450
Ý thức thọ - xả dưới góc nhìn Thiền học
Hôm qua, tôi đón xe buýt ra hành trì niệm Phật tam muội theo lối Thiền-Tịnh-Mật tại Đền thờ Thánh mẫu Trung thiên Liễu Hạnh sát hầm đèo Ngang vốn là địa danh nổi tiếng với tám câu thơ của Bà Huyện Thanh Quan (1805-1848) trên đường kinh lý:
Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lát đát bên sông, rợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng cái gia gia.
Dừng chân đứng lại: trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
(Qua Đèo Ngang)
Hai trăm năm trước Bà Huyện Thanh Quan đến đèo Ngang lúc xế chiều khi nắng nhạt dần thuộc giờ Dậu (17g-19g). Hiện thời, tôi rời đèo Ngang lúc đầu chiều thuộc giờ Mùi (13g-15g) khi nắng chói chang.
Hai thế kỷ trước, Bà Huyện Thanh Quan đối cảnh đèo Ngang cảm thấy lòng buồn man mác lộ rõ nhớ thương khi phải đối diện chính mình. Hiện giờ, tôi cũng đối cảnh đèo Ngang một mình nhưng là trước Đền thờ Thánh mẫu Trung thiên Liễu Hạnh. Tôi đã cảm nhận rõ lòng vui xả lụy bằng tâm thành cầu nguyện cho thân mẫu tôi (SN: 1942) được an lạc trong tuổi già thượng thọ.
Trong tư tưởng Phật học: “Thọ thị khổ” vốn không sai nhưng thọ lãnh trách nhiệm làm con đối với song thân thiết nghĩ dù khổ cũng cần thiết. Thực tế, tôi từ Huế ra viếng Đền thờ Thánh mẫu Trung thiên Liễu Hạnh ở đèo Ngang cách xa 233 km hàng tháng để cầu nguyện cho mẹ tôi hưởng duyên an lành trong những ngày tháng cuối đời âu cũng là bổn phận sau cùng của người làm con tối thiểu nhất.
Trong tư tưởng thiền học, xả ác – ly lạm là bước đầu của Sơ thiền theo nghĩa thế tục bao gồm:
Buông hận thù – đố kỵ để chế ngự bản tính nóng nảy nhằm xây dựng đức tính hòa ái.
Buông mê lầm – dốt nát để để chế ngự thái độ si dại nhằm xây dựng tinh thần tỉnh thức.
Buông nghi - ngờ để chế ngự sự dè dặt thái quá nhằm xây dựng niềm tin vững chắc chính là mẹ của mọi công đức.
Buông kiêu – mạn để chế ngự bản tính cao ngạo – háo thắng nhằm xây dựng thái độ khiêm cung – an nhẫn.
Ly lạm là tham trong nghĩa thiểu dục - tri túc.
Sau cùng, trong khói hương nghi ngút tại Đền thờ Thánh mẫu Trung thiên Liễu Hạnh – đèo Ngang tôi dùng pháp môn niệm Phật tam muội khấn thầm bằng cách:
Hít sâu vào và niệm: Nam Mô A Di Đà Phật.
Giữ dưỡng khí tại huyệt Đan điền (dưới rốn) và niệm: Nam mô Tiêu tai – Diên thọ Dược sư Lưu ly Quang vương Phật.
Từ từ thở ra và niệm thần chú Kim Cang Thủ: Om Va – j – ra – pa – ni Hum tiêu trừ ác nghiệp thân – khẩu – ý.
Cứ mỗi bát nhang, tôi khấn thầm như thế cho đến bát cuối cùng là xong. Tiếp tục niệm ngay cả khi rời khỏi Đền Thánh mẫu Trung thiên Liễu Hạnh gọi là Niệm Phật tam muội (ngay cả trước khi vào Đền ta cũng niệm Phật theo trình tự trên). Đó là thần lực diệu dụng của Bồ tát Đại Thế Chí cứu khổ độ sanh trong Lục đạo gồm: Trời – Người – A tu la – Ngạ quỷ - Súc sanh – Địa ngục.
Cuối cùng, tôi xin kết thúc bài viết này bằng nhị thơ sau được cô chiết từ thi phẩm “Gục đầu” như một tiến trình tu tập không thể gọn hơn ngõ hầu thọ nhận được miên mật trí tuệ Bát nhã từ hai Ngài A Di Dà và Dược Sư:
“Ta thôi dại thân tâm thiền tịnh mật
Vẹn mỗi giây Niệm Phật pháp môn đầu”
Huế, trung tuần tháng Tư năm Ất Tỵ 2025.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Ta cứ tưởng thứ mình tìm nằm ở bên ngoài
Phật pháp và cuộc sống
10:00 20/11/2025
Khi trái tim chưa đủ đầy, nó sẽ yêu bằng mong muốn được lấp đầy. Khi trái tim chưa đủ tỉnh sáng, nó sẽ yêu bằng nỗi sợ và hờn ghen. Và ta không biết rằng đó chính là nguyên nhân khiến mọi thứ trở nên nặng nề: ta đang đặt vào người khác một nhiệm vụ không ai có thể làm thay ta đó là nhiệm vụ làm cho chính ta hạnh phúc.
Tuỳ bút: Thiền định
Phật pháp và cuộc sống
09:35 20/11/2025
Trong một lần trò chuyện về những chương trình trên màn ảnh truyền hình, một anh bạn thân bày tỏ với tôi, là có một chương trình anh rất thích, nhưng anh lại dị ứng với người dẫn chương trình nên không bao giờ anh xem. Anh nói với tôi anh ghét cái vẻ cao ngạo, trịch thượng của “cái thằng cha” dẫn chương trình đến nỗi anh không muốn mở cái kênh đó ra, chứ không phải đợi mở ra thấy cái mặt đáng ghét mới tắt máy, dù trong lòng anh rất thích chương trình đó. Cái ghét nó lấn át cả cái yêu, làm cho anh có chút khó chịu, không biết làm sao mà giải quyết. Và cho đến bây giờ, điều đó vẫn còn làm cho anh không được thoải mái chút nào.
Đại đức Thích Khải Tuấn tán thán Hoa hậu Hương Giang
Phật pháp và cuộc sống
16:48 19/11/2025
Chiều 19/11, phần thi Trang phục dân tộc - National Costume của Miss Universe 2025 đã thu hút sự theo dõi của hàng triệu khán giả toàn cầu.
Thiên thu vừa chợp mắt
Phật pháp và cuộc sống
16:30 19/11/2025
Mọi chấp đều rời rã/ Như sương tan ngọn đồi/ Một niệm buông trọn vẹn/ Trời hiện giữa lòng người...
Xem thêm
