450
Phân biệt trí thức và trí tuệ?
Người đời thường gọi người trí thức là học giả, nhà bác học. Hàng trí thức, học giả, bác học được người đời quí trọng. Còn chúng ta ở trong đạo, có là người trí thức không? Nếu không là người trí thức thì là người gì, có danh từ nào dành cho chúng ta không?
Đây là vấn đề chúng ta cần phải nắm vững.
Trong đạo Phật, không chú trọng trí thức mà chú trọng trí tuệ, không nói học giả mà nói hành giả, không nói nhà bác học mà nói người được trí tuệ vô lậu.
Bởi vì trí thức là trí do ý thức nhanh nhẹn khéo léo, so sánh phân biệt, đối chiếu rành rõ, khiến người nghe dễ nhận dễ hiểu.
Đó gọi là người trí thức.
Còn học giả là lượm lặt những hiểu biết của người khác, những cái hay, cái lạ góp nhặt về chứa đựng rồi cho đó là kiến thức của mình.
Kế nữa là những nhà bác học nghiền ngẫm, tìm kiếm rộng rãi trong các ngành triết học, khoa học… nghiên cứu phát minh thêm những sáng tạo mới.
Trí tuệ là sự nghiệp của người học Phật
Ảnh minh họa.
Như vậy những nhà trí thức, học giả và bác học là nhắm thẳng vào ý thức sinh diệt, tìm tòi lượm lặt bên ngoài, chứa nhóm lại thành kiến thức của mình, rồi sử dụng trở lại kiến thức ấy.
Tất cả những sử dụng đó đều nhắm vào điều kiện vật chất, lo cho thân này cảnh này mỗi ngày mỗi sung túc, mỗi tốt đẹp, mỗi giàu có hơn.
Đó là lo trên phương diện sinh diệt, được rồi sẽ mất.
Ngược lại người học Phật lấy trí tuệ làm gốc.
Trí tuệ trong đạo Phật có chia ra hai phần: một là trí tuệ hữu lậu, hai là trí tuệ vô lậu.
Trí tuệ hữu lậu là gì?
Là Văn, Tư, Tu.
Văn tức là học.
Học cái gì?
Học những lời chân thật, Phật chỉ dạy lý thật của con người, lý thật của cuộc đời.
Chúng ta học để thấy được chân lý của con người và của muôn vật. Đó là Văn.
Tư là gì?
Khi học rồi chúng ta nghiền ngẫm cho tới nơi tới chốn, thấy rõ, hiểu tường tận vấn đề, đó là Tư.
Tu là gì?
Ứng dụng nghiền ngẫm tu hành bằng cách thấy đúng như thật chân lý Phật đã dạy, để tâm không nhiễm, không dính mắc tất cả pháp sinh diệt bên ngoài, đó là Tu.
Nhưng việc tu, học này còn ở trong sinh diệt nên gọi là trí tuệ hữu lậu, tức còn rơi rớt trong luân hồi sanh tử.
Trí tuệ vô lậu là gì?
Là Giới, Định, Tuệ.
Giới là phương tiện ban đầu để câu thúc, đừng cho tâm chúng ta phóng túng.
Từ Giới sanh Định, từ Định sanh Tuệ, trí tuệ đó không do học mà có, mà do chúng ta ứng dụng tu.
Vì đức Phật đã thấy nơi mọi chúng ta sẵn có tánh giác, chúng ta không cần tìm kiếm ở bên ngoài mà phải nhìn lại mình, phản quan lại mình cho tâm được an định.
Tâm an định tức là những ý thức lăng xăng lắng xuống hết, bấy giờ tánh giác sẽ hiện tròn đủ, không tìm kiếm ở đâu xa.
Khi chúng ta xoay trở lại mình, dẹp bỏ những lăng xăng của ý thức, gọi là định.
Từ định này sẽ hiện ra trí tuệ chân thật của chính mình.Như vậy trí tuệ chân thật cũng chính là tánh giác của chúng ta.
Ngược lại với thế gian, người ta lượm lặt những hiểu biết của kẻ khác về làm trí tuệ thông minh của mình, còn trong đạo chúng ta loại bỏ hết những lăng xăng của tâm thức.
Gạt bỏ tất cả lăng xăng thì tâm an định, tâm an định thì tánh giác hiện ra tròn đầy.
Được trí tuệ vô lậu rồi, chúng ta sẽ không còn rớt lại, không còn chìm trong luân hồi sanh tử nữa.
Như vậy người tu học bỏ ra, còn người đời học thu vào.
Hai bên khác nhau ở chỗ đó.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Giải thoát từ trí tuệ, không phải nhờ cầu xin
Kiến thức
17:28 26/11/2025
Tất cả các tôn giáo đều dạy làm lành, tránh ác. Nhưng khi một người đã trở nên hiền thiện rồi, họ có hết khổ hay không?
Phật Dược Sư và 12 đại nguyện
Kiến thức
09:48 26/11/2025
Chùa Dược Sư hiển hiện chín tầng mây/ Núi biên cương sương mù mờ lối bước/ Thân Tâm Trí nhẹ nhàng theo cổ tích/ Trời phương Đông quy tụ bóng Lưu Ly…
Kiếp trước gieo nhân gì mà kiếp này khổ?
Kiến thức
08:00 25/11/2025
Trong kinh Phật thường nói: “Nhân quả báo ứng như bóng theo hình, cho dù trải qua trăm kiếp ngàn đời, những điều đã tạo ra không hề mất”…Điều này khuyên răn chúng ta phải hết sức cẩn thận “các điều ác chớ làm, siêng làm các điều lành”.
Muốn tâm thanh tịnh thì hãy niệm Phật
Kiến thức
11:15 20/11/2025
Người đời phần nhiều không tin pháp môn niệm Phật, nói một câu niệm Phật thì tác dụng chỗ nào? Không biết một câu A Di Ðà Phật có thần lực không thể nghĩ bàn, trị được hết thảy tâm bệnh phiền não.
Xem thêm
