Trong thời gian này, tuy bản thân đã có sự cố ý để thích nghi nhiều - nhanh hơn tuy nhiên vẫn phải thuận theo cơ chế tự nhiên giữa thân nội thân và thân ngoại thân, hay rõ hơn là phản ứng tự nhiên giữa thân vật lý - tâm lý với điều kiện ngoại cảnh và ngược lại.

Con người nơi đây đa phần có gốc rễ tâm linh theo đạo Bụt lâu đời nên nếp sống từ trẻ em đến người già, lớn đều thuần hòa, chậm rãi, vui vẻ và ân cần. Họ thuộc nhiều bài kinh bằng tiếng Pāli, họ nói chuyện với nhau bằng tiếng Sinhalese và sẽ dùng tiếng Anh khi cần thiết, tuy nhiên âm sắc hơi hướng kiểu tiếng Anh - Ấn Độ, sẽ khó nghe nếu chưa quen.

Khung cảnh chung quanh - khu vực tôi đang ở là Kandy, gần như là vùng chính giữa của đất nước Sri Lanka (nếu xem trên bản đồ). Khá cao, núi đồi bao quanh, khí hậu mát mẻ, ôn hòa. Mùa này thì mưa nhiều nên độ ẩm hơi cao, bước ra ngoài thoáng tầm mắt một chút có thể dễ dàng nhìn thấy mây trắng trên các đỉnh núi khác rất hùng vĩ. Thật ra là, mình có cảm giác như mình đang ở trong rừng vì chung quanh toàn cây cối, tiếng chim thú gọi nhau cả ngày lẫn đêm, còn con người thì nhỏ bé len lỏi giữa những tán cây xanh.

Là vùng đất đậm đà văn hóa Phật giáo nên có thể dễ dàng bắt gặp tượng Bụt được bài trí tôn nghiêm ở các ngã tư đường, góc cua, đỉnh núi, nhà… và người dân sẽ hái hoa trồng xung quanh nhà đặt vào đĩa hoặc giỏ để dâng lên Bụt như một hoạt động thường nhật, sau đó sẽ đảnh lễ, hành thiền và tụng kinh bằng tiếng Pali. Buổi sáng sớm, trưa và chiều sẽ được nghe tiếng tụng kinh ngân nga vọng ra từ các ngôi chùa trong vùng.

Về thức ăn, với tôi hơi khó ăn, tuy từ đầu đã có sự chuẩn bị tâm lý, cố ý tập ăn những món địa phương để sớm thích nghi nhưng không thể chạy quá hơn tiến trình thích nghi tự nhiên của cơ thể. Khẩu phần ăn bình thường cho buổi trưa văn phòng là cơm rời (không dẻo thơm như cơm Việt mình), chấm với cà-ri (một món hầm các loại rau củ và thức ăn với gia vị chính là muối và bột cà-ri) và tất nhiên là ăn bằng tay (không đũa, muỗng). Cũng khá may là các món ăn chay khá phong phú, tuy nhiên gia vị chính vẫn là muối, các loại hương liệu địa phương khá đậm mùi và sử dụng nhiều hành tím. Nếu ai chưa quen thì sẽ cần nhiều thời gian để thích nghi!

Riêng tình trạng hiện tại của tôi là miệng có thể ăn khi đến bữa nhưng mũi và tâm ý phản ứng với mùi cà-ri khá nhạy và mạnh mẽ (theo hướng không chấp nhận, mỗi lần vào bếp hoặc nhà hàng xóm nấu ăn rất dễ bắt mùi cà-ri từ thức ăn). Đây có thể là tiến trình thích nghi tự nhiên, một phần vì bị sốt dài ngày khi vừa qua đến, tôi vẫn đang quan sát chính mình.

Về đời sống - mức sống ở đây, nhìn chung đời sống người dân bình thường có mức sống vật chất thấp hơn ở mình một chút vì những đặc điểm kinh tế, cũng như văn hóa khá đặc thù. Nếu so sánh vật giá với Việt Nam mình, thì hiện tại giá cả ở đây lại cao hơn - vì nghe nói họ đang trong tình trạng kinh tế có nhiều biến động, cộng với phần lớn nhu yếu phẩm, thuốc men đều nhập khẩu.

Nhận định sơ bộ chung, thì đây sẽ là vùng đất  thích hợp dành cho những ai muốn tắm mình trong dòng chảy của học hỏi giáo pháp và thực tập đạo Bụt. Bởi từng con đường, ngôi nhà, cảnh sắc đến con người nơi đây và cả ngôn ngữ của họ đều thấm đẫm đạo Bụt.

Đây là chưa nói gì đến các công trình kiến trúc, đền chùa, tu viện hay các thánh tích tầm cỡ “quốc bảo” hay danh tiếng các vị thiền sư lỗi lạc nơi này.

Sri Lanka, 25/8/2024

Chân Trời Bảo Sơn