Nepal cứu hộ các di tích Phật giáo bị hư hại bởi trận động đất

Bảo Tháp Swayambhunath, còn được gọi là chùa Khỉ (bởi có rất nhiều khỉ cư trú nơi đây, đặc biệt là vào ban đêm), tọa lạc trên một ngọn đồi được bao phủ bởi cây xanh nằm về mạn Tây thung lũng Kathmandu, là một trong những thánh tích Phật giáo cổ xưa và nổi tiếng nhất ở Nepal. Thánh tích Phật giáo quan trọng từ rất sớm. Vào thế kỷ XIII, Bảo Tháp Swayambhunath phát triển thành một nơi tu học quan trọng của Phật giáo. Đây là địa điểm thu hút du khách quốc tế hành hương chiêm bái. Một trong những nơi hư hại nặng nề nhất của trận động đất vào cuối tháng vừa qua. 

Theo thông tin truyền thông địa phương loan tin: “Các chiến sĩ cảnh sát Nepal dọn dẹp những mảnh vỡ và gạch cát đá xếp gọn lại. Họ tất bật công việc để dọn dẹp sạch sẽ và rất thận trọng trong việc thu xếp những di tích cổ và rất quý trọng những hiện vật từ nhiều thế kỷ đang trong đống đổ nát. Các tình nguyện viên đứng chênh vênh trên đỉnh một hai tầng cao của đống gạch vụn, cẩn thận trong việc cọ rửa các di tích. Một ngôi chùa trên đỉnh đồi gần đó có vết nứt lớn và có nguy cơ sập đổ bất cứ lúc nào. 

Ông Suresh Shrestha, Tổng Giám đốc của Cục Khảo cổ học Nepal nói: “Có rất nhiều hiện vật của Ấn Độ giáo và Phật giáo. Ít nhất 70 Thánh địa cổ ở thung lũng Kathmandu đã bị hỏng nặng hoặc bị phá hủy bởi trận động đất. Khu vực được UNESCO công nhận Di sản thế giới. Bảo Tháp Swayambhunath là một trong số đó. Với sự giúp đỡ của Liên Hiệp Quốc, mỗi đối tượng cổ được tìm thấy nguyên vẹn tại khu vực này, hiện tại sẽ được kiểm kê và lưu trữ ở một nơi an toàn để bảo vệ khỏi bị những kẻ đánh cướp. Các nhà khảo cổ lo sợ rằng trong sự hỗn loạn sau trận động đất, một số hiện vật đã bị thất lạc hoặc bị đánh cắp”.

Theo các sử gia nghiên cứu cho rằng ngôi Bảo tháp này được xây dựng vào đầu thế kỷ I sau Công Nguyên. Người ta tìm thấy ở đây một bản khắc chữ có niên đại vào thế kỷ V (460 TL) do vua Manadeva thực hiện; điều này cho thấy Bảo Tháp Swayambhunath là một thánh tích Phật giáo lâu đời và rất quan trọng. Bảo Tháp Swayambhunath được UNESCO công nhận là Di sản thế giới vào năm 1979.

Ông Christian Manhart, đại diện UNESCO ở Nepal cho biết: “Chúng ta thật may mắn khi kịp thời phát hiện sự cố để ứng phó, thật khó để biết vào thời điểm này có bao nhiêu phức tạp của Bảo Tháp Swayambhunath có thể được khắc phục. Nhưng chúng ta khá lạc quan bởi vì chúng ta có tất cả những tính năng kiến trúc giống như tác phẩm điêu khắc, dầm bằng gỗ chạm khắc, đá tảng, để có thể tái sử dụng cho việc phục dựng. 

Chúng ta cần khôi phục lại hàng nghìn tượng đài, và công trình này sẽ tốn thời gian ít nhất từ 10 năm hoặc có thể kéo dài nhiều thập kỷ, nên khó có thể nói trước được, tiến độ này còn phụ thuộc vào các nguồn tài chính. Chính phủ Nepal không có đủ nguồn tài chính cho việc này, và đang cần có sự hỗ trợ, chung tay góp sức từ cộng đồng quốc tế. Càng nhiều tổ chức và cá nhân đóng góp, nguồn tài chính càng dồi dào thì tiến trình sẽ sớm hoàn thiện nhanh hơn”.

(Nguồn NPR & Tin: Kirk Siegler & Ảnh: Niranjan Shrestha)