Nghệ thuật Nhật Bản và Thiền sư Mặc Am Linh Uyên

Tất nhiên, vai trò của Trung Hoa là vô cùng quan trọng đối với văn hóa, tôn giáo, triết học và các lĩnh vực quan trọng khác của Nhật Bản, trước khi Thiền sư Mặc Am Linh Uyên, vị Thánh tăng Phật giáo Nhật Bản đến Trung Hoa vào thế kỷ 14.

Thiền sư Mặc Am Linh Uyên đã tìm được cho mình một chốn thiền môn ở Trung Hoa sau khi hành hương chiêm bái Thánh tích Phật giáo Trung Hoa, Ngài không bao giờ trở về quê hương Nhật Bản.

Tới Trung Hoa, Ngài đã ấn tượng sâu sắc bởi ngôi già lam cổ tự Lục Thông (六通寺) ở Hàng Châu, Trung Hoa nên đã ở lại đây tu hành. Thời gian trôi qua, tiếng tăm về vị chân tu ngày càng vang xa, người xưa cho rằng, Ngài là hóa thân của Thiền sư Mục Hoát Pháp Thường (MuqiFachang, tiếng Trung: 牧溪法常, tiếng Nhật: 牧谿Mokkei, 1210-1269?), vị Thiền sư nghệ sĩ gốc Trung Hoa sống vào thế kỷ 13, vào khoảng cuối của triều đại Nam Tống (1127-1279). 

Thịnh suy hưng phế là quy luật tất yếu như một vòng tuần hoàn khép kín. Đại cách mạng văn hóa (文化大革命) được Chủ tịch Mao Trạch Đông khởi xướng và lãnh đạo từ ngày 16/05/1966, là một giai đoạn hỗn loạn toàn bộ xã hội Trung Quốc diễn ra trong 10 năm từ năm 1966-1976, gây tác động rộng lớn và sâu sắc lên mọi mặt của cuộc sống chính trị, văn hóa, xã hội Trung Quốc.

Ngoài ra, cuộc Cách mạng này đã là thay đổi quan niệm xã hội, chính trị và đạo đức của quốc gia này một cách sâu sắc và toàn diện. Tệ hại hơn, trong suốt cuộc Cách mạng này, tất cả những gì liên quan đến các tôn giáo đều bị tàn phá thẳng tay. Nhiều công trình Tôn giáo như cơ sở tự viện Phật giáo, nhà thờ, tu viện của các tôn giáo khác và cả các nghĩa trang đều bị đóng cửa, bị cướp phá hoặc bị đập bỏ. Trong đó, ngôi già lam cổ tự Lục Thông cũng chung số phận phải chịu cảnh tàn phá.

Điều khủng khiếp nhất của chiến dịch là việc sử dụng bừa bãi hình thức tra tấn, giết hại những người vô tội, trong đó có các bậc Thánh tăng Hiền triết Phật giáo, dẫn đến các vụ tự tử do nạn nhân không chịu được tra tấn và nhục nhã. Riêng Phật giáo Trung Quốc trải qua 10 năm “Đại cách mạng văn hóa (文化大革命), Phật giáo đứng mũi chịu sào, cơ sở tự viện Phật giáo bị chiếm đóng, Phật tượng bị đập phá, tăng ni bị trục xuất khỏi chùa.

Tuy nhiên, ngôi già lam cổ tự Lục Thông vẫn với tinh thần Đại hùng, Đại lực, Đại từ bi, vẫn tràn đầy nguồn năng lượng cho sức sống vô úy và trang điểm triết học của Thiền tông Phật giáo.

Thiền sư Mặc Am Linh Uyên, giống như vị Thánh tăng từ Phật giáo Nhật Bản, đã hòa hợp được Phật giáo hai trường phái Trung Hoa Nhật Bản. Nói cách khác, Trung Hoa cũng đã đạt được sự phong phú từ những ý tưởng mới, và những quan điểm văn hóa khác nhau xuất phát từ xứ sở Hoa Anh Đào. Thật vậy, các hệ phái Phật giáo Nhật Bản khác nhau sẽ hợp nhất sự khác biệt và triết lý bản địa với những người đến từ Trung Hoa.

Người ta chỉ có thể tưởng tượng sự khác biệt rất lớn giữa Nhật Bản vào thế kỷ 13, với Trung Hoa trong thế kỷ 14. Tuy nhiên, Thiền sư Mặc Am Linh Uyên đã trải nghiệm cả hai nền văn hóa khác nhau và sự khác biệt về thời gian trong giai đoạn sau của cuộc đời. Sự kế tục không ngừng của Thiền tông trong linh hồn của Thiền sư Mặc Am Linh Uyên có nghĩa là thời gian, địa điểm có rất có ý nghĩa bởi vì dòng lưu xuất tự nhiên trước rời bỏ thế gian này.

Vân Tuyền

(Nguồn: Thời báo Tokyo hiên đại)