Thiền và tập tạ

1️⃣ Rất khó để bắt đầu

Rất nhiều người không thể bắt đầu hành trình tập tạ dù họ biết được môn này sẽ giúp họ cải thiện vóc dáng và sức khoẻ. Việc đến phòng tập đều đặn liên quan tới rất nhiều những hoạt động khác trong ngày. Và một người phải có tính kỷ luật đủ để không bỏ cuộc ở giai đoạn đầu. Vì thay đổi một thói quen là không dễ, cơ thể có xu hướng thích an nhàn chứ nó không muốn lao động nặng nhọc.

Để một người bắt đầu ngồi yên cũng vô cùng khó khăn. Chúng ta quen với việc lúc nào cũng phải làm gì đó, suy nghĩ gì đó. Ngồi một chỗ và chỉ tập trung tâm trí vào một thứ là điều cực hình. Lúc mới ngồi thiền, mình luôn cảm giác có cái gì đó kéo mình đứng dậy, cái điện thoại đầy ma lực là thứ khó cưỡng lại nhất.

2️⃣ Bắt đầu được rồi thì sẽ dễ “nghiện”

Sau khi trải qua những ngày khởi đầu đau đớn, mệt mỏi, có khi bị sốt vì đau cơ thì chúng ta sẽ bước qua giai đoạn cơ thể bắt đầu quen với cường độ tập luyện mới. Mỗi buổi tập, cơ thể đều sản sinh ra những hormon hạnh phúc làm tinh thần lúc nào cũng phấn chấn. Nhất là giai đoạn đầu, cơ bắp thay đổi rất rõ rệt nên chúng ta rất dễ sinh ra cảm giác nghiện đến phòng gym, nghiện ngắm nhìn cơ thể của chính mình.

Khi bước vào trạng thái định của thiền, nhiều người cảm thấy thích thú vì sự bình yên, mát mẻ, dễ chịu lúc đó nên rất dễ có cảm giác vướng mắc vào nó. Có nhiều nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng trạng thái định khi thiền này cũng được tạo ra khi người ta sử dụng những chất kích thích, có thể gây nghiện như nấm thần. Tuy chúng giống nhau ở trạng thái nhưng khác nhau về mặt bản chất. Định của thiền là cái người ta phải rèn luyện để đạt được, còn định khi dùng chất kích thích là một loại định vay mượn, nếu không có chất xúc tác thì bạn không tự đi vào đó được. Và cái gì vay mượn cũng phải trả giá rất đắt!

Nếu mọi người cần xem các nghiên cứu khoa học này, có thể gõ trên Chat GPT.

3️⃣ Mọi thứ phải từ từ

Lúc mới tập tạ, ai cũng muốn trở thành lực sĩ trong vài tháng. Nhưng khi tập rồi, ta mới biết đây là cả một quá trình lâu dài, tính bằng năm để xây dựng nên một cơ thể hoàn mỹ. Không cần phải cố quá sức trong một lúc mà phải dàn trải sức làm sao để có thể tập đều đặn và duy trì nó đến suốt đời.

Lúc mới thiền, rất nhiều người đặt mục tiêu phải trở thành thiền sư, tu tập giải thoát khỏi lục đạo luân hồi. Nhưng càng đi sẽ càng thấy mình ất ơ tới mức nào. Dần dần tiêu chuẩn bắt đầu hạ xuống, ta chỉ muốn làm một người bình thường, quét nhà, rửa chén sao cho coi được là mừng.

4️⃣ Đưa mọi thứ về mức cân bằng

Môn nâng tạ giúp người gầy có da có thịt hơn, giúp người thừa cân thon thả hơn. Tất nhiên nó phải đi cùng giữa tập luyện đúng, đủ với ăn uống đúng và nghỉ ngơi.

Thiền giúp cân bằng tâm trí, giúp người rối loạn lưỡng cực (quá vui hoặc quá buồn), hoặc người mắc chứng suy nghĩ quá nhiều (over-thinking) có thể trở về trạng thái bình an.

5️⃣ Mở rộng giới hạn của tâm trí và cơ thể

Một nguyên tắc trong nâng tạ là trong mỗi set tập, các rep cần được lặp đi lặp lại đến ngưỡng thất bại của cơ bắp. Ngưỡng của mỗi người không giống nhau nên phải biết lắng nghe cơ thể. Khi đến ngưỡng, các khối cơ sẽ bị tổn thương, cơ thể mới kích hoạt chế độ tự chữa lành và bù đắp vào đó lượng cơ nhiều hơn để thích nghi với hoàn cảnh sống khắc nghiệt. Quá trình tái tạo này đòi hỏi phải cung cấp đủ dinh dưỡng và sự nghỉ ngơi phù hợp, nhất là giấc ngủ.

Trong một bài viết của thầy Tâm Thành để giải thích tại sao tư thế ngồi hoa sen (kiết-già) lại vô cùng quan trọng khi ngồi thiền. Giai đoạn đầu, để ngồi chéo chân như vậy thì chúng ta rất nhanh bị đau vì máu không lưu thông được. Nhưng mỗi ngày cứ ngồi lâu hơn một chút, nghiên cứu cho thấy cơ thể dần dần sẽ hình thành thêm rất nhiều mạch máu nhỏ li ti ở chân để thích nghi với trạng thái lưu thông máu khắc nghiệt hơn bình thường. Đó là cơ thế tự thích nghi thật vi diệu của cơ thể. Đây là một đúc kết mình cho là hay nhất trong cả quyển sách, được nằm ở trang 283, phần có tựa đề “Lợi ích của việc Ngồi Bình Yên”, trong sách Thanh Lọc Thân Tâm, Chuyển Hoá Môi Trường của thầy Tâm Thành. Quý vị có thể tìm đọc.

6️⃣ Thiền là tập tạ, tập tạ là thiền

Quay lại ý thứ hai, khi mình nói về việc chúng ta dễ vướng mắc vào cảm giác thoải mái, dễ chịu khi vào định. Thật ra mục đích của chúng ta không phải vào đó để enjoy, để lánh đời hay tìm một phương thuốc lãng quên thực tại. Mình để ý là sau định, đầu óc chúng ta nhẹ nhàng, sáng suốt hơn do không bị những cảm xúc lưỡng cực chi phối. Với sự sáng suốt đó, chúng ta mang vào đời sống hàng ngày, tỉnh thức với tất cả những gì xảy đến. Đi thì biết là đi, đứng thì biết là đứng, tập tạ thì biết là đang tập tạ chứ không phải người thì vừa tập mà đầu lại nghĩ tới lát nữa ăn gì.

Đó gọi là sống thiền.