Sống trong chánh niệm để trọn vẹn tỉnh thức ở hiện tại

Một trong những bài học tôi đã được học và tâm đắc nhất của Thiền sư Thích Nhất Hạnh đó chính là việc sống trọn vẹn, an trú ở ngay trong phút giây của hiện tại. Và sẵn sàng đón nhận hết mọi khoảnh khắc mà cuộc đời ban tặng ở ngay thời điểm hiện tại này, tập ghi nhận nó và quan sát ngay cảm xúc của chính mình. Cuộc đời này có quá nhiều thứ không bao giờ xảy ra theo đúng như ý muốn của mình, nên cho dù lo lắng, sợ hãi, chán ghét hay oán giận thì nó vẫn phải xảy ra theo quy luật của nhân quả. 

Từ ngày tôi được học triết lý này thông qua các cuốn sách mà Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã viết ra, nó đã làm tôi quay trở lại giữ cho tâm hồn của mình trong veo như một đứa trẻ hồn nhiên và lạc quan. Một đứa trẻ có vui có buồn, cũng có đôi chút hờn giận… nhưng nó vẫn háo hức tự mình khám phá cuộc sống, chứ không bao giờ lo lắng sợ hãi đến mức tự nhốt mình trong nhà. Nó khóc và nó biết rằng nó đang khóc, rồi lại tiếp tục đứng dậy và khám phá tiếp thế giới xung quanh.

Khái niệm sống trong chánh niệm đã giúp tôi có thể thiền ở bất kỳ hoàn cảnh nào. Khi đi xe hơi tôi vẫn thiền, khi rửa chén tôi vẫn có thể thiền, khi đứng trong đám đông tôi vẫn có thể thiền. Bởi hiểu đơn giản thiền là khi tôi quay vào bên trong để cảm nhận, để nhận biết hơi thở của mình đang vào/ ra ra sao. Để tìm về sự an trú ngay trong tâm mình, vậy là sự an nhiên đã được hình thành ngay từ những phút giây đơn giản ấy.

Vậy nên đối với tôi, cuộc đời giống như một trò chơi và tôi mãi là một đứa trẻ con không hồi tưởng về quá khứ, không lo lắng về tương lai, vì trẻ con thường chỉ chơi trong giây phút hiện tại, không mắc kẹt vào những tư tưởng, những định kiến, trẻ con chỉ biết chơi hết mình. Thiền sư Thích Nhất Hạnh hay khuyên chúng ta sống trong tỉnh thức để thấu hiểu chính mình, nương nấu vào chính tâm mình và không hề đổ lỗi tại/bởi/vì ai đó đã làm mình buồn, đã khiến mình giận.

Càng sống trong chánh niệm tỉnh thức như vậy đã làm cho tôi càng tĩnh tâm để lắng nghe những thanh âm từ cuộc sống, giúp tôi thấy được vẻ đẹp của bông hoa dại mọc ven đường, nghe được tiếng gió reo vui bên dòng suối, hay niềm nở đón chào một ánh nắng đang vô tình lọt qua khe cửa. Thậm chí có những buổi sáng tinh mơ nằm trên giường tôi vẫn có thể nghe thấy được tiếng chổi quét của cô lao công ngoài đường lớn. Vậy là đã khiến tôi nở một nụ cười an nhiên đón chào một ngày mới với trọn vẹn nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. 

Thấu cảm nỗi đau của người khác và hiến tặng họ món quà bằng cách lắng nghe

“Thấu hiểu nỗi đau của người khác là món quà tuyệt vời nhất mà bạn có thể trao tặng cho những người xung quanh. Thấu hiểu cũng chính là tên gọi khác của sự yêu thương. Nếu bạn không thể thấu hiểu và cảm thông cho người khác bạn cũng sẽ chẳng yêu thương được chính mình”. Đó là một trong những câu nói tôi rất yêu thích của Thiền sư Thích Nhất Hạnh. Nó cũng là động lực và sự khai sáng cho tôi mở ra những dự án thiện nguyện xã hội của mình.

Khuyết điểm lớn nhất của tôi là không có được một giọng nói tròn vành rõ tiếng, nhưng tôi vẫn chọn con đường đi chia sẻ, đi truyền lửa trên khắp mọi miền. Bởi sau nhiều năm đọc sách và nghe những bài giảng của Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã khiến tôi nhận ra rằng, ngồi lắng nghe những nỗi khổ niềm đau của một ai đó bằng thái độ không phán xét, không đổ lỗi hay so sánh cũng là một món quà vô giá mà mình có thể dành tặng cho người đối diện.

Bởi cuộc sống hiện đại ai cũng có thể trở thành những người nói hay. Nhưng một người học cách chịu ngồi xuống để lắng nghe người khác thường sẽ ít hơn. Thiền sư Thích Nhất Hạnh hay dạy chúng ta về cách vun trồng những hạt mầm hướng thiện trong tâm hồn mình càng một đơm hoa kết trái, để ra quả ngọt cho đời bằng những hành động tử tế hay một câu nói tử tế, đôi khi là phải biết lắng nghe nhau bằng một thái độ chân thành tử tế để thấu cảm cho những sai lầm của người khác nữa. Mỗi một hành động gây ra đau khổ cho nhau thường bắt nguồn từ nhiều vết thương lòng không được chữa lành.

Thế nên mỗi khi được vào các trại giam hay các trung tâm cai nghiện, tôi chỉ mong mỏi được lắng nghe các bạn ấy chứ không phải tới đó để được nói về mình. Tôi tin rằng đó là món quà tuyệt vời nhất mà tôi dành cho họ, những con người không may lầm lỡ cuộc đời.

“Con là sự tiếp nối của thầy” - là chúng ta những ai đang sống và tu tập theo các bài giảng của Sư Ông, sự tiếp nối trao truyền sống trọn vẹn cho ngày hôm nay bằng tỉnh thức của sự giác ngộ, Thiền sư Thích Nhất Hạnh chỉ ra đi về mặt sinh học, còn về mặt tư tưởng của thầy luôn soi sáng cho tất cả chúng ta, những ai đang biết sống trong chánh niệm.