Nhân loại vừa trải qua tháng nóng nhất trong lịch sử loài người

Copernicus cho biết: "Sóng nhiệt đã quét qua nhiều khu vực của Bắc bán cầu, bao gồm cả Nam Âu. Nhiệt độ cao hơn mức trung bình đã xảy ra ở một số quốc gia Nam Mỹ và xung quanh phần lớn Nam Cực". Nhiệt độ trung bình trong tháng 7 vừa qua cao hơn 0,33 độ C so với mức nhiệt kỷ lục 16,63 độ C thiết lập vào tháng 7/2019 và cao hơn 0,72 độ C so với mức trung bình của tháng 7 giai đoạn 1991 - 2020.

Nắng nóng đã xảy ra ở nhiều khu vực của Bắc bán cầu, trong đó có Nam Âu. Một số quốc gia ở Nam Mỹ và gần Nam cực cũng chứng kiến nhiệt độ cao hơn mức trung bình.

Ông Carlo Buontempo, Giám đốc của Copernicus, cho biết các dữ liệu đại diện cho thấy nhiệt độ trong tháng 7/2023 có thể "cao từng có trong lịch sử của chúng ta trong vài nghìn năm qua", hoặc thậm chí có thể lâu hơn "trên trật tự 100.000 năm".

Hiện tượng nóng lên toàn cầu dao động trong ngưỡng khoảng 1,2 độ C kể từ cuối những năm 1800, do hành vi đốt nhiên liệu hóa thạch của con người, đã khiến các đợt nắng nóng trở nên cực đoan hơn, kéo dài hơn và thường xuyên hơn, trong khi bão và lũ lụt ngày càng gia tăng.

"Nhiệt độ trung bình toàn cầu cho năm 2023 là mức cao thứ ba được ghi nhận, ở mức 0,43 độ C so với giai đoạn 1991 - 2020, so với 0,49 độ C của năm 2016 và 0,48 độ C của năm 2020" - Copernicus cho biết.

Theo dự báo của cơ quan theo dõi biến đổi khí hậu của EU, khoảng cách nhiệt độ giữa năm 2023 và 2016 dự kiến sẽ thu hẹp trong những tháng tới, vì những tháng cuối năm 2016 tương đối mát mẻ... trong khi thời gian còn lại của năm 2023 dự kiến sẽ tương đối ấm áp khi hiện tượng El Nino mạnh lên hơn.

Các đại dương trên thế giới cũng đã lập kỷ lục nhiệt độ mới trong tháng trước, làm dấy lên lo ngại về tác động dây chuyền đối với các cộng đồng cư dân ven biển và hệ sinh thái biển. Dữ liệu của Copernicus cho thấy nhiệt độ bề mặt đại dương đã tăng lên 20,96 độ C vào ngày 30/7. Kỷ lục trước đó là 20,95 độ C được thiết lập vào tháng 3/2016.

"Chúng ta vừa chứng kiến nhiệt độ không khí và nhiệt độ bề mặt đại dương toàn cầu lập kỷ lục mới mọi thời đại vào tháng 7/2023. Những kỷ lục này gây ra hậu quả nghiêm trọng cho cả con người và hành tinh khi phải đối mặt với các hiện tượng cực đoan thường xuyên và dữ dội hơn" - bà Samantha Burgess, Phó Giám đốc của Copernicus, cho biết.

"Đây không phải là một cột mốc để chúng ta ăn mừng. Đây là bản án tử dành cho con người và hệ sinh thái", Hãng tin Reuters dẫn lời nhà khoa học khí hậu Friederike Otto của Viện Biến đổi khí hậu và Môi trường Grantham, Đại học Hoàng gia Anh London.

Theo các nhà khoa học, biến đổi khí hậu, kết hợp với hiện tượng thời tiết El Nino là nguyên nhân cho mức nhiệt tăng kỷ lục của toàn cầu.

"Thật không may, kỷ lục này mới chỉ là một trong một loạt kỷ lục mới có thể sẽ được thiết lập trong năm nay. Lượng khí thải, khí nhà kính ngày càng tăng, kết hợp với El Nino sẽ đẩy nhiệt độ lên một mức cao mới", nhà nghiên cứu Zeke Hausfather tại tổ chức Berkeley Earth chuyên phân tích dữ liệu nhiệt độ cho biết.

Năm 2023 hiện là năm nóng thứ ba cho đến nay ở mức cao hơn 0,43 độ C so với mức trung bình gần đây, với nhiệt độ trung bình toàn cầu vào tháng 7 cao hơn 1,5 độ C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp. Ngay cả khi những hiện tượng này chỉ là tạm thời, song nó cũng cho thấy sự cấp bách của những nỗ lực đầy tham vọng nhằm giảm phát thải khí nhà kính toàn cầu, vốn là nguyên nhân chính đằng sau những kỷ lục “buồn” về khí hậu.

Cháy rừng đã tàn phá nhiều vùng của Hy Lạp và thiêu rụi 12 triệu ha ở Canada, trong khi miền Nam châu Âu, một phần Bắc Phi, miền Nam nước Mỹ và các khu vực của Trung Quốc đang vật vã chống chọi với các đợt nắng nóng gay gắt.

Trước bối cảnh trên, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã gióng lên thông điệp kêu gọi khẩn cấp. "Biến đổi khí hậu đang hiện diện nơi đây. Thật đáng sợ. Và nó mới chỉ là sự khởi đầu" - ông Guterres nói, đồng thời kêu gọi hành động ngay lập tức và táo bạo để cắt giảm lượng khí thải khiến trái đất nóng lên.

Theo Trung tâm Dự báo môi trường quốc gia Mỹ, ngày 3-7 là ngày nóng nhất từng được ghi nhận trên toàn cầu.

Trong bối cảnh nhiều đợt nóng đang bùng phát trên toàn thế giới, nhiệt độ trung bình toàn cầu trong ngày 3-7 đạt mức 17,01 độ C, vượt qua mức 16,92 độ C ghi nhận vào tháng 8-2016.

Miền bắc nước Mỹ đang phải trải qua hiện tượng vòm nhiệt cực đoan trong những tuần vừa qua.

Tại Trung Quốc, nắng nóng kéo dài, nhiệt độ ở đây luôn trên mức 35 độ C. Khu vực Bắc Phi cũng ghi nhận mức nhiệt gần chạm 50 độ C.