Đời sống con người có nhiều giao dịch qua lại lẫn nhau. Các giao dịch đó tạm được chia thành hai loại, Giao dịch sòng phẳng, và Giao dịch thiện nguyện.

Giao dịch sòng phẳng là có đi có lại. Anh mua tôi bán, anh trả tiền tôi giao hàng. Hoặc anh bỏ phong bì đám cưới con tôi bao nhiêu, sau này đám cưới con anh tôi cũng sẽ bỏ lại chừng ấy..

Giao dịch thiện nguyện thì cứ giúp nhau trong khả năng của mình, hoàn toàn không hy vọng sự đáp trả tương xứng. Tôi có thừa ít gạo, anh đang cần, tôi biếu, chẳng đòi hỏi gì cả. Đường sá hư hỏng, Nhà nước chưa làm kịp, tạm thời tôi rủ bạn bè vá tạm cho bớt nguy hiểm với mọi người. Chẳng ai trả công đồng nào.

Thiện nguyện xuất phát từ tâm

Giao dịch sòng phẳng, còn gọi là mưu sinh, làm ăn, là cách kiếm sống chắc ăn, an toàn, dễ kiểm soát.

Giao dịch thiện nguyện, giúp người trước, rồi hy vọng khi mình cần cũng sẽ có người giúp lại, là cách cao thượng nhưng hoàn toàn bấp bênh không chắc chắn gì cả. Rủi như (lo lắng đấy) mình giúp người ta mà không ai giúp lại thì đói mà chết à.

Vì để bảo đảm sự an toàn cho cuộc sống, con người chọn lối giao dịch sòng phẳng là chủ yếu. Tiền trao cháo múc. Bánh ích cho đi bánh quy cho lại. Con người cũng có thực hiện Giao dịch thiện nguyện, nhưng tỉ lệ không cao.

Nhưng điều không ai hiểu là, thế giới này phát triển tiến bộ nhờ các Giao dịch thiện nguyện mà thôi. Âm thầm đâu đó có những người cống hiến mà không ai hay. Một nhà khoa học mày mò nghiên cứu chế tạo gì đấy, chỉ vì đam mê, chưa nghĩ đến tiền bạc. Các bậc cha mẹ hy sinh nuôi nấng con cháu mình. Những thầy cô lao nhọc cố giảng bài cho học sinh, rồi tranh thủ phụ đạo thêm cho học sinh yếu kém. Người cán bộ lấy hồ sơ về nhà thức khuya giải quyết. Người chiến sĩ lặng lẽ đem hết tâm trí dõi theo bước đi của giặc. Người tu sĩ lo giáo hóa đạo đức cho chúng sinh chẳng quan tâm tư lợi. Anh kiểm lâm thao thức bảo vệ rừng. Họ tốn công sức nhiều hơn nhiệm vụ được giao, vượt hơn đồng lương được lĩnh...

Thế giới này tồn tại và tiến bộ từ đó.

Ta cứ lo không chắc ăn, cái gì cũng phải sòng phẳng, đâu ngờ sự lo lắng quá đáng làm cho ta trở nên ích kỷ, thực dụng, và tàn nhẫn. Ta đâu biết rằng, nếu ta liều lĩnh cống hiến, cống hiến thật nhiều, còn quyền lợi của mình để trời đất lo, thì cái kết quả thật bất ngờ tốt đẹp.

Nếu thế giới này tăng được tỉ lệ Giao dịch thiện nguyện vượt hẳn lên thì ta sẽ thấy mọi sự kỳ diệu xảy ra. Hạnh phúc sẽ tràn ngập.

Ai có kinh nghiệm sống cống hiến mà không cần sòng phẳng đều sẽ nhận ra cái kết quả lạ lùng, trời đất bù lại cho ta xứng đáng.

Thế giới này cần lắm thương yêu

Hãy hy sinh cống hiến thật nhiều

Không màng đến những điều sòng phẳng

Cùng tạo nên cõi đất cao siêu.