Đề tài “Bản năng và lý trí” của TT Thích Châu Quang  xoay quanh cặp phạm trù bản năng và lý trí, khuyến khích thính chúng phải chiến đấu thay vì buông xuôi theo bản năng. Đây là con đường tu hành, là con đường mà tất cả những ai phát tâm tu cho đến các bậc Thánh cao siêu đều phải cất bước đi, dù những khó khăn vất vả trên đó là không thể kể hết được.

Thượng toạ Thích Chân Quang – Phó trưởng ban Kinh tế Tài chánh TW GHPGVN là một tu sĩ trí thức yêu nước, cũng đồng thời là một Giảng sư đã có hơn 30 năm thuyết giảng Phật pháp

Theo Thượng tọa, vì không ý thức rằng chết chưa phải là chấm dứt, vẫn còn một đời sống sau khi chết nữa nên chúng ta cứ hưởng thụ, cứ chạy theo bản năng, quẩn quanh trong vòng ích kỷ tầm thường, sống đến đâu hay đến đó. Đâu biết rằng đời sống như thế gây tổn phước rất nhiều. Chính vì vậy, đa số sau khi mất đều phải làm những vong linh vất va vất vưởng, chịu nhiều đau khổ, không thể siêu thoát. Đây là sự thật mà chúng ta không hề hay biết. Sống thuận theo bản năng là vậy, dễ dàng nhưng đưa đến khổ đau về sau.

Còn tu hành là dùng lý trí chống lại bản năng: tức ta vị tha giữa những người ích kỷ, ta tha thứ giữa những người thù hận, và bố thí giữa những người tham lam…

Bản năng như một dòng chảy tự nhiên trong tâm, cuốn phăng ta đi theo tham lam, thù hận, ích kỷ, tật đố, hưởng thụ… Và chạy theo nó luôn cực kì dễ. Còn tu hành cưỡng lại bản năng thì như lội ngược dòng nước cuồn cuộn, cực kì gian nan vất vả.

Để làm sáng tỏ cho ý này, suốt bài giảng, Thượng tọa đã phân tích các cặp phạm trù đối lập nhau như: vô ơn – biết ơn; sống cho mình – sống vị tha; lười biếng – siêng năng; có trách nhiệm – vô trách nhiệm; phản bội – trung thành; chối lỗi – nhận lỗi;sống hưởng thụ - sống giản dị với những tính chất, nội dung, ý nghĩa thật sâu sắc.

Qua đó thính chúng thấy rằng con đường tu hành thật quá đỗi chông gai, khó đi. Tuy nhiên chính cái khó đó mới mang lại đạo đức, công đức, tâm linh về sau, đưa ta đến những cõi giới cao siêu thánh thiện hơn trong luân hồi. Còn con đường dễ đi thì không mang đến nhiều giá trị, nhiều công đức, thậm chí còn làm ta tổn phước và thoái đọa.

Đặc biệt, trong nội dung bài giảng Thượng tọa còn nhấn mạnh đến sứ mệnh hoằng truyền chánh pháp, theo đó khuyến khích mọi người hãy chiến thắng cái bản năng giãi đãi, sợ sệt, thích hưởng nhàn của chính mình để mang chánh pháp đến nơi nơi, đến từng người chưa hiểu đạo.

Tóm lại, trong suốt bài giảng, với những ví dụ sinh động cùng lối phân tích vấn đề thật logic, tỉ mỉ, Thượng tọa đã hoàn toàn lay động, thuyết phục thính chúng từ những đạo lý vô cùng sâu sắc của Phật pháp. Quả thật tu hành là vất vả.

Tuy nhiên, sự vất vả này cho ta tất cả… cho ta đạo đức sáng ngời để bước đi trong cuộc đời cháy bỏng tham sân, cho ta một tâm hồn bình an giữa bao biến chuyển, và cho ta công đức bao la để tung bay vào bầu trời giải thoát thênh thang. Đó là mục đích của buổi chia sẻ bài Pháp thoại này.

Thượng toạ Thích Chân Quang – Phó trưởng ban Kinh tế Tài chánh TW GHPGVN là một tu sĩ trí thức yêu nước, cũng đồng thời là một Giảng sư đã có hơn 30 năm thuyết giảng Phật pháp. Với những loạt bài: Đạo Phật và xã hội, Tâm lý đạo đức, Những phạm trù đối lập, Đất nước quê hương v.v.. Bằng phong cách thuyết giảng logic, gần gũi, bằng hiểu biết rộng trên nhiều lĩnh vực, Thượng tọa không chỉ đào sâu kinh điển mà còn phân tích về những vấn đề muôn màu của nhân sinh. Qua cái nhìn của nhà tu hành, mọi ngõ ngách, khúc mắc của cuộc sống bỗng hiện bày rõ ràng và tràn đầy đạo lý. Có lẽ vì thế mà những bài giảng này đã làm lay động trái tim của hàng triệu người thuộc nhiều lứa tuổi, tầng lớp khác nhau.

Hiện nay, Thượng Tọa đã cho xuất bản hơn 1500 đề tài thuyết giảng bằng CD, VCD, DVD có phụ đề nhiều ngôn ngữ, cùng những đầu sách có giá trị như: Luận Về Nhân Quả, Nghiệp Và Kết Quả, Tâm Lý Đạo Đức, Giáo Trình Thiền Học, Giáo Trình Hoằng Pháp, Kinh bộ (Nikaya, Pháp Hoa, Pháp Cú, Kinh Kim Cang, Bát Nhã), bộ truyện tranh Đỉnh Núi Tuyết kể về Cuộc đời Đức Phật, tranh Nhân Quả…