Người đàn ông một mình trồng cả cánh rừng trong 40 năm

“Phố” trong dấu ngoặc kép bởi đấy là quốc lộ 1, đường thiên lý Bắc – Nam vắt ngang thị xã mới Giá Rai của tỉnh Bạc Liêu, con đường rộng duy nhất của đô thị này ngoài các hẻm và đường nông thôn; ven quốc lộ, hàng quán, nhà cửa, trường học…sầm uất, và chính thế nên gọi rằng phố - như một con đường của đô thị.

Người viết mải miết thú đi xa, trải nghiệm khám phá những miền đất lạ để một ngày chợt nhận ra: à, nơi ta sống lâu nay, sinh ra và lớn lên, hàng ngày lại qua vô tư không để ý, cũng có lắm sự thú vị.

Từ thị trấn Giá Rai cũ, nay là phường 1 của thị xã mới, nhà nước trồng cây hay bên quốc lộ, cây hãy còn ít tuổi, nhưng ngay ngắn dệt thành hàng. Xe cộ ngược xuôi ầm ĩ ngày đêm, nhà cửa hàng quán bán buôn nhộn nhịp, thành ra những chiếc cây nho nhỏ non xanh không nổi bật như ở các nội ô đô thị lớn, có lẽ thế nên ít để ý chăng?

Hàng ngày đi lòng vòng công viên gần nhà, mê mải ngắm mấy cội lộc vừng tỏa bóng xuống lòng hồ, đến kỳ, hoa rơi lấm tấm đỏ thắm quanh gốc trông rất lạ. Lộc vừng là loài cây dân chơi cây cảnh khá thích, khai thác từ rừng ở miền ngoài, không phải giống loài bản địa của vùng phù sa đất mới, không hiểu sao hạp đất xum xuê ra hoa đỏ thắm lung linh hút mắt người nhìn.

Sáng nay mới kỳ thú, một chiếc xe đạp, ba lô, tập tễnh chầm chậm từ phường 1 xuôi theo quốc lộ xuống phường Hộ Phòng, gần 5 cấy số. Vừa qua cầu Nọc Nạng có con rạch réo rắt, đến xí nghiệp thủy sản Nigico, thêm mấy cái dấn bàn đạp, chợt nhận ra: ồ, Lộc Vừng. Thì ra người ta đã trồng Lộc Vừng ven bên phải quốc lộ có lẽ cùng thời gian trồng loài cây này ở công viên, tầm cây ngang ngang thế, nhưng lâu nay không để ý nên bất ngờ. Một hai ba rồi...Tuần tự, khoảng cách đều, từng cội Lộc Vừng đủ dáng cách, đủng đỉnh ra hoa, rải lấm tấm màu đỏ thắm lung linh trên hè đường. Có gốc khẳng khiu, gốc khác xum xuê xanh tốt, có cây chưa ra hoa... Không phải mười hay mười lăm hai mươi gốc Lộc Vừng, một đoạn quốc lộ mấy cây số dài đến gần chợ Hộ Phòng, đến vòng xoay nhìn sang ngôi  chùa Nam tông Khmer, Lộc Vừng mới...dừng lại! Bấy lâu nay cớ sao không nhận ra?

Thế là, dừng hết kế hoạch một chuyến đi xa, đường về dắt xe chậm chạm cơ hồ chụp từng gốc cây Lộc Vừng, cố trải nghiệm cho hết cảm xúc đặc biệt của hàng cây ven quốc lộ. Một “xã hội” Lộc Vừng đủ chiều kích, khỏ mạnh hay yếu ớt, xanh tươi hay khẳng khiu, đứng hiên ngang hay nép mình trước một cửa hàng, cổng trường, đồng cỏ...

Hungary trồng 10 cây xanh mỗi khi có em bé chào đời

Mấy cây số quốc lộ Lộc Vừng chạy dọc khóm 1, khóm 5 phường Hộ Phòng, vắt ngang cơ mang cơ sở kinh doanh, trường mẫu giáo, nghĩa trang...Không gốc cây nào giống gốc cây nào, cứ như một xã hội thu nhỏ. Máy ảnh ghi một chuỗi hình ảnh đủ cung bậc thăng trầm: có gốc Lộc Vừng chết khô đen cháy mang trên thân mình biển đánh số thứ tự, có cây bị quấn lủ khủ dây nhợ của hàng quán hay thông tin quảng cáo, có gốc còn tinh tươm, nhưng có gốc gạch bao bọc bị vỡ tứ tung... Lộc Vừng trồng ven đoạn quốc lộ hay bị ngập do triều cường, lòng thầm ngại ngần: nước thẩm thấu ngấm sâu có ảnh hưởng chi đến loài cây vốn không phải sinh ra ở vùng đất này, vùng đất nước mặn chát.

Chiều đi, Lộc Vừng dừng ở bên này nhìn sang chùa Nam Tông Khmer, chiều về cận kề xí nghiệp Girico, và không hiểu ngẫu hứng chỉ một đoạn ấy, và ở một bên đường. Bên kia sao, dầu xếp hàng đối diện.

Một cội Lộc Vừng thả hoa trước nhà còn chi bằng đẹp lắm, sáng ra lấm tấm hoa rực rỡ xua vơi cái oi ả nóng bức của quốc lộ bê tông nhựa đường ầm ì xe cộ. Nên có nhà ai đấy trồng thêm Lộc Vừng trong chậu to...hưởng ứng chuỗi cây đẹp đẽ băng ngang, nhìn tuyệt.

Bây giờ đã vậy, năm mười hay mười năm nữa, hè đường khác hẳn, trẻ con đến trường sẽ được che mát bởi bóng Lộc Vừng, lắng nghe thanh âm vút ngang những tàng Lộc Vừng lộng lẫy kiêu sa kia. Không phải dễ dàng trồng được bấy nhiêu Lộc Vừng đâu. 

Ngang qua, trên đường thiên lý, bạn hãy để ý xem: Lộc Vừng....

Thành phố vắng bóng cây xanh