450
Vui trong tịch lạc
Vui trong Tịch Lạc. Tịch tức là tịch tịnh hay tịch diệt rồi được an lạc. Cái vui này nó thế nào?
Vui “Tịch Lạc”.
Cái vui này ít được nghe.
Nó xuất xứ từ bốn câu kệ ở kinh Đại Bát Niết-bàn.
Trong đó nói rằng:
"Chư hành vô thường
Thị sanh diệt pháp
Sanh diệt diệt dĩ
Tịch diệt vi lạc".
Tức là lấy chữ đầu Tịch và chữ cuối Lạc. Cho nên gọi là vui Tịch Lạc. Cái vui đó là cái vui cứu kính của người tu.
Hai cái vui đầu nó gần gũi với quí vị, nhưng mà người Phật tử làm chưa mấy được.
Phải gắng từ cái vui thứ nhất đến cái vui thứ hai.
Có được hai cái vui đó rồi mới đến cái vui thứ ba thứ tư, cuối cùng là cái vui thứ năm.
Vui trong Tịch Lạc. Tịch tức là tịch tịnh hay tịch diệt rồi được an lạc. Cái vui này nó thế nào?
Tôi dẫn mỗi câu của bài kệ để giải thích.
Chư hành vô thường: Hành ở đây là hành động, tức là thân miệng ý hoạt động.
Thân miệng ý hành động thì thành nghiệp.
Mọi hoạt động của thân miệng ý đều thành nghiệp hoặc nghiệp thiện hoặc nghiệp ác.
Mọi nghiệp đều gốc từ thân miệng ý mà ra.
Ý nghĩ miệng nói thân làm.
Mọi hành động đó còn mãi mãi hay không.
Nó qua rồi mất, ý nghĩ rồi mất, miệng nói rồi mất, thân hành động rồi mất.
Tất cả những cái đó là chỗ tạo nghiệp mà thuộc về vô thường.
Qua rồi mất ,qua rồi mất.
Nó không có lâu dài, nên nói: “Thị sanh diệt pháp” tức là pháp sanh diệt, nó không có bền.
Như vậy tất cả cái hạnh trên thế gian này, mọi hành động mọi tạo tác đều gọi là vô thường, nó không lâu dài bền bỉ.
“Sanh diệt diệt dĩ”, cái sanh đó mà lặng rồi thì “Tịch diệt vi lạc”.
Cái lặng lẽ chân thật ấy mới là vui.
Cái vui này quá sâu kín cũng gọi là cái vui Niết-bàn.
Sau khi cái sanh diệt nó diệt hết rồi mới tới chỗ tịch diệt.
Nói sanh diệt là nói sanh diệt của ý, khẩu, và thân, nhưng chủ yếu là ý.
Ý là chủ động cho nên ý lặng rồi dù có nói có làm cũng là tịch diệt.
Như vậy sau khi vọng tưởng lặng hết rồi không còn dấy động nữa, đó là tịch diệt.
Cái tịch diệt đó đi đến chỗ an ổn chân thật của cái bất sanh bất diệt.
Cái bất sanh bất diệt đó là Niết bàn.
Đó là cái vui cứu kính chân thật ít người hưởng được.
Chúng ta học và tu Phật có cái vui gần, tới cái vui xa.
Như cái vui Tùy hỷ thật là dễ làm không tốn công, chỉ xả tâm tật đố mình thì được rồi.
Tới cái vui tốn công một chút, tức là của cải mình, mình xả và cái chứa chấp trong tâm niệm mình xả.
Hai cái đó xả được là có cái vui Hỷ xả.
Rồi cái vui thứ ba là Pháp hỷ hay Pháp lạc.
Cái vui đó phải nghiền ngẫm, nghiên cứu có công phu với đạo lý, chúng ta mới thấy được niềm an vui ở trong đạo lý.
Đến vui Thiền duyệt thì phải có công phu đậm nữa, phải nhiều năm nhiều tháng công phu tu hành mới được cái vui Thiền duyệt.
Được cái vui Thiền duyệt rồi cuối cùng mới được cái vui Tịch lạc, tức là tâm lặng lẽ rỗng rang không còn một niệm dấy lên.
Thấy tất cả sự vật cái gì cũng nên thơ, cái gì cũng đẹp đẽ.
Không còn phân biệt đây là xấu, kia là tốt, đây là hay kia là dở, chỉ một niệm chân thật.
Cho nên trong nhà thiền gọi là: “Xúc mục tức Bồ-đề”; tức là nhìn cái gì cũng là Bồ-đề, là giác ngộ hết.
Không thấy có cái gì xấu, tất cả đều là vui, đều là đẹp. Tất cả là một mùa Xuân.
Như vậy nếu chúng ta tới được chỗ vui đó, tức được một mùa Xuân vĩnh cửu, một mùa Xuân không bao giờ mất.
Trích trong: Những Cái Vui Trong Đạo Phật.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Vui trong tịch lạc
Phật giáo thường thức
16:51 28/12/2025
Vui trong Tịch Lạc. Tịch tức là tịch tịnh hay tịch diệt rồi được an lạc. Cái vui này nó thế nào?
Sám hối có được tiêu nghiệp không?
Phật giáo thường thức
13:30 28/12/2025
Hỏi: Sám hối có được tiêu nghiệp không?
Năm điều thường quán tưởng
Phật giáo thường thức
12:30 28/12/2025
Năm điều quán tưởng này giúp từ bỏ sự dể duôi trong bất thiện pháp. Nếu thường xuyên quán sát như vậy có thể phát sanh tuệ quán đắc đạo quả Niết bàn.
Công đức cúng dường Phật
Phật giáo thường thức
11:55 28/12/2025
Phật nói người nghe thọ mạng của Phật, hiểu được ý thú của kinh, thì người đó được công đức không thể lường và có thể phát sanh tuệ Vô thượng Như Lai.
Xem thêm
