Quán là quán sát sâu sắc; Thế là thế gian, chúng sanh trong thế gian; Âm là âm thanh, là tiếng.

Quán Thế Âm là quán sát là lắng nghe tiếng kêu khổ não của chúng sanh trong thế gian mà cứu độ giúp đỡ cho chúng sanh bớt khổ được vui.

Hình tượng Bồ Tát Quán Thế Âm - người mẹ hiền từ với tấm lòng bao dung

Phần kệ trong phẩm Phổ môn, kinh Pháp hoa có đoạn:

..."Chân quán, thanh tịnh quán,

Quảng đại trí tuệ quán,

Bi quán cập từ quán,

Thường nguyện, thường chiêm ngưỡng"

Dịch nghĩa: 

Quán chiếu về sự thật, quán chiếu về thanh tịnh, quán chiếu về trí tuệ lớn, quán chiếu về tâm bi, quán chiếu về tâm từ, thường phát nguyện tu tập hướng đến.

Dịch thơ

Quán Chân, quán Thanh Tịnh

Quán Trí Tuệ rộng lớn

Quán Bi và quán Từ

Thường nguyện, thường chiêm ngưỡng

Bài kệ trên diễn bày năm pháp quán thâm diệu:

- Pháp quán thứ nhất: Chân quán (chơn quán)

Là quán sự thật, quán chân thật, quán các pháp như thật, quán các pháp như nó đang là.

Pháp quán này giúp chúng ta nhìn nhận mọi thứ đúng sự thật, đúng như nó đang là, không bị vô minh, phiền não, tập khí làm cho sai lệch. Nói theo ngôn ngữ thông thường là không nhìn mọi thứ bằng cặp kiếng màu tư biện duy ý chí.

Cuộc đời là khổ, thấy đúng là khổ

Thân thể tứ đại là vô thường, thấy đúng là vô thường.

Ngũ uẩn là vô ngã thấy đúng là vô ngã nên sống không chấp ngã, không tự cao ngã mạn; không chấp cái ta, cái của ta.

Âm thanh là duyên khởi, là vô thường

- Pháp quán thứ hai: Thanh tịnh quán

Tự tính các pháp vốn thanh tịnh bình đẳng. không có nhiễm ô phiền não.Tâm vốn thanh tịnh bình đẳng, diệu dụng vô cùng không có nhiễm ô phiền não.

Quán tâm thanh tịnh, các pháp thanh tịnh

- Pháp quán thứ ba là quán tâm Từ (Từ quán)

Quán tâm từ, phát triển lòng thương yêu rộng lớn (không dính mắc) với tất cả chúng sinh là độ cho chúng sanh được an vui mà không chấp ai là người độ.

- Pháp quán thứ tư là quán tâm Bi (Bi quán)

Quán tâm bi, phát triển tâm bi rộng lớn vô biên, xót thương chúng sanh khổ đau trong sinh tử luân hồi, là độ cho chúng sanh lìa khổ, bớt khổ mà không chấp có người độ. Chư Phật và chúng sanh đều đồng thể đại bi.

Khi tâm từ từ bi thể hiện phát triển vô lượng vô biên thì ngã chấp cũng theo đó mà tiêu trừ không dấu vết. Tìn thương yêu hợp thể đại bi phát huy đến vô cùng, cũng như ánh sáng chiếu khắp mọi chúng sanh trong mười phương pháp giới , lợi ích hữu tình.

- Pháp quán thứ năm quán Trí tuệ rộng lớn (Quảng đại trí tuệ quán)

Diệu dụng trí tuệ Phật và chúng sanh không khác rộng lớn vô biên không ngằn mé. Chúng sanh do vô minh phiền não tham chấp làm che mờ diệu dụng trí tuệ của tự tánh. Quán trí tuệ rộng lớn vô biên, chiếu khắp mười phương pháp giới, giáo hóa cứu độ vô lượng chúng sanh vượt thoát khổ đau trong sinh tử luân hồi mà không khỏi niệm có người độ và chúng sanh được độ.

Năm pháp quán của Bồ tát Quan Thế Âm đều có thể từ của âm thanh, tiếng mà thể nhập, quán sát tu tập thành tựu.

Có thể quán âm thanh để thấu được như thật về âm thanh

Có thể quán âm thanh mà phát triển tâm từ, tâm bi....

Năm pháp quán này dung nhiếp tinh hoa tư tưởng Phật giáo, là những pháp tu quan trọng của Phật giáo nói chung, kinh Phổ môn nói riêng.

Tu tập, thực hành một trong năm pháp quán này cũng đưa đến an vui hạnh phúc hướng tới giác ngộ giải thoát.

Ai sống tu tập thực hành một trong năm pháp quán này cũng chính là nối dài cánh tay từ bi vô lượng của Bồ tát Quan Âm cứu giúp chúng sanh, con người bớt khổ được vui, ý nghĩa vô cùng.

Ai sống tu tập thực hành năm pháp quán này một cách trọn vẹn trong đời sống hàng ngày thì chính là hoá thân, là phân thân sống động của Bồ tát Quan Thế Âm tại thế gian để cứu giúp chúng sinh.

Năm pháp quán của Bồ tát Quán Thế Âm có thể tu tập thành tựu định lực trí tuệ giải thoát giác ngộ; cũng dùng để giáo hóa, cứu độ, giúp đỡ chúng sanh khổ đau trong sáu nẻo luân hồi.

Quán chân như

Quán thanh tịnh

Quán trí tuệ lớn

Quán từ, quán bi

Quan Âm quán

Nam mô Quán Thế Âm