Suy nghĩ về vấn đề tâm khởi hay tâm không khởi

Câu hỏi:

Con kính bạch trên Sư Ông,
Trong sách "Thực tại hiện tiền" con thấy người nghe hay hỏi về vấn đề tâm khởi hay tâm không khởi. Sau khi đọc được các câu trả lời của Sư Ông, con xin trình bày cách hiểu là như thế này ạ: tâm dù khởi hay không khởi đều cũng là những trạng thái tâm do duyên sinh. Ví dụ lúc đang ngồi không mà khỏe mạnh, tỉnh táo thì nảy sinh ý tưởng này, ý tưởng kia; còn có lúc đang ngồi không mà mệt mỏi thì chỉ muốn ngủ thôi, mà bản thân việc "muốn đi ngủ" cũng đã là một dạng khởi tâm rồi. Như vậy dù ngủ, định tâm hay vắng lặng cũng là do khởi tâm mà có, vả lại các trạng thái tâm dù "khởi" hay "không khởi" cũng đều sinh diệt vô thường và nằm ngoài sự kiểm soát chủ quan, vì là những dòng chảy nên bản chất nó không tốt, không xấu và điều quan trọng là người Phật tử phải biết lắng nghe để cho nó trôi đi hoặc vận dụng nó tùy hoàn cảnh sao cho có lợi cho mình, cho người thôi. 
Nguyện Sư Ông mạnh khỏe, an nhiên!

Trả lời: