Nhân duyên gì giúp Ngài A Nan nhớ được toàn bộ Kinh tạng của Đức Phật?

Chính tôi được nghe: Một thời Ðức Phật ở nước Xá Vệ, tại vườn Cấp Cô Độc, rặng cây của Thái Tử Kỳ Đà.

Vào thời bấy giờ tôi là một người thông mình nhất, có trí nhớ nhất, nên các vị Tỳ kheo sanh lòng nghĩ như vầy:

- Không rõ ông A Nan đời quá khứ làm công đức gì? Mà nay được Tổng trì? Nghe Phật nói đến đâu là nhớ đến đó, không quên một câu!

Các vị nghĩ thế rồi lên bạch Phật rằng: "Kính Ðức Thế Tôn! Ông A Nan đời trước có công đức gì? Kiếp này được vô lượng Tổng Trì như vậy? Cúi xin Ngài dạy bảo cho chúng con được rõ?"

Phật dạy: "Hay lắm! Các ông muốn biết phúc đức Tổng trì của ông A Nan, hãy để ý nghe cho kỹ! Đây cũng là một đời thuộc kiếp quá khứ, có một vị Tỳ kheo nuôi một chú Sa Di, ngày ngày bắt chú ấy, phải chăm tụng kinh và đúng thời khóa. Nếu chú tụng niệm thời khóa đầy đủ thì ông vui! Nếu trễ, hoặc tụng thiếu sót, không đủ thời khóa, thì ông buồn, và quở trách!

Đức Phật đoán bảy điềm mộng của tôn giả A Nan

Như thế nên chú Sa Di, lúc nào cũng lo và buồn vì được ăn thì mất tụng; được tụng thì mất ăn. Hôm nào đi khất thực về sớm thì tụng niệm đủ khóa, hôm muộn thì mất khóa tụng kinh.

Không may ngày hôm đó người dân ít cúng dường, nên phải đi mãi gần trưa mà chưa đủ hai thầy trò ăn, thành ra trễ thời khóa bị thầy mắng! Ngày hôm sau buồn quá, vừa đi vừa khóc!

Một ông trưởng giả thấy thế hỏi rằng:

- Tại sao sư chú khóc thế?

- Thưa trưởng giả! Thầy tôi nghiêm khắc quá! Ngày ngày bắt tôi tụng kinh định hạn theo thời khóa; nếu hôm nào tụng đủ thời khóa thì Ngài hoan hỷ! Nếu thiếu trễ thì bẳn gắt. Vì đi khất thực không có nhất định, hôm nào người dân cúng dường đông, thì về sớm, tụng niệm thời khóa đầy đủ; hôm nào người dân ít cúng dường, phải đi mãi, về đến chùa bị trễ, thiếu khóa tụng kinh, vì thế nên tôi khóc.

Trưởng giả nói:

-Vậy từ ngày hôm nay trở đi, sư chú cứ đến nhà tôi, tôi xin cúng dường đầy đủ để khỏi lo việc ăn uống, cứ việc chuyên tâm tụng kinh tu học!

Từ đó chú sa di được sự cúng dường đầy đủ của ông trưởng giả, hàng ngày chuyên tâm tụng kinh tu học, thời khóa lễ niệm hoàn toàn, cả hai thầy trò đều vui vẻ!"

Phật nhắc lại rằng:

- Tỳ kheo các ông nên biết! Ông thầy của chú Sa Di khi đó, là Ðức Phật Định Quang, còn chú Sa Di là tiền thân của ta, ông trưởng giả cúng dường hằng ngày, nay là ông A Nan.

Do thời quá khứ ông làm hạnh giúp người chuyên tâm tụng kinh, nên kiếp này được phúc báo Tổng trì không quên một câu kinh, hay một bài kệ, cho đến một chữ do ta tuyên giảng chánh pháp. Bấy giờ các vị Tỳ kheo nghe Phật nói xong, ai nấy đều vui vẻ! Khát ngưỡng công đức trì tụng, và cúng dường cúi đầu tạ lễ mà lui.

Trích: Hiền Ngu Nhân Duyên Kinh.