Phát Bồ đề tâm, công đức lớn lao phi thường

Thời Đức Phật ở thành Xá Vệ, nơi vườn Kỳ Thọ Cấp Cô Độc, trong nước có một bà già nghèo khổ, cô đơn xin ăn sống qua ngày tên Nan Đà. Bà thấy quốc vương, đại thần và bao người cúng dường đèn lên Phật và chúng Tăng, trong lòng hết sức hổ thẹn, buồn bã.

Biết mình do đời trước tạo tội mà bị nghèo hèn. Nay đã gặp được ruộng phúc mà lại không thể cúng dường chi thì rất uổng, thế là bà bèn đi xin mong có vật gì đó để cúng dường Tam Bảo.

Nhưng xin cả ngày mà chỉ được một xu, bà liền đến tiệm mua dầu.

Chủ quán nói :

– Một xu đâu có mua được bao nhiêu dầu, bà dùng làm chi?

Bà Nan Đà liền thổ lộ ước mơ được cúng dường lên Đức Phật của mình, người bán dầu nghe vậy cảm thông liền bán cho bà nhiều gấp đôi. Nan Đà vui lắm, bà chế ra một cây đèn dầu nhỏ đem đến tịnh xá cúng Phật. Bà đặt vào hàng đèn đầu tiên dâng trước Phật và phát nguyện :

– Con hiện nay quá nghèo, chỉ có cây đèn nhỏ xíu này cúng dường Phật, nguyện nhờ công đức này khiến đời sau con đắc đại trí huệ, có thể chiếu soi diệt trừ u ám cấu uế cho tất cả chúng sinh.

Phát thệ xong bà lễ Phật rồi đi. Đến lúc trời sáng chỉ duy nhất ngọn đèn nhỏ của bà già nghèo khổ Nan Đà còn cháy mạnh. Khi đó ngài Mục Kiện Liên là vị đệ tử thần thông bậc nhất của Phật đang trực ngày hôm đó, thấy trời sáng bèn đi thu dọn đèn.

Phát hiện cây đèn tuy nhỏ mà cháy sáng rực, tim đèn cứ như mới thắp, không có bất kì tổn hại nào, ngài Mục Kiện Liên thầm nghĩ : “ Ban ngày đâu cần để đèn cháy làm chi.”, Ngài bèn cầm lên quạt tắt nó, nhưng quạt mấy cũng không tắt, nó vẫn cháy mãnh liệt…

Phật thấy vậy liền bảo Mục Liên:

– Cây đèn này không phải hàng Thanh Văn – La Hán như các ông có thể làm lay động được, dù ông có dùng thần thông lấy nước hết bốn biển hay hiện cuồng phong mà dập tắt thì cũng chẳng được, bởi vì đây là đèn của một người cúng dường đã phát đại Bồ đề tâm sẽ quảng tế chúng sinh ( tức Bồ Tát Sơ Phát Tâm )…

Phật nói xong thì vừa vặn lúc đó bần nữ Nan Đà đi đến bái kiến Phât. Đức Phật bèn thọ kí cho Nan Đà :

– Tương lai vào khoảng hai A tăng kì trăm kiếp, Ngươi sẽ thành Phật hiệu là Đăng Quang (Đèn Sáng) có đủ mười danh hiệu của Phật.

Nan Đà được thọ kí hết sức vui mừng, bà vội quỳ xuống xin xuất gia. Phật đồng ý độ cho bà thành Tỳ-kheo-ni.”

Hạt giống bồ đề tâm con gieo

Lời bàn:

Cây đèn bà Nan Đà cúng Phật không giống với những cây đèn dâng cúng khác, vì nó được thắp lên bằng tất cả trái tim bà. Điều này ai cũng hiểu.

Nhưng có một điều vĩ đại hơn nhiều ít ai để ý, ẩn sau cây đèn đó, là một ngọn đèn thứ hai, là nguyên nhân khiến cho ngài Mục Kiện Liên không tài nào thổi tắt đèn được, chính là lời nguyện của bà Nan Đà : “…nguyện nhờ công đức này khiến đời sau con đắc đại trí huệ, có thể chiếu soi diệt trừ u ám cấu uế cho tất cả chúng sinh.”

Câu nguyện này chính là Phát tâm vô thượng Bồ đề!

Có rất nhiều cách phát tâm Vô Thượng Bồ Đề, nhưng tựu chung, phát tâm Vô Thượng Bồ Đề là một lời nguyện, một lời hứa với Tam Bảo, với chính mình rằng, trong tương lai lâu xa nhiều kiếp sau, sẽ tu thành Phật, độ tất cả chúng sinh thoát biển khổ luân hồi.

Lời nguyện như thế nghe có vẻ quá sức viễn tưởng, quá xa xôi, quá to tát…trong khi mỗi người chúng ta đây, còn quá phàm tục để nghĩ đến điều vĩ đại như thế. Chúng ta sợ sẽ không thực hiện được, nên đa số đều không dám phát tâm Vô Thượng Bồ Đề.

Nhưng chúng ta đã hiểu nhầm. Sự thất hứa chỉ xảy ra trong phạm vi thời gian ngắn như trong một kiếp sống thôi, còn qua nhiều kiếp, đến vô lượng kiếp thì mọi lời nguyện, mọi lời hứa đều sẽ thành hiện thực, dù lời nguyện đó có lớn đến mức nào đi chăng nữa, đó là Nhân quả không thể khác.

Thế nên người đã phát nguyện cầu thành Phật hay nguyện độ chúng sinh thóat biển khổ sinh tử, thì qua nhiều kiếp về sau, tự nhiên nhân quả sẽ sắp xếp khiến người đó luôn gặp Phật Pháp tu hành, mà không phải tu một cách bình thường, mà luôn tu cực kì dũng mãnh với một trí tuệ sắc bén, có thể làm được những điều vô cùng khó làm mà ai cũng chào thua, có thể tự tìm ra con đường đúng đắn để đi giữa vô vàn tà kiến, cám dỗ, chẳng sợ lạc lối , có thể tích chứa được những tạng công đức vĩ đại không thể cân đo , suy lường được …v.v…

Người đó trải qua vô số kiếp, cứ tăng tiến dần lên các công hạnh cho đến khi lời nguyện ban đầu thành hiện thực, nghĩa là sẽ thành một Đức Phật Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác, cứu độ vô lượng chúng sinh, dù rất – rất lâu, cực kì lâu, nhưng điều đó chắc chắn sẽ thành hiện thực. Muời Phương Ba Đời các Đức Phật thành Chánh Đẳng Chánh Giác đều xuất phát từ một lời nguyện như thế.

Chính vì vậy, một câu nguyện phát tâm vô thượng bồ đề ẩn chứa vô biên công đức không thể nghĩ bàn, là bảo vật vô giá trong tất cả mọi loại bảo vật.

Một phàm phu vừa mới phát tâm Vô Thượng Bồ Đề, liền được Phật gọi là Bồ tát Sơ Phát Tâm, vị này ngay hiện tại chẳng thấy có gì khác, nghiệp chướng còn đầy, tội lỗi còn đầy, tham sân si còn đầy, trí tuệ, đức hạnh, thần thông đều chẳng có…Chỉ có Phật và các Đại Bồ Tát dùng trí tuệ siêu đẳng mới thấy hết được cái mà vị ấy có.

Trong kinh Hoa Nghiêm viết:

“…Lúc bấy giờ, Thiên-Ðế-Thích bạch Pháp-Huệ Bồ-Tát rằng:

– Thưa Phật-tử ! Bồ-Tát Sơ Phát Bồ Đề Tâm được bao nhiêu công-đức?

Pháp-Huệ Bồ-Tát nói:

– Nghĩa đó rất sâu, khó nói, khó biết, khó phân-biệt, khó tin hiểu, khó chứng, khó làm, khó thông-đạt, khó tư-duy, khó đạt-lượng, khó thu nhập. Tuy nhiên, thừa oai-thần của đức Phật, tôi sẽ nói cho ông.

Này Phật-tử! Giả sử có người đem tất cả đồ sở-thích cúng-dường chúng-sanh trong vô-số thế-giới ở mười phương trọn một kiếp; rồi sau đó dạy họ thọ-trì ngũ-giới thanh-tịnh. Cứ theo ý ông, công-đức của người này nhiều chăng ?

Thiên-Ðế thưa :

– Công-đức của người này, trừ Phật ra, không ai có thể lường được.’

Pháp-Huệ Bồ-Tát nói :

– Này Phật-tử ! Công-đức của người này đem so với công-đức sơ-phát-tâm của Bồ-Tát chẳng bằng một phần trăm, một phần ngàn, một phần trăm ngàn, một phần ức, một phần trăm ngàn na-do-tha ức, một phần số, một phần ca-la, một phần toán, một phần dụ, nhẫn đến chẳng bằng một phần ưu-ba-ni-sa-đà.

Giả sử có người đem tất cả đồ sở-thích cúng-dường chúng-sanh trong mười vô-số thế-giới ở mười phương trọn trăm kiếp, rồi sau đó dạy họ đều tu thập-thiện. Cúng-dường như vậy trọn trăm ngàn kiếp rồi dạy trụ tứ-vô-lượng-tâm. Cúng-dường trọn ức kiếp rồi dạy trụ tứ-vô-sắc-định.

Cúng-dường trọn trăm ức kiếp rồi dạy trụ quả Tu-Ðà-Hoàn. Cúng-dường trọn ngàn ức kiếp, rồi dạy trụ quả A-La-Hán. Cúng-dường trọn trăm ngàn na-do-tha ức kiếp, rồi dạy trụ Bích-Chi-Phật.

Này Phật-tử ! Cứ theo ý của ông, công-đức của người này có nhiều chăng ?

Thiên-Ðế thưa :

– Công-đức của người này, trừ Phật ra, không ai có thể lường được.

Pháp-Huệ Bồ-Tát nói :

– Này Phật-tử ! Công-đức của người này đem so với công-đức sơ-phát-tâm của Bồ-Tát chẳng bằng một phần trăm, một phần ngàn, một phần trăm ngàn, một phần ức, một phần trăm ngàn na-do-tha ức, một phần số, một phần ca-la, một phần toán, một phần dụ, nhẫn đến chẳng bằng một phần ưu-ba-ni-sa-đà.