450
Mùa cọ chín
Trong ký ức của những người sinh ra và lớn lên nơi làng quê, ai cũng giữ cho mình một miền thương nhớ. Với tôi, đó là mùa cọ chín - hình ảnh mùa quả giản dị mà thân thương, gắn liền với vùng trung du Đất Tổ quê nhà.
Mỗi độ thu sang, cọ bắt đầu trổ hoa, kết trái. Khi mùa đông về, cả triền đồi tím sẫm bởi những buồng cọ chín rộ. Quả cọ được hái xuống, đem ỏm, đồ xôi hay chế biến thành nhiều món ăn dân dã. Hương vị ấy đã nuôi dưỡng bao tâm hồn, để rồi mỗi khi xa xứ, chỉ một thoáng nhớ cũng thấy lòng dạ bồi hồi.
Từ thuở nhỏ, tôi đã quen với hình ảnh bà nội đội thúng đựng đầy quả cọ từ ngoài đồi về. Những buổi chiều se lạnh, bà nhóm bếp rơm, mùi khói thơm ngai ngái lan khắp gian bếp. Bà vừa xát quả cọ trong chiếc rổ tre, vừa thủ thỉ kể chuyện dân gian. Những ngón tay gầy guộc thoăn thoắt làm việc, quả cọ xanh sẫm dần bong lớp bụi, bóng mượt như được đánh sáp. Tôi ngồi bên, ánh mắt háo hức chờ đợi. Bà thường bảo: “Cọ ngon phải là quả chín già, hái từ cây ít bị tác động. Có thế mới bùi, mới ngậy”.
Mẹ tôi chăm chỉ trong việc chế biến. Khi cọ ỏm đã chín tới, mẹ bày ra mâm cùng bát muối vừng. Miếng cọ béo ngậy, dẻo quánh trong miệng, vừa bùi vừa có một chút vị chát, thêm vị muối vừng đậm đà, ai ăn cũng sẽ nhớ mãi. Những hôm trời mưa, mẹ còn làm món xôi cọ. Cùi cọ được tách khéo, trộn vào gạo nếp hương rồi đồ lên. Khi nồi xôi chín, mẹ mở nắp chõ, hương nếp quyện với vị béo của cọ lan tỏa, khiến món xôi càng thêm hấp dẫn. Mấy cô bác hàng xóm cũng hay sang nhà chơi. Có cô vừa vẹo miếng xôi cọ vừa cười: “Thứ quả quê mình, ăn quen rồi, cứ đến mùa là nhớ, xa là thèm!”. Tiếng cười, tiếng chuyện trò, tất cả làm nên không gian ấm cúng, nơi món ăn quê nhà trở thành sợi dây gắn kết tình làng nghĩa xóm.
Ngoài món ỏm, món xôi, bà nội còn khéo tay muối dưa cọ. Quả cọ chín đem ỏm, tách lấy cùi, cho vào vại đất rắc muối, ủ vài ngày. Đến bữa cơm, chỉ cần một đĩa cọ muối, thêm bát canh rau tập tàng là cả nhà đã thấy ngon miệng. Tôi vẫn nhớ có lần trời rét đậm, cả nhà quây quần bên mâm cơm, bà gắp cho tôi miếng cọ muối rồi bảo: “Ăn đi cháu, món này đơn giản thôi nhưng no bụng, ấm lòng”. Giờ nghĩ lại, miếng cọ ấy đâu chỉ là món ăn, mà còn là tình thương bà dành cho con cháu.
Bây giờ tôi ở xa quê. Mỗi lần trở về, thấy những đồi cọ xanh biếc trập trùng, lòng tôi lại xao xuyến. Những ngày mùa đông xưa như ùa về, mang theo tiếng cười rộn ràng trong gian bếp nhỏ, mang theo mùi cọ ỏm nóng hổi quyện trong khói bếp. Quả cọ quê tôi không phải cao lương mỹ vị, nhưng cái vị béo ngậy, bùi bùi đã khắc sâu trong ký ức, như dấu ấn tuổi thơ chẳng thể phai mờ. Cây cọ không chỉ có lá dùng để lợp mái nhà, mà còn có quả là món ăn mang hồn đất, hồn người xứ Đất Tổ - Phú Thọ.
Với tôi, mùa cọ chín không chỉ là mùa quả, mà còn là mùa ký ức - mùa của bà, của mẹ, của hàng xóm thân tình, của những năm tháng êm đềm.
Dẫu đi xa, mỗi khi gió heo may về, lòng tôi lại thổn thức nhớ quê, nhớ hương cọ chín. Nhớ để thấy mình có một miền ký ức trong veo để trở về, miền ký ức giản dị mà ngọt ngào, miền ký ức của mùa cọ chín.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Tránh né cái ác
Phật pháp và cuộc sống
15:22 22/11/2025
Đức Phật nói cho chúng ta biết hết thảy mọi thứ trên cuộc đời đều do nhân duyên mà sinh khởi và cũng do nhân duyên mà đoạn diệt; tương tự như vậy, các phiền não khổ đau sở dĩ phát sinh là do duyên gần gũi với cái ác, với các đối tượng xấu ác hoặc do tiếp xúc với môi trường không thân thiện; và do vậy để ngăn tránh các phiền não khổ đau thì con người cần phải tránh xa cái ác, tránh xa các đối tượng xấu ác hoặc môi trường không lành mạnh.
Khi phố lên đèn
Phật pháp và cuộc sống
15:09 22/11/2025
Có một chiều thôi bận bịu, ta lang thang xuống phố, ngồi ở một ghế đá vỉa hè hay mỗi quán cóc nào đó thân quen. Ta hãy gác lại những lo toan bề bộn, cất đi những lo lắng ưu tư, cứ để cho lòng mình miên man vô định, ta ngồi ngắm phố xá lên đèn...
Cõi bồng phiêu
Phật pháp và cuộc sống
14:58 22/11/2025
Người đi từ cõi bồng phiêu/ Cơ hồ bóng xiêu chiều xuống/ Núi rừng ru hời tiếng vượn/ U hoài chạy trốn hoang liêu.
Liệu pháp tâm linh mang lại lợi ích nhất cho em bé khi còn trong bụng mẹ
Phật pháp và cuộc sống
09:37 22/11/2025
Bất kỳ người làm mẹ nào cũng đều cảm thấy vô cùng hạnh phúc khi biết mình đang mang trong mình một mầm sống. Bởi đứa con là kết tinh của tình cảm vợ chồng, là niềm hy vọng và ước mơ của đấng sinh thành về một em bé khỏe mạnh, ngoan ngoãn và thành đạt sau này.
Xem thêm
