Nói là cũ vì xưa cũng như nay, từ các nhà tôn giáo cho đến các chuyên gia về khoa học tâm lý xã hội đã ứng dụng các nguyên tắc, học thuyết thông qua các trung tâm, văn phòng tư vấn tâm lý hay các khóa học ngắn về kỹ năng sống, trị liệu tâm lý.

Nói là mới vì gần đây, “chữa lành” trở thành xu hướng, được xuất hiện thường xuyên trên các phương tiện truyền thông đại chúng, thậm chí là thành lập cơ sở đào tạo chuyên gia chữa lành, nhiều người theo học để có được chứng chỉ nghề, có thể mở văn phòng riêng, xem đây là một nghề mới.

Tương tự, một thuật ngữ tiếng Anh mới thông dụng nữa, đó là coaching - được hiểu như một dạng huấn luyện theo mô thức và hỗ trợ cá nhân, cộng đồng trong việc tăng trưởng và phát triển bền vững về mặt tư duy, nhận thức và chuyển hóa đời sống tinh thần tích cực.

Công tác tham vấn, trị liệu, hỗ trợ phát triển bền vững cho cá nhân hoặc doanh nghiệp là điều cần thiết khi mà bối cảnh kinh tế xã hội hiện đại gây ra nhiều hệ quả tiêu cực cho đời sống tinh thần của con người về mặt: tình cảm, tài chánh, công việc, các mối quan hệ xung quanh… Hệ lụy của các vấn đề đó làm cho quỹ thời gian trống và sự tự do thảnh thơi rất ít ỏi, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe về lâu dài. Nhiều người có xu hướng tìm hiểu và tham dự các khóa học về coaching vì nhận thấy có nhiều lợi ích.

Chữa lành tâm hồn bằng thái độ sống tích cực

Trường hợp bạn trẻ M.V là một nhân viên văn phòng, phụ trách mảng marketing một công ty chuyên về phần mềm, thường xuyên phải gặp gỡ các đối tác. M.V nhận thấy nhiều người có nhu cầu cần được hỗ trợ về mặt tâm lý để giải quyết vấn đề của họ, ngay cả bản thân cô ấy vẫn gặp nhiều vấn đề khúc mắc cần hóa giải. Cô muốn giúp bản thân và mọi người sống hạnh phúc hơn, có quyết định đúng đắn hơn với vấn đề của mình.

Vì vậy, M.V tham gia một khóa học về coaching. Nơi đào tạo đó, cô ấy được học các lý thuyết và thực tập coaching với các đồng sự thường xuyên. Sau khi tham gia khóa học, cô ấy nhận thấy rằng có nhiều người xem coaching là một nghề kinh doanh. Cho nên, cô nhận định rằng “mình không thể kiếm tiền trên nỗi đau của người khác được. Mình chỉ muốn học về khía cạnh trị liệu chữa lành để làm công cụ giúp bản thân và người khác, mà không xem là một nghề kinh doanh”.

Theo tôi, các yếu tố để xác định bạn có cần đi gặp một chuyên gia chữa lành hay không, đó là: tầm quan trọng của vấn đề đối với sự sống còn của bạn thế nào? Ảnh hưởng lớn của vấn đề đối với sức khỏe hiện tại của bạn là gì? Khi gia đình và người thân vẫn còn là chỗ dựa tốt nhất, bạn có nên đi gặp chuyên gia không? Niềm tin vào trí tuệ và đạo đức của người chữa lành cho bạn?…

Đồng thời, các đặc điểm của một chuyên gia về chữa lành là yếu tố quyết định sự thành công trong việc hướng dẫn và trị liệu tâm lý cho người bệnh, chẳng hạn:

Sự trưởng thành từ chính bản thân: bằng kinh nghiệm bản thân đã trải qua, biết đúc kết lại nguyên lý của đời sống con người và môi trường xung quanh, sâu xa hơn là bản chất của vũ trụ, nhân sinh quan. Họ không bước ra từ lý thuyết, mà phải bước ra từ kinh nghiệm. Người chỉ học lý thuyết hay đưa lý thuyết vào ứng dụng, sẽ trải qua một quá trình dài mới có kinh nghiệm. Trong khi người bước ra từ chính trải nghiệm vững vàng, họ sẽ tiến bộ nhanh hơn, dễ dàng giúp người thành công hơn.

Đối với các nhà tôn giáo cũng vậy. Sau khi học tập trong môi trường tôn giáo rất lâu, họ bắt đầu thực tập với chính mình nhiều hơn, kết hợp giữa các phương pháp tu hành, quán sát mối liên hệ cuộc sống xung quanh, đặt trái tim nhân từ vào cộng đồng, họ sẽ có nhận thức sâu xa hơn về cuộc đời, có thể gọi là đó sự giác ngộ trong đời sống. Chính vì thế, phương pháp của vị chuyên gia uyển chuyển linh động thích ứng với các trường hợp, mọi thứ như tuôn trào như sóng vỗ như dòng suối chảy không ngừng, sức hút của vị chuyên gia là ở chỗ đó. Nếu như chỉ vừa học xong, với bằng cấp hay chứng chỉ có được, mong muốn đem ra bên ngoài sớm hơn, chắc chắc rằng thất bại nhiều hơn thành công, thân chủ của họ cũng sẽ không thể hóa giải vấn đề tận gốc, họ sẽ rời đi sớm hơn.

Đạo đức, phẩm hạnh của chuyên gia: lòng từ bi, vị tha, thấu hiểu, lắng nghe vô điều kiện có sức ảnh hưởng lớn đến người khác. Từ lòng vị tha, thấu hiểu đó mà sự quan sát, cách giải quyết vấn đề trong cuộc sống đều mang bản chất của lòng từ-bi-hỷ-xả, vô điều kiện. Trong Phật giáo, giới luật là nền tảng của đạo đức và hầu như tất cả các vị đạo cao đức trọng đều giữ giới luật tinh nghiêm, ung dung mà từ tốn, uyên bác mà khiêm hạ, thân khẩu ý thanh tịnh, vì vậy có năng lực trợ giúp cho chúng sinh.

Phương pháp chữa lành hiện nay đang bùng nổ là do nhu cầu của con người. Bản chất của nhân sinh là có hạnh phúc lẫn khổ đau, vì niềm vui và nỗi khổ hiện hữu nên bao giờ cũng cần phương pháp chữa lành về tinh thần. Con người hiện đại, nhất là các bạn trẻ đang rất cần một kim chỉ nam dẫn đường, một cuộc sống giảm bớt áp lực, thong dong tự tại, tìm về chính mình.

Câu nói “tìm về chính mình” nghe qua đơn giản nhưng không hề, rất sâu xa và bắt buộc mỗi cá nhân phải hiểu bản thân mình trước đã, ưu và nhược điểm, ước mơ và thực tế. Để chạm vào ước mơ, ta cần phải làm gì, làm thế nào để cân bằng cuộc sống trong chính hoàn cảnh của họ, mà không cần phải rơi vào cái bẫy của tham sân si vì ai đó, bởi nếu rơi vào sẽ có hệ lụy.

Phương pháp chữa lành là phải làm thế nào để hóa giải vấn đề một cách tích cực, chứ không phải như một làn sóng xa bờ xuất hiện, rồi sẽ mất hút đi lúc nào đó.