Tu là một quá trình sống tỉnh thức, sống trọn vẹn nhận biết nơi mà mỗi suy nghĩ, lời nói, hành động đều phải được kiểm soát và soi chiếu. Ta không thể sống trong hình thức, chỉ thực hiện những việc tốt đẹp nhưng không hiểu rõ lý do tại sao ta làm như vậy, không nhận ra ý nghĩa sâu xa của những việc mình đang làm.

Ví dụ một người có thể cúng dường, giúp đỡ người khác, nhưng nếu chỉ làm điều đó vì lòng mong cầu hay muốn thể hiện mình, thì hành động ấy vẫn thiếu đi giá trị thực sự. Ngược lại, khi ta làm vì lòng chân thành, vì sự thấu hiểu sâu sắc rằng tất cả đều là một, và khi ta biết rằng mỗi hành động nhỏ đều có thể góp phần nuôi dưỡng tâm hồn, đó mới chính là hành động tu tập đích thực. Nội dung của tu là ở chính trong mỗi hành động, trong từng khoảnh khắc, khi ta không còn chỉ nghĩ về cái lợi cho bản thân mà luôn hướng tới cái đẹp, cái thiện trong cuộc sống.

Không chỉ trong việc giúp đỡ hay đối đãi với người khác, nội dung của tu còn thể hiện trong cách ta đối diện với chính mình. Ta cần biết yêu thương và tha thứ cho bản thân, biết trân trọng những gì mình có, và học cách chuyển hóa những khổ đau thành bài học quý giá. Thường thì chúng ta dễ dàng chỉ trích bản thân, ta cảm thấy mình không đủ tốt. Nhưng thực sự khi ta thực tu, ta phải đối diện với chính những nỗi sợ hãi, sự thiếu tự tin, sự bất an trong tâm hồn, và thay vì chối bỏ hay tránh né, ta phải học cách chấp nhận và chữa lành từ bên trong. Đó mới chính là nội dung thực sự của tu hành.

Tu học để phát huy đạo lực và trí tuệ

Khi ta hiểu rằng sự tu hành không phải là việc thay đổi hoàn cảnh bên ngoài mà là sự thay đổi nội tâm, ta sẽ thấy mình không còn bám víu vào những hình thức, không còn khổ sở vì những điều nhỏ nhặt, không còn sống trong sự giả dối.

Nội dung của tu là giúp ta nhận ra rằng mọi thứ xung quanh đều là tấm gương phản chiếu lại những gì ta đang mang trong tâm hồn mình. Khi ta học cách thay đổi chính mình, thế giới xung quanh tự nhiên cũng sẽ thay đổi, và mọi thử thách, khó khăn sẽ trở thành cơ hội để ta trưởng thành hơn, tinh khiết hơn.

Hành trình tu là hành trình tỉnh thức không ngừng. Nó không phải là con đường đi từ hình thức này đến hình thức khác, mà là sự hòa nhập giữa hành động và tâm thức. Khi ta hiểu được nội dung, ta không cần phải chạy theo những hình thức bên ngoài nữa. Hình thức sẽ tự nhiên trở thành kết quả của sự tu tâm dưỡng tính, nhưng không phải là mục đích cuối cùng. Mục đích thực sự của tu hành là mang lại sự bình an, sự tự do trong tâm hồn, và khi ta đạt được điều đó, ta sẽ nhận ra rằng tất cả những hình thức chỉ là phương tiện, chứ không phải là đích đến.

Ta phải luôn nhớ rằng tu là phải có nội dung mà không thể suốt đời ta chỉ tu tập trong hình thức, chỉ mải mê theo đuổi những thứ bề ngoài mà quên đi những giá trị sâu sắc trong tâm hồn. Chỉ khi nào ta thực sự hiểu được nội dung của hành trình tu, biết cách tu từ tâm, từ trong chính những suy nghĩ, lời nói và hành động của mình, ta mới có thể đạt đến sự giác ngộ, an lạc và tự do thực sự.