>>Phật giáo và cuộc sống

Michael Moritz trong cuốn Trở về vương quốc nhỏ bé (Return to the Little Kingdom) nói về cuộc đời của Steve Jobs lúc mới thành công, sau đó từ giã công ty Apple không kèn không trống, rồi lại trở về nơi đây và đưa công ty này lên đến tột đỉnh vinh quang. Tác giả xác nhận Steve Jobs là một thiền sinh rất thích sách vở về Đạo Phật. Một trong các cuốn sách ảnh hưởng nhiều nhất đến Steve Jobs là cuốn Thiền tâm, sơ tâm của Thiền sư Shunryu Suzuki.

Khi còn ở với người bạn là Kottke, Steve Jobs thực hành thiền ở căn gác thấp chật hẹp phía trên buồng ngủ, với các cây nhang và tọa cụ, hay tấm nệm để ngồi thiền, bằng vải bông thô. Chính ngay trong thời kỳ tuổi còn nhỏ này mà Steve Jobs, do kinh nghiệm tu tập, tin rằng trực giác làm phát sinh một trạng thái tinh thần cao hơn là trí năng suy nghĩ. Và điều này, khi chúng ta so sánh những lời Đức Phật dạy về ‘tuệ tri’, hay thấy biết bằng trí tuệ Bát Nhã, rất phù hợp với trải nghiệm tâm linh của ông.

Nhà bình luận Vincent Rice nói về những bài học mà chúng ta có thể rút ra từ cuộc đời của Steve Jobs như sau: Say mê, thiết tha công việc và sáng tạo, có khả năng chú ý tập trung và nhìn xa những gì sẽ xảy ra trong tương lai.

Giai đoạn đầu đời, tuy thành công nhưng gây nhiều mâu thuẫn, bực bội cho những người xung quanh. Sau đó, ông biết cách làm cho cảm xúc tiêu cực giảm xuống và trở thành một nhà lãnh đạo rất thành công.

Có tinh thần sáng tạo rất đặc biệt, có tầm nhìn rất xa – 5 năm hay 10 năm trước và soạn thảo các kế hoạch làm việc để đáp ứng cụ thể và thành công với sự thay đổi trong tương lai.

Công ty Apple là một công ty có sự chú tâm cao độ khi sản xuất vì ông tự hào là đã “quăng bỏ hàng trăm thứ hàng làm ra để thử làm hàng mẫu và chỉ sản xuất một ít” các sản phẩm thật sự rất tốt để bán ra thị trường.

Steve đã xây dựng công ty Apple theo cách thức đặc biệt của ông, công ty này trong tương lai sẽ đạt mức độ giá trị trên nhiều tỷ đô la Mỹ và đây là thắng lợi lớn nhất của ông dù ông đã qua đời. Ông mất đi nhưng thật sự ông vẫn hiện hữu trong công ty Apple.

Qua kinh nghiệm phong phú về đời sống có nhiều cái tốt hơn cái xấu, cách làm việc, tư duy và những lời Steve Jobs phát biểu, chúng ta thấy mỗi người đều có đời sống thật sự, rõ ràng và quý báu. Chúng ta cần trở về với cội nguồn tâm linh của mình, đó là Phật tính nơi mình, “tuệ tri” điều mình mong muốn thật sự và sắp đặt chương trình học hỏi và làm việc điều đó trở thành sự thật.

Để biết rõ mình thực sự muốn trở thành một nhạc sĩ, một nhà khoa học, một nhà quân sự hay chính trị, một người nấu ăn giỏi, một thầy thuốc, một tu sĩ hay thầy giáo, một doanh nhân hay một tài tử điện ảnh thì chúng ta cần thực hành trực tiếp nhận biết hay “tuệ tri” hạnh phúc trong những công việc mình làm hàng ngày. Điều gì mang đến cho mình sự thích thú, sự thiết tha, niềm hạnh phúc, sự gia tăng năng lực làm việc và nghiên cứu tìm tòi, học hỏi để làm tốt hơn thì đó chính là ngành mình ưa thích, là người mà mình muốn trở thành. Làm như vậy, chúng ta nuôi dưỡng không những ước mơ của mình mà cả khả năng sáng tạo và sự thành công của mình nữa. Và với một người có năng lực, có nhiệt huyết, có sự ưa thích thiết tha điều mình làm thì sức mạnh bên trong, sự dũng mãnh, sự vô úy sẽ bừng dậy.

Steve là một người thể hiện tinh thần vô úy là không sợ hãi trong Đạo Phật. Ông không tỏ ra sợ hãi khi danh tiếng bị tổn thương và sẵn sàng tham dự vào cuộc xây dựng mới với tinh thần vô úy. Tám năm trước khi lìa đời, ông được bác sĩ chẩn đoán và cho biết là đang bị một chứng ung thư tuyến tụy loại hiếm có và nguy hiểm cho nên ông chỉ còn sống được vài tuần nữa thôi. Tuy vậy, ông vẫn bình thản, vẫn làm việc, vẫn sáng tạo và vẫn đi khích lệ mọi người đóng góp vào việc sáng tạo cho cuộc đời.

Trong bài diễn văn nói với các sinh viên trẻ vào năm 2005 tại viện đại học nổi tiếng Stanford Hoa Kỳ, ông phát biểu về cái chết sẽ đến với mình:

“Nó quét sạch cái cũ và dọn đường cho cái mới. Giờ đây, các bạn là cái mới, nhưng một ngày nào đó không xa, các bạn sẽ dần dần trở thành cái cũ và sẽ bị quét sạch đi. Tôi xin lỗi vì đã nói với các bạn một cách quá bi thảm như vậy, nhưng đó là sự thật.”

Ta sẽ không còn sợ hãi mà tiến lên hoàn tất công việc tốt đẹp như một trong danh hiệu của  các đức tính của Phật tính nơi mỗi chúng ta: Chiến Đấu Thắng Phật. Đó là sự biểu lộ Phật tính trong đời sống hàng ngày, sẵn sàng chiến đấu với những thứ khó khăn để tiến lên trên con đường xây dựng sự nghiệp cho mình và đem an vui lại cho người. Và điều này thực hiện được càng sớm càng tốt như Steve Jobs đã biết bắt đầu từ khi còn rất trẻ.