Tôn trọng sự đa dạng tôn giáo

Chắc hẳn chúng ta thường xuyên nghe hoặc đọc những câu chuyện hay tin tức về sự không khoan dung tôn giáo. Những câu chuyện này nói về định kiến, phân biệt đối xử và đàn áp dựa trên mối liên hệ tôn giáo của một người hoặc một nhóm. Những câu chuyện về sự không khoan dung tôn giáo đến từ khắp nơi trên thế giới. Và không khoan dung tôn giáo không chỉ giữa các tôn giáo truyền thống như Do Thái giáo, Kitô giáo, Phật giáo và Hồi giáo, tất cả thường xuyên xảy ra trong các truyền thống này.

Từ sự phổ biến của những câu chuyện về sự không dung nạp tôn giáo, một người có thể có ấn tượng rằng tôn giáo mang tính chia rẽ và gây hại hơn là thống nhất và có lợi. Tôi tin rằng những câu chuyện với tiêu đề về việc không khoan dung tôn giáo khiến bóp méo các vai trò tích cực của tôn giáo trong cuộc sống của người dân trên toàn thế giới.

Tôi đưa ra hai ví dụ về sự chấp nhận tôn giáo như những câu chuyện “Tin vui” để chúng ta xem xét. Câu chuyện “Tin tốt” đầu tiên là từ nhánh độc tài của truyền thống tôn giáo của tôi. Câu chuyện này đã từ rất lâu và từ một lục địa xa xôi. Năm nay là kỷ niệm 450 năm về cái được gọi là Sắc lệnh tôn giáo đầu tiên của sự khoan dung ở châu Âu.

Vào ngày 28/1/1568, Sắc lệnh của Torda đã ban hành một tuyên bố khẳng định sự khoan dung tôn giáo và cung cấp sự bảo vệ chống lại sự đàn áp tôn giáo. Sắc lệnh Torda không thừa nhận quyền tự do tôn giáo của cá nhân. Thay vào đó, nó nhấn mạnh quyền tự do lựa chọn các vị Mục sư của cộng đồng địa phương. Hơn nữa, nó không bao gồm những người Rôma Chính thống, người Do Thái và người Hồi giáo.

Tuy nhiên, Sắc lệnh Torda là một thành tựu phi thường của sự khoan dung tôn giáo theo các tiêu chuẩn của thế kỷ 16 châu Âu. Đó là luật đầu tiên chính thức xử phạt tồn tại của một cộng đồng Kitô giáo cấp tiến ở một quốc gia châu Âu. Một loạt các cuộc tranh luận tôn giáo giữa các đại diện của quan điểm Ba ngôi (Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Linh) và chống độc tài theo sau sự chấp nhận của Sắc lệnh. Hoàng đế John Sigismund đã thiên vị đối với các nhà thuyết giáo chống độc đoán, nhưng ngày 25/10/1569, ông tuyên bố rằng tôn giáo luôn có thể được thảo luận tự do trong vương quốc của ông.

Đây là một phân đoạn của Sắc lệnh: “Đừng để người giám thị hay bất cứ ai khác hành động bạo lực, hoặc lăng mạ với một Mục sư. Không ai có thể đe dọa người khác, vì lý do dạy học của ông, với việc bỏ tù hoặc tước quyền sở hữu...” Sắc lệnh này được ban hành trong thời trị vì của nhà độc tài duy nhất trong lịch sử, Hoàng đế John Sigismund của Transylvania (một vùng đất lịch sử ở trung bộ nước Romania). 

Sắc lệnh rất quan trọng trong thời kỳ lịch sử Kitô giáo, khi niềm tin tôn giáo của một người có thể có những hậu quả nghiêm trọng. Một số niềm tin có thể dẫn đến một người bị xem là một kẻ dị giáo với hình phạt cuối cùng là cái chết. Các chuyên gia Unitarian ngày nay nhớ đến sự kiện lịch sử quan trọng này và xem nó như là một mô hình.

Câu chuyện “Tin tốt” thứ hai rất hiện đại và địa phương. Trong vài năm qua, một tổ chức liên tôn địa phương đã gặp gỡ và làm việc cùng nhau để làm cho cộng đồng và thế giới của chúng ta trở thành một nơi tốt đẹp cho tất cả mọi người sinh sống, bất kể truyền thống hoặc tín ngưỡng của một người. Các thành viên của Hiệp hội Inter Faith cộng đồng Vương quốc Anh, Hiệp hội Thủy lợi thung lũng Gwydir (GVIA) bao gồm những người từ một số truyền thống tôn giáo hiện diện trong khu vực, bao gồm các tôn giáo Phật giáo, Do Thái giáo, Hồi giáo và Kitô giáo. Thực tế là những người trong nhóm có niềm tin tôn giáo khác nhau được xem không phải là vấn đề giải quyết, mà là cơ hội để mỗi người chúng ta học hỏi và phát triển về mặt tâm linh. Thay vì tập trung vào việc liệu tất cả chúng ta có đức tin giống nhau hay không thì chúng ta tìm cách khám phá những giá trị truyền thống tôn giáo của chúng ta dạy là phù hợp.

Từ các giá trị được chia sẻ như tình yêu, công bằng, hòa bình, từ bi và bác ái, chúng ta tìm thấy mục đích chung và cảm hứng để cùng nhau làm việc. Chúng ta cùng nhau tìm cách làm cho thế giới chúng ta sống trong ngày hôm nay là nơi mà giá trị của chúng ta trở nên sống động.

Hiệp hội Inter Faith mạng cộng đồng Vương quốc Anh, Hiệp hội Thủy lợi thung lũng Gwydir (GVIA) minh họa cho bác sĩ của Hoàng đế John Sigismund, Francis Daivid, đã từng khẳng định: “Chúng ta không cần phải có đức tin giống nhau để có thể yêu thương nhau”.

Vân Tuyền (Nguồn: Bozeman Daily Chronice)