Phật dạy về sự tái sinh của những người ngu si, ác độc

Này các Tỳ kheo có những kẻ ngu si ác độc chỉ biết hưởng thụ sau khi chết bỏ thân này liền sinh vào lạo bàng sinh (bò ngang) chỉ ăn cỏ lá như ngựa, trâu, bò, lừa, dê, nai...

Này các Tỳ kheo có những kẻ ngu si ác độc chỉ biết hưởng thụ, sau khi chết bỏ thân này liền sinh vào loài bàng sinh ăn phân hay xác thối như gà heo chó rừng dã can.

Này các Tỳ kheo, có những kẻ ngu si ác độc chỉ biết hưởng thụ, sau khi thân hoại mạng chung liền sinh vào loài ở trong bóng tối để rồi già trong bóng tối trong hốc, trong hang như các loài côn trùngg con giòi, sâu, đom đóm, con sùng...

Này các Tỳ kheo, có những kẻ ngu si ác độc chỉ biết hưởng thụ, sau khi thân hoại mạng chung liền sinh vào các vùng nước để rồi già trong nước và chết trong nước như cá, tôm, rùa, cá sấu, lươn...

Cảnh giới tái sinh phụ thuộc vào tiến trình tích luỹ nghiệp hay cận tử nghiệp?

Này các Tỳ kheo có những kẻ ngu si ác độc chỉ biết hưởng thụ, sau khi thân hoại mạng chung liền sinh vào loài ở trong chỗ dơ bẩn hôi thối như xác chết, đống phân, cá thúi, hầm phân để rồi già ở trong đó và chết ở trong đó như bọ hung, giòi, giun...

Này các Tỳ kheo dù ta có khéo nói thế nào cũng không thể nói hết những nỗi thống khổ mà loài súc sinh phải chịu đựng. Vì quả thật đau khổ của chúng là quá nhiều.

Toàn hội chúng im lặng chiêm nghiệm lời Đức Phật dạy.

Này các Tỳ kheo, hãy để ta nói với các ông ví dụ đau lòng này. Ví dụ như có một khúc cây có cái lỗ bộng ở giữa rất dễ cho con vật bám vào, có người ở trên chiếc thuyền giữa biển ném khúc cây đó xuống biển cho trôi đi, khúc cây đó sẽ trôi dạt theo gió và theo các cơn sóng, khi thì từ tây qua đông, khi thì từ nam lên bắc. Rồi lại có một con rùa mù nằm ở dưới đáy biển muốn tìm lên cạn cho thay đổi môi trường nên tìm cách nổi lên mặt biển giữa đại dương bao la hy vọng tìm bám được vào một khúc cây bộng nào đso mà nó vô tình chạm được.

Này các Tỳ kheo, giữa đại dương bao la sóng gió, khúc cây nổi lên trên mặt nước trôi qua trôi lại, con rùa mù nổi lên tìm khúc cây vài giờ rồi lại phải mệt mỏi chìm xuống đáy biển tìm thức ăn; chừng nào thì sẽ có cơ hội cho con rùa mù gặp được khúc cây để bám vào?

Tôn giả Kimbila ngồi gần Đức Phật trả lời thay cho đại chúng:

Bạch Thế Tôn, cơ hội để cho con rùa mù vô tình nổi lên chạm vào khúc cây là dường như bằng không ạ. Hay có thể nói lạc quan hơn thì cơ hội đó là một triệu lần thì chỉ có một lần hy vọng.

Này các Tỳ kheo ta tuyên bố rằng cơ hội để cho con rùa mù gặp được khúc cây bộng kia còn dễ hơn cơ hội cho những kẻ ngu si ác độc chỉ biết hưởng thụ, đã đạo vào ác đạo rồi có thể trở lên làm người. Vì sao vậy?

Này các Tỳ kheo vì khi đoạ làm súc sinh, chúng không hề có một chút đạo lý để tu dưỡng, không có một chút thiện tâm, chỉ có ăn thịt lẫn nhau, chỉ có đoạt mạng sống thứ gì yếu hơn mình để làm thực phẩm. Nghiệp chồng lên nghiệp, nghiệp cũ chưa trả xong lại gây nên ác nghiệp mới.

Này các Tỳ kheo, nếu nhờ một duyên phước xa xưa nào đó mà kẻ ngu si kia được sinh lên làm người thì chúng sẽ sinh trong những gia đình hạ tiện, khốn khổ, thiếu thốn, thân thể tàn tật, gương mặt xấu xí, quần áo rách rưới, không có đủ cơm ăn, không có nhà cửa để ở... chúng lại khởi ác tâm để gây đau khổ cho chúng sinh, và nhanh chóng chết yểu để đọa lại vào cõi dữ, địa ngục, ác thú như trước kia.

Này các Tỳ kheo ví dụ như có một người đánh bạc bị thua hết tất cả tiền, rồi lại đem vợ con nhà cửa ra để gá bạc đánh tiếp, lại thua nữa. Rồi hắn điên tiết vay mượn thật nhiều đánh canh bạc cuối cùng với hy vọng gỡ lại vợ con nhà cửa tài sản đã mất. Nhưng nơi canh bạc cuối cùng này hắn cũng thua trắng tay vì không có tiền vàng để trả nợ nên hắn bị bắt lên quan phủ trị tội giam nhốt.

Này các Tỳ kheo, kẻ ngu si ác độc chỉ biết hưởng thụ còn thua nặng nề hơn kẻ đánh bạc kia bởi thân làm ác, miệng nói ác, và ý suy nghĩ ác. Nơi kiếp người cuối cùng này hắn thiêu đốt hết tất cả phước quá khứ của mình và sau đó chết đọa vào ác thú, cõi dữ, hay địa ngục. Đó là nơi đến cuối cùng của kẻ ngu si ác độc.