóa bồi dưỡng đào tạo cán bộ ba tháng, rồi chuyển sang công tác tại trường Thanh niên xây dựng cuộc sống mới phân hiệu Vĩnh An. Tại đây, tôi được phân công trông coi và giáo dưỡng các thanh niên, thanh nữ xì ke, ma túy, mại dâm, đầu trộm đuôi cướp và nhiều thành phần bất hảo khác trong xã hội.

Trường Thanh niên xây dựng cuộc sống mới, do thành đoàn Thanh niên Cộng sản thành phố Hồ Chí Minh trực tiếp quản lý và chỉ đạo. Trong đó có cựu thủ tướng Võ Văn Kiệt, lúc ấy là Bí thư thành ủy, cùng nhiều cán bộ cao cấp khác chỉ đạo, hướng dẫn, giúp đỡ. Nơi đây tôi được phụ trách nhiệm vụ đại đội phó bảo vệ nội bộ tại phân hiệu Vĩnh An, tỉnh Đồng Nai. Cơ chế quản lý của trường gồm bốn địa điểm: phân hiệu Xuyên Mộc, phân hiệu Vĩnh An, phân hiệu Duyên Hải, phân hiệu Lộc Ninh, gồm có khoảng 10.000 học viên và hơn một ngàn cán bộ quản lý.

Tưởng cuộc đời tôi đã hoàn toàn thay đổi tốt đẹp và vươn lên với cuộc sống mới, nào ngờ khi có chút danh vọng, địa vị nhỏ nhoi như vậy thì tôi bắt đầu sinh chứng ngựa quen đường cũ trở lại. Từ đó tôi sa ngã trở lại với quan niệm sai lầm chết là hết, không có con người tâm linh, không có nhân quả nghiệp báo, tốt xấu, không tội phước gì cả sống là phải hưởng thụ để chết làm ma ngáp ruồi.

Chính vì quan niệm sai lầm như thế nên tôi lại một lần nữa lao thân vào tội lỗi, bất kể là cha mẹ hay người thân, tôi vẫn đối xử thậm tệ, không biết tôn trọng cung kính. Và thay vì quản lý, giáo dưỡng những con người tệ nạn xã hội thì tôi bị họ lôi cuốn vào con đường sa đọa trở lại. Tôi đã lén lút theo họ hút cần sa, dùng thuốc kích thích, rồi chích xì ke và bị mê mệt bởi các cô gái. Những kinh nghiệm lão làng của các cô gái làng chơi sành điệu hiện là học viên của trường đã làm tôi mê mẩn, tê tái cả tâm hồn. Tôi lao vào giống như con thiêu thân bởi sức hấp dẫn của thói đam mê bệnh hoạn này. Tôi dần dần bị mất uy tín và rồi bị mắc chứng bệnh xã hội lần thứ nhất.

Từ đây tôi càng lún sâu vào tội lỗi. Thay vì thực hiện nhiệm vụ nhà trường giao cho, tôi phải theo dõi đường dây xì ke ma túy lén lút đem vào cho trại viên, tôi lại bị những người này mua chuộc và chính tôi là người tạo điều kiện cho họ đem vô, cho con nghiện tiếp tục hút chích một cách dễ dàng. Mọi người trong trường giáo dưỡng đều gọi tôi là cán bộ biến chất, đánh mất hết lương tâm của người cán bộ. Đúng là tôi quá ngu si mê muội.

Sau đó, nhà trường đổi tôi qua công tác đi trực tiếp các trạm kiểm soát trên tỉnh Đồng Nai, như trạm kiểm soát cây số 86 Phú Cường – Dốc Mơ, trạm ngã ba Dầu Giây để canh bắt những học viên trốn trại. Ngoài ra, chúng tôi còn bắt giữ những ai bị nghi ngờ. Vì thế, tôi thường lạm dụng quyền hạn để bắt những cô gái đẹp đi buôn bán hàng cấm hoặc hàng hóa không đủ chứng từ, không có giấy đóng thuế v.v… nếu họ chịu “cho và nhận” thì sẽ được trả lại hàng hóa và còn được thêm một số quyền lợi khác.

Trong thời gian từ 1978 đến 1979 tôi tha hồ nhiễu nhương, làm tình, làm tội những người buôn hàng chuyến, vận chuyển hàng hóa qua các trạm này. Nếu tôi làm đúng theo lời dạy của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thì xã hội tốt đẹp biết bao. Nhưng tôi đã làm ngược lại, thường xuyên nhận hối lộ của người đi buôn, của những học viên trốn trại. Khi có tiền, chúng tôi tiêu dùng cả vào việc vui chơi trác táng. Vì lúc ấy, tôi có quyền sử dụng súng riêng nên tôi muốn làm gì thì làm, không ai dám kêu ca hay khiếu nại gì hết.

Lúc đó bản thân tôi rất háo thắng, cống cao ngã mạn chẳng xem ai ra gì. Có đôi lúc đụng chạm với bộ đội. Họ bao vây, thế là tôi nã súng tứ phía giống như đánh trận. Do thói quen ngông cuồng tôi hành xử rất liều lĩnh, không hề biết sợ sệt khi lực lượng bộ đội Đoàn 600 đến bao vây bắt, mặc dù họ trang bị vũ khí đầy đủ. Tôi là người bị bắt dù có súng trong tay, bị đưa lên xe trấn áp dưới sự chứng kiến của rất nhiều người đi buôn.

Vì tôi hay bao bọc che chở, ăn đút lót của người đi buôn nên những người này đã tập trung lại xin thả tôi ra. Họ bảo lãnh tôi và nói tôi rất tốt, không hà hiếp ai cả. Âu cũng là phước đức nhiều đời của tôi còn xót lại, nếu không tôi cũng đã tan thân mất mạng, vì thời kỳ này là thời kỳ quân quản.

Tháng 12 năm 1979 tôi xin nghỉ việc về nhà. Tháng 01 năm 1980, tôi được vào làm trưởng ban bảo vệ đội xây dựng nhà đất quận Gò Vấp. Sau đó do yêu cầu của Uỷ ban Nhân dân phường 7 quận Gò Vấp, họ mời tôi về để hợp tác làm việc và tôi đã xin nghỉ việc ở quận để về phụ giúp công việc ở phường. Do bất đồng quan điểm với địa phương, tôi bị đưa đi nghĩa vụ quân sự, học tập tại quân trường Quang Trung. Mặc dầu trước đó tôi đã nhiều lần tình nguyện xin đi nhưng ủy ban phường không cho, nay vì đụng chạm nên họ đẩy tôi đi.

Sau ba tháng huấn luyện ở Quang Trung, tôi về làm đơn khiếu nại với lý do “bất mãn địa phương” với Ban chỉ huy quân sự quận Gò Vấp. Và tôi đã nhận được quyết định bổ nhiệm công tác về làm Ban chỉ huy quân sự phường đội 7: nơi trước đây tôi đã từng tranh chấp.

Về đây, tôi công khai phát triển sở trường của mình như tổ chức cờ bạc, rượu chè, đàn điếm ngay trong cơ quan và tôi đã sống thỏa thích với những tháng ngày trụy lạc. Lúc này tôi đã bỏ chích xì ke vì không đủ điều kiện đáp ứng, còn những thứ khác vẫn cứ tiếp tục duy trì thoải mái.

Vì “thành tích” sắp sửa bại lộ nên tôi xin xuất ngũ để chuyển công tác ra huyện Duyên Hải với lý do: “mãn hạn nghĩa vụ quân sự 1980 - 1982”. Trong thời gian này tôi đã móc nối nhận hối lộ để làm giấy tờ miễn nghĩa vụ cho một số người.

Tôi lại bị công an phường 7 quận Gò Vấp truy tố về tội môi giới nhận hối lộ và bị đưa vào trại tạm giam quận Gò Vấp chờ ngày ra tòa. Nhưng nhờ quen biết với công an có thẩm quyền nên tôi được đưa lên làm tù trưởng, được ra vào nơi giam giữ một cách tự do. Tôi thường hay đi mua đồ giúp cho một số tù nhân, mỗi lần mua như thế tôi thường tính giá cao để ăn lời. Ngoài ra tôi còn trấn lột những tù nhân nhà giàu và móc nối để tiếp tế cho những phạm nhân xì ke.

Thay vì hối cải, sửa đổi bản thân để quay về con đường lương thiện, tôi lại tiếp tục lún sâu vào con đường tôi lỗi và tôi trở nên tàn nhẫn vô lương tâm hơn. Mỗi tù nhân một tháng có tiêu chuẩn là nửa ký thịt, tôi lãnh về, chừa lại một ít nấu qua loa một bữa, còn lại bao nhiêu đem bán hết rồi cùng chia với các công an quản lý. Ngoài ra tôi còn cắt xén gạo của tù nhân đem bán để có tiền phục vụ cho thói hư tật xấu của mình.

Không những thế, tôi còn khống chế các đại bàng cũ như Quý đen lai Tây, Thống đại bàng và cuối cùng không còn ai là địch thủ đáng để tôi phải lo ngại nữa. Do đó chúng tôi tuy sống trong tù mà cũng giống như ông hoàng, bà chúa, muốn gì được đấy. Lúc này tôi bị bệnh xã hội lần thứ hai vì thường quan hệ bất chính với nhiều đối tượng khác nhau.

Sáu tháng tù trôi qua, tôi được bảo lãnh miễn truy tố ra tòa với tội danh nhận hối lộ và môi giới hối lộ. Khi ra tù, tôi quyết định làm lại cuộc đời, làm mới lại chính mình. Nhưng cầm tờ đơn xin việc làm, đi đến đâu cũng bị từ chối vì lý do ở tù 6 tháng. Lý lịch đen đã làm cho tôi khổ đau, hận thù, bất mãn tột cùng, nhưng biết làm sao bây giờ. Giờ muốn làm lại cuộc đời nhưng không có cơ hội. Suy đi tính lại chỉ còn một kế sách duy nhất là đăng ký đi thanh niên xung phong lần nữa, hy vọng bạn bè năm xưa có thể giúp đỡ.

Từ năm 1983 đến 1989, nhờ môi trường cực khổ và khắc nghiệt đã làm hạn chế thú đam mê của tôi so với trước rất nhiều. Thời gian thanh niên xung phong này không còn bao cấp như thời xưa, nên tôi liền đăng ký đi khai thác lồ ồ trên khắp tỉnh Sông Bé (do ba tỉnh Bình Dương, Phước Long, Bình Long gộp lại).

Tại đây, tôi hay qua lại với một người con gái sau này là vợ tôi. Ngày hôm đó tôi cùng nhậu với gia đình sau này là cha vợ của tôi, ví quá xỉn cho nên tôi ngủ ở lại. Nữa đêm tỉnh dậy trong cơn nửa tỉnh, nửa mê tôi không làm chủ được nên liền đến bên gường nàng ôm chầm lấy. Cha mẹ nàng hay mới bảo rằng:

Nếu thương nó thì về bảo bố mẹ lên tao gả cho. Nghe vậy sáng hôm sau tôi liền bay về Gò Vấp, gặp cha tôi đúng lúc ông đang nhậu với vài người bạn, nhưng tôi cũng thật tình tranh thủ thưa thiệt:

Ba ơi, đi hỏi vợ cho con.

Ba tôi bảo:

Thôi để bữa khác đi, hôm nay ba đang nhậu với các chú bác của con.

Tôi năn nỉ ba tôi mãi mà không được, ba hỏi vợ cho con đi ba. Ba hãy tranh thủ sắp xếp đi liền nha ba. “cưới vợ thì cưới liền tay, chớ để lâu ngày lắm kẻ dèm pha.” Được mấy người bạn của ba tôi nói thêm vào, bất đắc dĩ lắm ba tôi mới chịu đi. Tôi và một người bạn của ba tôi lên đường liền và nhờ thủ trưởng đơn vị của tôi đứng ra mai mối, làm lễ trầu cao, chờ ngày thành hôn theo kiểu tổ chức lễ cưới tập thể. Cuộc tình của tôi là như thế đó! Không trải qua thời gian tìm hiểu, chỉ vì chút sỉn say mà nên duyên chồng vợ.

Khi chưa cưới vợ thì tôi làm việc còn có tiền ra tiền vô, nhưng sau khi dạm hỏi rồi chờ sáu tháng sau cưới thì tôi lại không làm ra tiền. Suy nghĩ mãi cũng không biết làm thế nào để có tiền cưới vợ, vì ngày cưới đã sắp đến gần bên. Không biết xoay xở cách nào để có tiền tổ chức lễ cưới, suy nghĩ mãi mà vẫn bế tắc, tôi nảy sinh ý định tự tử để khỏi mất mặt với bạn bè và không cần biết sẽ để lại khổ đau cho gia đình tôi, như thế nào. Thật là ngu xuẩn và hèn mạc, khi nghĩ rằng chết là hết, là giải quyết xong được tất cả mọi việc.

Thế là tôi lấy khoảng 20 viên ký ninh, dùng để trị sốt rét uống vào một lúc, rồi ăn một đĩa mì xào và nhảy xuống sông cho mau chết.

Duyên nợ chưa hết, tôi chưa chết được, mọi người cứu kịp thời và đưa tôi vào trạm xá súc ruột. Tôi may mắn thoát chết qua đường tơ kẽ tóc, nhưng khi tỉnh dậy, cặp mắt đã bị mù. Ba ngày sau mắt tôi từ từ sáng lại, nhưng bị mờ vì đồng tử đã giản nở. Sau đó để lại di chứng quáng gà nặng, không làm chủ được sự đi lại, bị mất phương hướng khi trời về chiều.

Thấy tôi tự tử được cứu sống, anh thủ trưởng thương tình cho mấy bao phân bón để bán lấy tiền cưới vợ, cha mẹ cho tiền mua trang sức và vốn liếng. Đám cưới được tổ chức trùng ngày đám giỗ ông nội vợ cho tiện, một công hai việc. Bạn bè thanh niên xung phong của tôi đến dự khá đông.

Lúc bấy giờ, tôi được làm trợ lý khai thác cho thủ trưởng mới. Sếp này rất tin tưởng nên giao hết quyền hành điều phối, sắp xếp các công việc khai thác lồ ồ trên tỉnh Sông Bé. Tôi được cắp một cây súng AK cùng chiếc xe jeep lùn của Mỹ để làm phương tiện bảo vệ đơn vị.

Hạnh phúc đến với tôi, nhưng tôi không biết gìn giữ. Chứng nào tật nấy, tôi tiếp tục sa ngã trên con đường tội lỗi, rượu chè, bài bạc, đàng điếm nên cuối cùng thâm lạm tiền nuôi quân khai thác. Trong một lần thua cờ bạc, không có tiền chung, tôi đành thế lại khẩu súng và sau đó bỏ trốn về nhà vợ sinh sống.

Hai tháng sau, ban bảo vệ nông trường Nhị Xuân, thanh niên xung phong mới phối hợp với công an xã Mỹ Hạnh Bắc Huyện Đức Hòa Tỉnh Long An đến bắt tôi với tội danh làm mất súng và bỏ trốn. Tôi dẫn ban bảo vệ lên xã Minh Hưng tỉnh Bình Phước để chuộc lại súng và làm tờ tường trình kiểm điểm. Thế là thủ trưởng đơn vị đồng ý cho qua hết và bãi nại cho tôi về nhà sống với vợ con, không một lời oán trách. Thật là may mắn cho tôi quá chừng. Sau này tôi được biết anh thủ trưởng đã bị tù 10 năm, vì không có khả năng chi trả các khoản nợ cho nhà nước.

Khoảng 10 năm, sau khi đi tu, tôi có ghé lại thăm anh để trình bày và hối lỗi về việc trước đây tôi cũng có thâm lạm chút ít tiền quỹ của đơn vị mà anh đã thông cảm bỏ qua. Nhưng đến nơi, mới biết anh đã bán sạch hết nhà cửa và đi đâu, không ai biết? Tôi ăn năn và hối hận vô cùng đối với hành động vô trách của mình trước kia đã làm cho anh liên lụy. Tội lỗi này tôi không biết trả làm sao đây, chỉ mong làm thật nhiều công đức để cầu nguyện trên chư Phật gia hộ cho gia đình anh được tai qua nạn khỏi.

Đó chỉ là một chút việc nhỏ nhoi mà tôi có thể làm được với vị cứu tinh của đời mình khi xưa.

Đứa con đầu lòng của tôi ra đời, nhưng cũng đồng thời là lúc tôi bế tắc nhiều chuyện, đời sống kinh tế gia đình ngày càng thiếu thốn, khó khăn thậm chí đến cái quần xà lỏn tôi cũng không có mặc. Tôi bỏ quê vợ và chở đứa con đi theo trên chiếc xe đạp trành không có vè, trông túi không có lấy một xu nhỏ. Trên đường đi về nhà con tôi đói khóc đòi ăn khi thấy hàng quán bày biện bên lề đường, tôi nghẹn ngào rơi nước mắt nhìn con mà không biết làm sao. Tôi an ủi con mình, thôi ráng đi con gần đến nhà ông bà nội rồi con tha hồ muốn ăn gì cũng được. Ngày hôm sau cha mẹ cùng chú bác vợ và vợ tôi, xuống bắt con về trở lại. Tôi tự ái, ở lại nhà cha mẹ ruột sống và đứng ra làm chủ một lò bánh mì.

Cũng chứng nào tật nấy. Đêm thì làm bánh mì, ngày thì cờ bạc, đàng điếm và hậu quả là vỡ nợ. Mẹ tôi thấy vậy, mới khuyên tôi nên rước vợ con về đây cùng ở để tiện bề chăm sóc. Tôi xin lỗi cha mẹ vợ, dẫn vợ và con về sống chung. Thế là một đứa con nữa lại ra đời. Vợ tôi trở lại quê nhà sinh đứa con thứ hai, sau khi đầy tháng tôi có về thăm một lần rồi từ đó không bao giờ trở về nữa. Vì lý do sa sút, cờ bạc, rượu chè nên tán gia bại sản, vỡ nợ và bị chủ nợ siết lò bánh mì. Tôi không còn khả năng nuôi vợ và hai đứa con nữa, nên đành bỏ nhà ra đi lang thang bụi đời, tìm kế sinh nhai.

Từ đó, cuộc sống của tôi ngày càng trở nên bế tắc, khó khăn tôi sống bất cần đời, không biết ngày mai. Thế là tôi bị bệnh xã hội lần thứ ba do đam mê trác táng.

Lúc này, tôi sống quanh quẩn khu vực bệnh viện nhi đồng 2 quận 1. Vẫn cờ bạc, rượu chè, đàng điếm như xưa, tôi nói gạt mẹ, cho tiền mua xích lô chạy, nhưng thực tế tôi lấy tiền đó đi đánh bài và chơi số đề. Nơi đây tôi bắt đầu làm quen với Hùng Sài Gòn, Mỹ Trường Gà, Dũng Tây Đen và những tay đâm thuê, chém mướn là đàn em của Năm Cam. Do ăn chơi, tiêu xài quá mức nên dẫn đến vỡ nợ không có tiền chi trả. Cuối cùng tôi bỏ trốn về nhà định tự tử lần nữa để cho xong kiếp thân tàn ma dại.

Trong khoảng thời gian lưu lạc giang hồ, tôi đụng độ nhiều trận khóc liệt như sau:

Bởi vì đam mê nhậu nhẹt, nên có lần tôi cùng hai người bạn nhậu xỉn ngà ngà. Thấy bàn bên cạnh có mười mấy người công an cũng đang nhậu. Bọn tôi liền kiếm chuyện gây sự, chửi mắng. Thế là bị họ đánh cho một trận tơi bời. Bởi họ đông hơn nên bọn tôi phải chịu thua, bỏ chạy thục mạng. Nếu không sẽ bị họ bắt nhốt luôn. Sau đó bọn tôi phục trên đường đi về, dùng cây ba phân vuông để đánh trả thù.

Đêm đó từ phía sau, chúng tôi đã đập mạnh vào ót của một anh công an. Anh ta bất tỉnh nằm tại chỗ, chúng tôi hoảng quá chạy về trốn trong bụi tre gần sau nhà. Thật là tày trời, dám đánh cả công an. Sau đó các công an đem súng xuống khám xét hết nhà tôi và truy quét quanh nhà. Tôi nằm trong bụi tre nghe rõ ràng tiếng lên đạn của nhiều cây súng AK và những âm thanh hằn học dọa nạt cha mẹ tôi, buộc phải tìm ra tôi và hai đứa bạn, nếu không sẽ đốt sạch nhà.

Khoảng chừng ba bốn giờ sáng cha tôi ra tìm, biểu tôi phải đi lên đơn vị gấp vì lúc đó tôi vẫn còn là thanh niên xung phong. Cha của một người bạn tôi nhờ có quen cấp lớn, nên đã dàn xếp mọi chuyện đều ổn thỏa, nhưng vẫn phải bồi thường tiền cho người bị đánh.

Cũng trong ngày đó, tôi trở về đơn vị đóng tại Phú Riềng Đỏ, Bình Phước. Khi xe vừa chạy tới chợ Phú Riềng, tôi gặp anh đại đội phó và thế là hai anh em sáp vô nhậu cho đến ngà ngà say. Trên đường đi về đơn vị gặp ba thanh niên cũng đã say, chở nhau trên chiếc honda. Chúng kiếm chuyện gây sự với chúng tôi. Anh đại đội phó sẵn có cây rựa trên tay, nên chém chúng để thị uy, chúng bị thương nhẹ nên hoảng hồn rồ máy xe bỏ chạy. Chỉ còn một cây số nữa là tới đơn vị, bỗng tôi thấy nơi mé rừng thấp thoáng có nhiều đốm lửa của người hút thuốc nên bèn sinh nghi, tôi đề phòng và đi tránh xa hướng có tàn lửa chập chờn đó. Nhưng vẫn không sao tránh được, vì chúng có ba người, cầm cây sẵn chỉ chờ chúng tôi đi đến là ra tay trả thù. Tôi lanh lợi nên chạy thoát, còn anh đội phó không may, bị chúng đánh cho tơi bời nhừ tử. Đánh xong chúng bỏ đi. Tôi nhanh chân chạy về đơn vị cầu cứu và chở anh bạn đi cấp cứu. Đúng là nhân quả hiện tiền trước mắt.

Một lần khác, tôi bị tên giang hồ Quang Đệ, là đàn anh tại khu vực Hồ Con Rùa, quận 1, chuyên chích xì ke, lúc nào cũng kiếm chuyện ăn hiếp tôi. Nhiều lần như vậy, tôi đã trình báo với công an địa phương để nhờ giải quyết dùm nhưng không hiệu quả. Một người có thớ như hắn thì làm gì mà không biết cách mua chuộc công an! Hắn ăn chia với công an, nên tôi không làm gì được. Đành chịu vậy bởi vì xung quanh tên này có rất nhiều anh hùng hảo hán. Tôi mà đụng đến chỉ có nước chết mà thôi.

Tức tối dưới sự đàn áp của hắn, tôi bèn bàn kế với mấy anh em bạn nhậu làm thế nào để hạ thủ tên này. Và đây cũng là năm cuối cùng trước khi tôi đi tu.

Có một đứa trong bọn tôi nói rằng: Đâu có chuyện gì là khó, nếu muốn thanh toán hắn thì cũng dễ dàng thôi. Anh nhờ tên Chính già trở đi, anh ngồi phía sau mã tấu sẵn sàng, canh nó ngồi ở đâu rồi chạy đến chém liền và lập tức tẩu thoát. Ta hành động trong chớp nhoáng như vậy làm sao nó trở tay cho kịp. Trong lúc bàn bạc như thế vô tình cha tôi nghe được, ông liền bảo:

Nếu mày giết người mà làm được tổng thống thì nên giết, còn không thì thôi.

Lời nói của cha tôi khiến tôi thức tỉnh, hoàn hồn trở lại và bỏ ý định giết người. Quả thật là may mắn cho chúng tôi, nếu không nhờ có người cha khuyên can thì chắc chắn giờ đây tôi còn nằm trong tù gỡ lịch. Một khi thân phận con người bị chìm trong bóng tối của tội lỗi, chỉ có hận thù và đau khổ chiếm hết cuộc đời, tôi làm sao có cơ hội làm mới lại chính mình, để ngày hôm nay chia sẻ tâm tình cùng với anh em bạn hữu gần xa.

Cha ơi! Con xin cảm ơn cha đã kịp thời ngăn chặn tội ác tày trời và cho con có cơ hội làm mới lại chính mình, để con được sống tốt hơn, sống có ích cho xã hội và chia sẻ nỗi khổ niềm đau để làm vơi bớt nỗi đau bất hạnh cho tất cả mọi người.

Còn nhiều chuyện khác còn tệ hại hơn nữa, nhưng chúng tôi xin tạm gác qua để trở lại vấn đề ban nãy, khi tôi bị vỡ nợ và có ý định tự tử lần thứ hai.

Lúc đó, tự nghiệm lại bản thân, tôi thấy mình sống thật dư thừa, chưa từng giúp ích gì cho ai kể cả là cha mẹ. Tôi chỉ toàn gây ra phiền muộn đau khổ đau cho nhiều người và chắc chắn không một ai đoái hoài, thương xót đến một thằng ngang tàng bướng bỉnh như tôi. Miên man với những suy nghĩ chán chường trong tuyệt vọng, tôi quyết định tự tử để chối bỏ cuộc sống.

Đã quyết định như thế, nhưng tôi vẫn chưa kịp thực hiện ý nghĩ điên rồ đó. Một đêm nọ, tôi đói quá bèn tìm đến chỗ mẹ bán cháo ngoài chợ để giã từ mẹ. Không ngờ đây là một đêm làm thay đổi cuộc đời của tôi sau này. Trong lúc tôi đang ăn cháo thì mẹ tôi bảo:

Con đi tu đi con ơi! Đi tu sướng lắm con à.

Tôi cãi lại:

Đi tu làm sao sướng, đi tu khổ thấy bà.

Tuy miệng nói như vậy, nhưng một ý nghĩ khác lại len lỏi trong tôi có nên đi tu không, hay là phải tự tử? Tôi nhớ lại lần tự tử trước khi lấy vợ, tôi liền tự nhủ với lòng mình “tội gì phải tự tử, đi tu đi rồi tính sao” và tôi đã chấp nhận làm theo lời khuyên của mẹ.

Tôi bắt đầu tập tành tu tại gia. Nhờ sự hỗ trợ của mẹ và các em, tôi có đủ tiền tiêu mỗi ngày. Về sau tôi bắt đầu ăn chay luôn nhưng vẫn uống rượu với mồi chay như đậu phộng, cóc, ổi…

Nhìn lại quãng đời từ thuở ấu thơ cho tới bây giờ, tôi đã tạo ra không biết bao nhiêu tội lỗi như là nói láo, làm nhục gia cang, lường gạt, cờ bạc, rượu chè, đàng điếm… nói chung bốn món “tứ đổ tường” tôi không thiếu món nào. Bao nhiêu đồ đạc, của cải trong nhà, tôi đều vơ vét đem bán hết; thậm chí đến những cuốn sách đi học của các em, tôi cũng không chừa. Tới mức gạo để trong nhà tôi cũng bán sạch. Mỗi khi cần tiền thì tôi xin, xin riết không cho thì tôi mượn, mượn rồi thì không trả.

Đối với nợ nần bên ngoài, tôi đã vay mượn của ai thì không bao giờ trả. Mẹ tôi biết được liền lén giấu ba tôi trả hết. Lúc nào nói chuyện với mẹ, tôi cũng văng tục, chửi thề.

Tôi đã lường gạt mẹ tôi nhiều cách, nào là lấy vàng để vượt biên, nhưng thực sự tôi có vượt biên bao giờ đâu, hoặc cần vốn làm ăn, nhưng đâu có làm gì. Khi nào túng quá mà mẹ tôi không cho tôi tìm cách ăn cắp.

Cho đến khi tôi vào Thiền viện tu rồi mà vẫn còn làm khổ bà. Suốt chín năm trời, tháng nào bà cũng lên Thiền viện thăm tôi và còn cho tôi tiền mua kinh sách để làm các việc phước thiện. Bởi bà sợ tôi không chịu ở chùa tu học, mà bỏ trốn ra sống bên ngoài. 

Không chỉ đối với mẹ, đối với cha, tôi cũng là đứa con bất hiếu. Người đời ví ơn cha cao vời vợi như núi Thái Sơn. Còn tôi trả ơn cha bằng những lời chửi mắng thô tục. Thậm chí tôi có thể đánh ông khi có rượu vào. Những lúc như vậy ông thường kể lễ:

Nếu tao không cứu mày hồi nhỏ thì mày đã chết rồi, bây giờ mày trả ơn tao bằng cách đó sao?

Tôi trả đũa:

Tại ông đam mê ân ái mới có tui ngày hôm nay, ông phải có trách nhiệm lo cho tôi chớ!

Thật là một đứa con đại bất hiếu. Rồi thời gian trôi qua, thân thể của cha tôi ngày càng hao mòn do bị bệnh lao phổi phải nằm bệnh viện điều trị lâu dài. Ấy thế mà, tôi chưa một lần vào thăm viếng cha, mặc dù mẹ tôi thường nhắc nhở khuyên bảo tôi đi thăm. Chẳng hiểu lúc đó tôi có còn là con người hay không mà không có tình thương đối với cha như thế? Tôi thật bất nhân, bất nghĩa quá chừng.

Chẳng những gạt cha mẹ, tôi còn gạt luôn người em là một thầy tu. Tôi nhờ thầy mượn giùm cho tôi mấy chỉ vàng rồi tôi không trả, khiến thầy phải bị mang tiếng lường gạt mấy năm liền. Sau đó thầy phải nhín ăn, bớt mặc mới trả hết số nợ ấy cho tôi.

Trở lại thời gian tôi chuẩn bị đi tu nhưng còn nghiện nặng cờ bạc, hút chích, đàng điếm. Làm sao vượt qua mọi cám dỗ để đi tu đây? Cuối cùng tôi quyết định rũ sạch bụi trần trước khi bước chân vào cửa thiền môn.

Đứng trước những cám dỗ của khoái lạc, một con nghiện như tôi, muốn dứt bỏ hẳn đâu phải là chuyện dễ dàng. Vật vã gần 2 tháng trời, tôi cũng chỉ bỏ được phân nửa, tưởng chừng không thể nào qua nổi. Nhưng tôi đã vượt qua khỏi cơn vật vã dài hạn một cách lạ lùng. Hằng ngày tôi như người mất hồn, ăn không được, ngủ không được, trong người luôn thèm khát dã dượi, bần thần, khốn khổ vô cùng. Để khống chế cơn nghiện, ban ngày tôi phải ra bàn bida ngồi xem cho đỡ cơn ghiền, ban đêm ngồi xem tivi để khỏa lấp cơn thèm khát vật vã.

Chấp nhận như vậy, gần 3 tháng mới vượt qua được. Khi chịu đựng cơn thèm khát của thói quen, sự hành hạ của thân thể, cảm giác trong tôi như có hàng ngàn con kiến đang tung hoành, thật không biết phải dùng ngôn từ nào để diễn tả cho hết. Ngày nay trong các trung tâm cay nghiện, có nhiều phương pháp để giúp cho học viên vượt qua nhanh hơn, chỉ trong vòng 10 ngày là có thể cắt cơn nghiện theo lời thuyết trình của cán bộ quản giáo mà tôi có dịp tiếp xúc.

Ngoài việc mẹ tôi hết lời động viên khuyên nhủ đi tu, trong nhà còn có một người em đi tu nay là Thượng tọa Thích Nhật Từ được mọi người quý kính và tôn trọng. Sau khi vượt qua cơn vật vã tôi quyết tâm xuất gia đầu Phật. Cho đến bây giờ nhà tôi đã xuất gia cả thảy năm người, trong đó có mẹ tôi. Được như vậy là nhờ nhân duyên có thầy Nhật Từ đi tu trước. Nhưng khi đi tu tôi chưa biết gì về Phật pháp, chỉ vì cảm thương mẹ chứ không phải đi tu vì lý tưởng giác ngộ, giải thoát.

Rời xa đô thị, bỏ lại sau lưng dĩ vãng đen tối, tôi chọn vùng thôn quê hẻo lánh, có đời sống tự túc và phải tu thiền, trong khi đó tôi không biết tu thiền là gì!

Sau khi nhận giấy giới thiệu của thầy Nhật Từ, rồi nhờ thầy Thiện Long là sư huynh của thầy, cùng mẹ tôi đến Thiền viện Thường Chiếu xin công quả dài hạn. Tôi đã xin giấy tạm vắng và may sẵn hai bộ đồ lam, để khỏi quay trở về nhà.

Còn nữa...

Thích Phổ Giác