Chúng tôi xướng danh là “Đạo hữu E. Gene Smith” với tất cả sự trân trọng và niềm cung kính, bởi ông đã dành trọn cuộc đời mình để bảo tồn di sản văn học của Tây Tạng, và đóng một vai trò quan trọng trong sự tồn tại hệ thống những di sản quý giá đó. Tháng 12/2010, Đạo hữu đã về cõi Phật ở tuổi 74. 

E. Gene Smith là một trí thức phật tử, là người tiên phong trong việc nghiên cứu ưu việt của Tây Tạng, góp phần lưu lại cho hậu thế những Di sản lớn của các văn bản Tây Tạng về Triết học, Lịch sử và Văn hóa. 

Trong nhiều thập kỷ, Đạo hữu đã được công nhận bởi các học giả trên khắp thế giới, thực tế như là Trưởng khoa Nghiên cứu Tây Tạng và được tổ chức tôn vinh vị trí cao nhất, những thành tích phi thường của Đạo hữu trong việc bảo vệ và chia sẻ về “tình trạng hiểm nghèo” của kho tàng văn học Tây Tạng, sự cống hiến của Đạo hữu làm cho văn học Tây Tạng như được hồi sinh với sức sống mới, chân thực, mãnh liệt hơn.

Đạo hữu E. Gene Smith am hiểu sâu sắc về lịch sử Tôn giáo Tây Tạng, đã hơn 40 năm cung cấp hỗ trợ hào phóng cho các học giả trên toàn thế giới.

Ông đã quá vãng tại tư gia, Thành phố New York, Hoa Kỳ. Đạo hữu ra đi vì một cơn đau tim trong chuyến đi đến Nam Á. Đạo hữu là học giả nghiên cứu cao cấp tại Trung tâm Phật giáo Tây Tạng Resource (TBRC), một Thư viện Kỹ thuật số trực tuyến, tài nguyên thư tịch cho việc nghiên cứu văn học Tây Tạng mà Đạo hữu đã thành lập vào năm 1990. Tại Trung tâm của bộ sưu tập này, đã được phổ biến đến các Thư viện đại học trên khắp thế giới và các Tự viện Phật giáo khắp châu Á, là những bản thảo khắc in mộc bản mà các nhà sư  Tây Tạng và các học giả bắt đầu mang vác trên lưng của họ trong những thập niên 50, giữa thế kỷ 20 khi họ chạy trốn cuộc xâm lược của bành trướng Bắc Kinh.

E. Gene Smith đến Ấn Độ vào những thập niên 60, công nhận tầm quan trọng to lớn của di sản văn học này được mang ra khỏi Tây Tạng. Đạo hữu nhanh chóng thiết lập các kết nối cá nhân với chư Tăng Tây Tạng, huy động các nguồn nhân lực phối hợp để xuất bản, bảo tồn và danh mục các công trình. E. Gene Smith đã cho công bố hàng trăm các bộ sưu tập và sách hiếm duy nhất của văn học Tây Tạng, và ông tiếp tục hoạt động không ngừng cho đến khi viên mãn báo thân về cõi Phật. 

Tại Trung tâm Phật giáo Tây Tạng Resource (TBRC), Đạo hữu đã gây dựng phong trào và đóng góp kiến thức vượt trội của mình theo danh mục để tạo danh mục các văn bản đó được đưa ra khỏi Tây Tạng hơn nửa thế kỷ qua về lịch sử, tác giả và nội dung.

Để tưởng niệm ngày quá vãng của Đạo hữu Gene Smith, người thành lập các Trung tâm Tài nguyên Phật giáo Tây Tạng (TBRC) lần thứ 04, chúng ta cùng nhau ôn lại cuộc đời sự nghiệp của Đạo hữu, nêu gương sáng cho các thế hệ phật tử thế giới noi theo trên bước đường phụng sự Phật giáo và nhân loại thế giới.

Đạo hữu E. Gene Smith sinh ngày 10/8/1936 tại Ogden, Utah, Hoa Kỳ. Gia đình theo truyền thống tín đồ Mormon (ngày nay đa số nhóm tín đồ này theo Giáo hội các Thánh hữu ngày sau của Chúa Giêsu Kitô (LDS Church), và sớm nhận thức những thành tựu trí tuệ tuyệt vời của mình mà không cần sự hỗ trợ các vị trí thể chế thông thường. 

Phụ thân của Đạo hữu là một nhà khoa học, làm việc trong một chương trình hướng dẫn tên lửa của liên bang. Sau khi học Trung học, Đạo hữu đã được Quốc hội mời vào Học viện Quân sự Hoa Kỳ (USMA), nhưng Đạo hữu đã khước từ. Đạo hữu đã trải qua quá trình học tập tại các tổ chức giáo dục đại học ở Mỹ: Adelphi College, Hobart College, Đại học Utah và Đại học Washington ở Seattle. 

Nơi đây, Đạo hữu đã hân hạnh gặp Giáo sư, Tiến sĩ Deshung Rinpoche Kunga Tenpai Nyima-gia (1906-1987), một trong những học giả Tây Tạng truyền thống vĩ đại nhất của thế kỷ 20, người đứng đầu chi nhánh Phuntso Phodrang của trường Sakya của Phật giáo Tây Tạng, người từng được thỉnh giảng dạy tại Washington trong những thập niên 60 của thế kỷ 20.

Thời gian này, E. Gene Smith bắt đầu nghiên cứu toàn diện về lịch sử và văn học Tây Tạng, nhanh chóng thành thạo cả hai ngôn ngữ giao tiếp và cổ điển Tây Tạng, đồng thời hấp thụ nhiều kiến thức bách khoa của Giáo sư Tiến sĩ Deshung Rinpoche.

Năm 1964, Đạo hữu E. Gene Smith đã hoàn thành Luận án Tiến sĩ và đến Đại học Leiden ở Hà Lan thực hiện các nghiên cứu tiên tiến trong tiếng Phạn và tiếng Pali.

Năm 1965, Đạo hữu sang Ấn Độ dưới sự tài trợ của chương trình học bổng Area. Ngoài ra Ford Foundation cũng hỗ trợ để chuẩn bị cho việc viết luận án Tiến sĩ của Đạo hữu.

Tại Ấn Độ, Đạo hữu E. Gene Smith đã phát hiện mình có thể mang lại những lợi ích cho các ngành công nghiệp xuất bản của Ấn Độ cùng với hàng trăm học giả người Tây tạng tỵ nạn, thường họ không mang các sở hữu khác hơn là sách quý giá của họ. Tại thời điểm đó, các ngành công nghiệp xuất bản Ấn Độ đã tham gia vào một sự sắp xếp khéo léo với Thư viện Quốc hội Mỹ, trong đó Ấn Độ trả lại khoản vay đến Hoa Kỳ trong các hình thức của “Sách”, sau đó được phân phối cho các Thư viện của Mỹ tham gia. E. Gene Smith nhanh chóng nhận thức được một cơ hội để khai thác chương trình này, để bảo tồn và phát hành các di sản văn học và sau đó cho ra khỏi Tây Tạng.

Vào năm 1968, Đạo hữu E. Gene Smith đã tham gia công việc của Thư viện Quốc hội Ấn Độ trong lĩnh vực văn phòng ở New Delhi. Đạo hữu tiếp tục chứng minh sáng kiến tuyệt vời và sáng tạo trong liên lạc tất cả các Giáo phái và các nhóm người Tây Tạng tỵ nạn học, và quan trọng là xác định hàng nghìn bản thảo quý hiếm, sắp xếp lại để chỉnh sửa, sao chép và công bố.

Công trình này là một “liên doanh” chưa từng có trong việc bảo tồn văn hóa và tài liệu, nó hoàn toàn phụ thuộc vào sự kết hợp của các bậc thầy, Đạo hữu E. Gene Smith có kỹ năng tổ chức và cái nhìn trí tuệ sâu sắc. Kết quả cuối cùng đã trở thành một Thư viện trường Đại học Mỹ với bộ sưu tập toàn diện của văn học bản địa Tây Tạng,  bộ sưu tập đã trở thành cơ sở cho tất cả các nghiên cứu Tibetological tại Hoa Kỳ.

Không chỉ giám sát bảo quản và công bố liên doanh này,  Đạo hữu E. Gene Smith đã viết vô số lời giới thiệu cho các Ấn phẩm, cung cấp cho thế giới hiện đại với hệ thống, hầu như cái nhìn đầu tiên của lịch sử Tây Tạng một cách chi tiết. Những lời giới thiệu nổi tiếng, bây giờ được công bố trong các tuyển tập. Trong văn học Tây Tạng: Lịch sử và Văn học của cao nguyên Himalaya, đã là trụ cột chính của nghiên cứu Tibetological trên thế giới từ những thập niên 70 của thế kỷ 20, và chứng minh kiến thức của Đạo hữu E. Gene Smith về lĩnh vực này, vượt xa so với bất kỳ các học giả không phải người Tây Tạng. 

Giới thiệu của Đạo hữu E. Gene Smith, cung cấp các bản đồ đầu tiên hướng dẫn chi tiết cho các Giáo viên, Trường học, các tổ chức, truyền thống Thiền định, Nghi lễ, Dòng dõi, khách hàng quen, tập quán văn học, thể loại, tài liệu tham khảo, những ý tưởng Triết học, Tôn giáo, Nghệ thuật và hàng thủ công mỹ nghệ của người Tây Tạng, và Lịch sử Tôn giáo, Chính trị.

Đạo hữu E. Gene Smith đã trở thành Giám đốc Thư viện của trường Quốc hội Ấn Độ vào năm 1980 và giữ vị trí đó đó cho đến năm 1985, khi Đạo hữu được chuyển giao cho Indonesia. Đạo hữu ở lại trong Jakarta để khởi động  các chương trình khu vực Đông Nam Á cho đến năm 1994, khi Đạo hữu được giao cho cơ quan Trung Đông ở Cairo.

Đến tuổi đã già cần phải nghỉ ngơi tịnh dưỡng, vào tháng 2/1997, Đạo hữu E. Gene Smith đã nghỉ hưu sớm từ Thư viện của trường Quốc hội Ấn Độ và trở về Hoa Kỳ, mang theo Thư viện rộng lớn của riêng mình, vật liệu Tây Tạng. Đạo hữu phục vụ đầu tiên là một tư vấn cho việc thành lập trường Trace Foundation, Himalaya và Tài nguyên châu Á, sau đó di chuyển đến Cambridge, Massachusetts, và tham gia Wisdom Publications như biên tập viên mua lại, tung ra hàng loạt các nghiên cứu Ấn Độ và Phật giáo Tây Tạng. Mục đích nhằm cung cấp một diễn đàn cho những đóng góp mới quan trọng cho học bổng vào Ấn Độ và Phật giáo Tây Tạng để truy cập, thực hiện nghiên cứu tinh thể, bên ngoài không được biết đến rộng rãi ngoài một đối tượng chuyên hẹp.

Trong tháng 12/1999, Đạo hữu và một nhóm bạn thành lập các Trung tâm Tài nguyên Phật giáo Tây Tạng ở Viện Đại học Cambridge, Anh quốc.

Trong khi tại Wisdom, Đạo hữu E. Gene Smith vẫn còn năng lượng và sự nhiệt tình không mệt mõi để làm cho kiến phát triển các phương tiện sáng tạo, và có sẳn văn học độc đáo của mình để trình bày cho các thế hệ tương lai. Tham gia với lực lượng doanh nhân David Lunsford, sáng lập trường  Bodhi Heart Foundation và một cựu kỹ sư công ty Dell Inc (một công ty đa quốc gia của Hoa Kỳ về phát triển và thương mại hóa công nghệ máy tính có trụ sở tại Round Rock, Texas, Hoa Kỳ) với máy tính khổng lồ cùng các bạn khác. Đạo hữu tiến hành thành lập các Trung tâm Tài nguyên Phật Giáo Tây Tạng.

Năm 2002, với sự hỗ trợ từ Giáo sư Tiến sĩ Donald Ervin Knuth (một nhà khoa học máy tính nổi tiếng hiện đang là giáo sư danh dự tại Đại học Stanford), và Shelley Rubin Foundation (các Shelley & Donald Rubin Foundation tập trung vào hỗ trợ nghệ thuật và văn hóa, y tế, dịch vụ con người và tự do dân sự, các nguyên nhân công bằng xã hội. Trụ sở chính đặt tại New York, chủ yếu hoạt động để phục vụ cho khu vực Thành phố New York và vùng Hy Mã Lạp Sơn). Đạo hữu chuyển TBRC đến thành phố New York để tăng khả năng tiếp cận thư viện của mình, và nó nhanh chóng trở thành trang Web hàng đầu về Tibetological tại Hoa Kỳ.

Đạo hữu E.Gene Smith cung cấp thông tin thư mục miễn phí cho Tây Tạng. Cho rằng có rất ít các bản liệt kê (Catalogue), các chỉ số hoặc các thiết bị quan trọng khác để khuếch trương văn học Tây Tạng. Đầu tiên Đạo hữu giữ nguyên để cácc học giả tham khảo ý kiến về thông tin và các tài liệu Đạo hữu cung cấp đã trở thành xương sống của phần lớn Tibetological và sách Luận án Tiến sĩ. Hàng nghìn học giả không chỉ mắc nợ Đạo hữu E. Gene Smith cho sự hào phóng của mình tong việc chia sẻ kiến thức bách khoa của Đạo hữu với họ, nhưng nhớ Đạo hữu ấy như là một người bạn ấm áp trong tình Đạo hữu với nhau.

Đại diện của hơn ba trăm Tu viện Phật giáo Tây Tạng ở Tây Tạng, Ấn Độ, Nepal, Bhutan và đồng nhất trí đề cử Đạo hữu E. Gene Smith một giải thưởng thành tựu trọn đời vì những đóng góp của mình vào việc bảo tồn các di sản văn học và tinh thần của người Tây Tạng. Lễ trao giải được diễn ra tại Lễ hội Cầu nguyện quốc tế Nyingma Monlam Chenmo tại Bồ Đề Đạo Tràng trong tháng Giêng/2010. 

Đạo hữu E. Gene Smith cũng đã nhận giải thưởng của Thư viện Quốc hội Ấn Độ cho nghệ sĩ ưu tú dịch vụ nhiều lần và các giải thưởng dịch vụ xuất sắc năm 1997. Tại thời điểm Đạo hữu qua đời, đã Đại học Leiden sắp xếp cho một buổi lễ trao giải Gene Smith mức độ Tiến sĩ danh dự, mà Đạo hữu đã không bao giờ hoàn thành mặc dù nhiều năm làm việc học tập xuất sắc của mình.

Nhân duyên Bồ đề quyến thuộc với Phật giáo Tây Tạng quả mãn, Đạo hữu E. Gene Smith đã xả báo thân vào cõi Phật ngày 16/12/2010 (11/11/Canh Dần). 

Đạo hữu hưởng thọ 74 tuổi.