>CHÙA VIỆT

Chùa Pôthi Somrôn, Di tích lịch sử – văn hóa được xây dựng vào năm 1735, trên diện tích đất 8.600m2. Chùa đã trải qua 20 đời trụ trì, trong đó những vị trụ trì có thế danh như : Hòa thượng Dương Pâu, Dương One, Lý Thớt, Lý Nhiêu , Dương Châu, Lý Rẹp, Dương Xoai, Dương Chinh, Đào Sóc, Thanh Sen, Thạch Khiêng và  Thượng tọa Đào Như. Chùa trải qua hai lần di dời, lần đầu chùa xây dựng ở vòm Ô Môn, rồi di dời đến Bo Rích, thời gian sau di dời về Rạch Chùa hiện nay. Trong khuôn viên chùa có nhiều cây trong đó có một loài cây tên là Somrôn nên chùa được đặt hiệu là Som Rôn.

Ngôi chùa có một mặt hướng ra cổng trường Học viện phật giáo Nam Tông Khmer, cổng khác lại cận kề vàm sông Ô Môn nhẹ dòng có bến nước hóng mát. Chính điện cổ kính với hàng rào vây bọc và lối kiến trúc theo kiểu đặc thù của Nam tông Khmer. Các bậc thang dẫn lên chính điện có tượng Phật tinh xảo tọa thiền. Trên tường là những nét vẽ tái hiện cuộc đời Đức Phật được trình bày hết sức sinh động.

Từ chính điện nhìn ra hướng vàm sông Ô Môn, bên hữu là nhà khách, bên tả là tòa nhà cao tăng xá - giảng đường. Chính điện là tòa nhà nổi bật trong quần thể kiến trúc chùa Pôthi Somrôn, được xây theo hướng Đông. Người Khmer quan niệm Phật tuy ở Tây phương cực lạc, nhưng luôn hướng về Đông để cứu độ chúng sinh. Hình tượng các tiên nữ Kennâr và chim thần Krud được chạm khắc bay bổng như nâng đỡ mái ngói. Mái chính điện có ba cấp chồng lên nhau, có hình tượng rồng chạy dọc theo bờ mái với đuôi vươn thẳng lên trời cao. Từ cột, rào, khuôn cửa, nóc mái, vách tường đều được chạm khắc hoa văn hình kỷ hà và lục bình tỉ mỉ.

Theo tài liệu liên quan đến cổ tự Pôthi Somrôn, không có chi tiết nào nói đến “cội thị” ngã mình từ nền chính điện ra phía tăng xá, có tuổi gần “ba trăm năm”. Thế nhưng theo quan sát tại cổ tự Pôthi thì có một cội thị - đây là cội thị hiếm hoi ở vùng đồng bằng phù sa, dáng độc đáo, rễ hằn trên nền cận kề chính điện, trong hàng rào. Qua bao nhiêu  biến thiên vật đổi sao dời, cội thi vẫn an nhiên sinh tồn song hành cùng chốn tâm linh Pôthi Somrôn. Bên cạnh đó tại cổ tự còn có “cội bồ đề cổ thụ”, đối diện cội thi. Cội bồ đề cổ thụ này cũng chính là một chứng nhân lịch sử tại đây.

Thêm một điều đặc biệt nữa là “chiếc ghe ngo” ở sau nhà khách, dài hút mắt, đẹp khó cưỡng, là báu vật vô giá không tách rời trong không gian Pôthi Somrôn.

Gần ba thế kỷ tồn tại, ngôi cổ tự vẫn trang nghiêm thanh tịnh, bao vị chư Tăng đã tu học nơi đây, có những bậc xuất gia đức cao vọng trọng công hạnh viên mãn như: Hòa thượng Đạo Như, tu ở Pothi Sôm Rôm từ năm 12 tuổi và trở thành trụ trì của chùa. Cho đến hiện nay, Hòa thượng Đạo Như đang có những đóng góp lớn cho hệ phái và giáo hội với cương vị Tân lãnh đạo Học viện Phật giáo Nam tông Khmer.

Nếu có cơ hội, bạn hãy trải nghiệm tâm linh tại ngôi cổ tự Pôthi Somrôn. Ở vàm sông nước lặng, ấp Rạch Chùa, cổ tự Pôthi Somrôn đẹp như cổ tích với cội thị ngã mình trước hiên...