450
Ngôi chùa cổ xứ Đoài
Chùa ở Hà Nội thì nhiều, nhưng chùa mà giữ nguyên được vẻ cổ kính và kiến trúc thuở ban đầu thì rất hiếm, nhất là không gian xung quanh vẫn gợi được nét truyền thống của làng quê Việt thì đặc biệt hiếm. Chùa Mía ở thị xã Sơn Tây may mắn có được cả hai điều ấy.
>>Những ngôi chùa Việt độc đáo
Đến chùa Mía cảm nhận không gian cổ kính, nguyên sơ và mộc mạc
Hồn cốt làng Việt cổ
Tôi bước vào chùa Mía, ấn tượng đầu tiên là mái chùa thấp lè tè suýt chạm đầu. Các kiến trúc đình, chùa của làng Việt cổ vốn không cao, một phần do kiểu thiết kế đặc trưng, một phần có lẽ để chống chọi với thiên nhiên tàn phá, mái đình chùa thấp thì nguy cơ bị đổ sập, sét đánh giảm đi. Ngày xưa mái chùa Mía thực tế không thấp, nhưng có lẽ do những lần trùng tu, tôn nền móng, nên bây giờ bước vào gian thờ chính như thấy đầu chạm mái. Tôi bỗng có một cảm giác mà lâu lắm rồi mới thấy khi đến các ngôi chùa ở Hà Nội, đó là được đắm mình trong cái không khí nguyên sơ, mộc mạc của thuở ban đầu.
Cái không khí cổ kính ấy, thoạt không để ý thì tưởng dễ tìm, nhưng không phải. Hầu như các ngôi chùa bây giờ đều được tu tạo, xây mới, không gian xưa cũ, hoài cổ là rất hiếm. Chùa Mía thì khác, bước vào trong chùa là có ngay cảm giác bâng khuâng khi lọt vào một không gian lạ lẫm, khác biệt. Vì rằng, đứng trong cái ánh sáng mờ đục bởi hàng mái thấp lè tè, bởi những pho tượng trường tồn hàng trăm năm ủ ê sương khói bỗng thấy mình được bao bọc trong không khí của một làng Việt cổ.
Mà đúng là làng Việt cổ thật. Xã Đường Lâm - nơi có ngôi chùa Mía - vốn là một làng cổ hiếm hoi của miền Bắc còn giữ lại được ít nhiều không gian xưa. Làng quê là nơi tôn vinh những người con ưu tú của quê hương. Tôi vào thăm chùa Mía và biết rằng, cái không gian cổ kính của chùa là đóng góp của một người đàn bà vốn sinh quán ở đất Đường Lâm. Đó là Bà chúa Mía, tên thật là Nguyễn Thị Ngọc Dao, Vương phi của chúa Trịnh Tráng. Câu chuyện kể về bà mang những nét tương đồng với câu chuyện kể về nguyên phi Ỷ Lan với lần viếng thăm vùng Kinh Bắc của vua Lý Thánh Tông.
Nơi thời gian đọng lại
Những pho tượng cổ độc đáo của chùa Mía
Chùa Mía sở hữu những di sản mà không phải ngôi chùa cổ nào cũng có được. Đây là ngôi chùa từng được tôn vinh là ngôi chùa có nhiều tượng cổ nghệ thuật nhất nước với 287 pho, bao gồm cả tượng gỗ, tượng đồng, tượng đất luyện. Ở chùa Mía có nhiều pho tượng nổi danh như tượng Tuyết Sơn, tượng Quan âm tống tử, tượng Hộ Pháp, tượng bà chúa Mía... Tôi đến thăm chùa vào một buổi trưa vắng khách, một mình trong ngôi chùa cổ với hàng trăm pho tượng cổ, hàng trăm dáng vẻ, hàng trăm khuôn mặt, một cảm giác rất đặc biệt như đang đối thoại với người xưa với mùi thời gian còn lưu luyến từ hàng trăm năm trước.
Nhưng ngay ngoài khuôn viên chùa có một không gian mở như một cái chợ nhỏ của vùng quê Bắc bộ. Người dân bán rất nhiều nông sản, đặc sản trong vùng. Những nải chuối vàng ruộm, những rổ quả cà chua đỏ rực, những quả mít xù xì bốc mùi thơm phức. Từng thúng, từng thúng chè lam vẫn còn nguyên cả miếng lớn, người bán đợi có người mua mới cắt thành bánh nhỏ, cho vào túi. Như tôi đã nói từ đầu, chùa Mía không những đặc sắc bởi giữ được kiến trúc nguyên sơ mà còn được cộng hưởng một không gian của làng quê Bắc bộ làm cho sự hoài cổ, thanh bình càng trân quý.
Tôi ngồi nghỉ dưới chân một ngọn tháp rêu phong. Ngồi dưới bóng mát của cây cổ thụ, lắng nghe tiếng chim trên vòm lá và nhâm nhi một khúc chè lam mua ngay trong sân chùa để lót dạ, tôi tự hỏi với lòng mình, liệu ta còn gì với thời gian, lòng người có đủ thanh thản, thanh tịnh khi vào thăm nơi trang nghiêm cổ kính này? Nghe tiếng gió xào xạc quét những tiếng lá khô trên sân gạch là thấy tiếng lòng ngẫm ngợi về đời mình những được mất, hay dở, thức tỉnh. Đó chẳng phải những điều thu được mỗi khi đến thăm một nơi thanh tịnh, trang nghiêm đó sao?
Trích theo bài viết của Nhà văn Uông Triều (Nguồn: An Ninh Thủ Đô)
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Ghé thăm ngôi chùa kiến trúc Tây Tạng độc đáo ở Hà Nội
Chùa Việt
10:05 03/04/2025
Chùa Long Quang tọa lạc trên đường Kim Giang, xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội, có lịch sử hơn 600 năm. Với vị trí hướng ra ngã ba sông Tô Lịch, ngôi chùa không chỉ là nơi cầu bình an của Phật tử mà còn nổi bật nhờ kiến trúc Tây Tạng.
Độc đáo ngôi chùa giữa lòng hang núi lửa
Chùa Việt
10:12 01/04/2025
Chùa Hang không sư ở Lý Sơn, nằm hoàn toàn trong hang núi lửa, là điểm đến độc đáo. Với lịch sử hơn 400 năm, nơi đây từng là nơi thờ tự của người Chăm, giờ là chùa Phật giáo nổi tiếng.
Hoa gạo đỏ rực bên ngôi chùa nghìn năm tuổi ở Hà Nội
Chùa Việt
11:04 30/03/2025
Vào những ngày cuối tháng 3, trước sân chùa Thầy (huyện Quốc Oai, Hà Nội) lại nở rực hoa gạo, nhuộm đỏ cả một góc trời khiến cho không khí nơi đây vốn linh thiêng lại thêm phần thơ mộng.
Kim Quang Minh Tự: Ngôi chùa còn non trẻ trên vùng rừng rú núi đồi
Chùa Việt
10:25 28/03/2025
Khởi đầu từ một khoảnh đất rẫy đồi rừng nơi hoang vắng thuộc thôn Bắc Sông Giang, (xã Khánh Trung, huyện miền núi Khánh Vĩnh) còn chằng chịt um tùm cây lá do một Phật tử tín tâm hiến cúng để đón những bóng dáng nâu sồng lặng lẽ về đây dựng xây nơi an trú với tâm nguyện phụng sự chúng sinh qua chương trình “Hiểu và Thương” còn rất mới lạ với bà con nghèo vùng sâu vùng xa…
Xem thêm
