Trong những phút giây tĩnh lặng, khi tất cả âm thanh ồn ã lùi xa, một trực nhận bất ngờ lóe lên, như tia sáng xuyên qua tầng mây dày đặc. Ta chợt thấy dù mọi vật đổi thay, có một điều gì đó trong ta xưa nay vẫn bất biến - thanh tịnh, tròn đầy, không vướng bụi trần. Đó chính là Phật tánh.

Phật tánh như một mặt trời sáng rỡ giữa bầu trời tâm thức, vốn luôn hiện hữu trong tất cả chúng sanh. Nhưng vì sao ta không thể nhận ra nó? Vì sao ta mãi u mê lạc bước trong cõi luân hồi, chìm đắm trong khổ đau? Câu trả lời thật đơn giản “những lớp mây vô minh đã che khuất ánh sáng ấy.”

Những lớp mây ấy là gì? Chúng chính là những tham lam, sân hận, si mê, và vọng tưởng mà ta nuôi dưỡng qua từng ý niệm, từng hành động. Giống như mặt trời không bao giờ mất đi ánh sáng của mình, Phật tánh cũng chưa bao giờ rời bỏ chúng ta. Nhưng ta đã vô tình tự mình che phủ nó, để rồi than trách bóng tối bao trùm. Ta quên rằng chỉ cần một cơn gió trí tuệ thổi qua, những tầng mây vô minh ấy sẽ tan biến, trả lại bầu trời trong sáng nguyên sơ.

Tôi nhớ có lần ngồi bên một dòng sông quê, ngắm nhìn dòng nước trong vắt chảy qua những tảng đá nhỏ. Một đứa trẻ nghịch ngợm nhặt những viên sỏi và ném xuống dòng nước. Làn nước bỗng trở nên đục ngầu, những hình ảnh dưới đáy sông biến mất. Đứa trẻ chạy đi, dòng sông dần dần lắng trong trở lại. Trong khoảnh khắc ấy, ta nhận ra tâm ta cũng giống như dòng nước ấy. Khi không bị khuấy động bởi tham dục, sân hận, hay si mê, nó tự nhiên phản chiếu sự trong sáng, thanh tịnh của Phật tánh.

Phật tánh chính là hạt giống chánh niệm

Chúng sanh xưa nay vốn thanh tịnh bởi mọi điều kiện cấu thành khổ đau chỉ là tạm bợ. Những khổ đau mà ta ôm giữ trong lòng, dù lớn đến đâu cũng chỉ như những áng mây bay qua bầu trời rộng lớn. Khi ta còn chấp vào chúng, bầu trời ấy trở nên u ám. Nhưng khi ta học cách buông bỏ, từng đám mây sẽ tan biến, để ánh mặt trời rực rỡ chiếu soi.

Nhưng làm thế nào để thổi tan những áng mây ấy? Có phải nhờ một sức mạnh to lớn nào bên ngoài? Không. Tất cả chỉ là một sự quay về, một sự thể nhận rằng ta không phải là những mây mù vọng tưởng ấy. Mỗi lần bạn lặng yên, trở về với hơi thở và nhận diện bản thân trong hiện tại bạn đang gỡ bỏ từng tầng mây vô minh. Mỗi lần bạn buông xả một chấp trước, tha thứ cho một lỗi lầm, bạn đang để ánh sáng Phật tánh tỏa chiếu. Và mỗi lần bạn thương yêu một chúng sanh, dù là một người thân yêu hay một kẻ xa lạ, bạn đang giúp mặt trời ấy sưởi ấm cả thế gian.

Hành trình quay về với Phật tánh không phải là một chuyến đi tìm kiếm điều gì mới mẻ. Đó là hành trình gỡ bỏ, hành trình buông xuống những điều không phải là ta. Trong từng bước đi, từng hơi thở, từng nụ cười, ta có thể nhận ra sự hiện hữu của Phật tánh – không ở đâu xa, mà ngay trong chính giây phút này.

Khi bạn nhìn một bông hoa, hãy để tâm trí mình lắng yên và nhận thấy sự tròn đầy, hoàn mỹ của nó. Khi bạn ngắm một buổi hoàng hôn, hãy để ánh sáng ấy xuyên qua tầng mây của tâm hồn bạn. Và khi bạn đối diện với một khó khăn hay thử thách, hãy nhớ rằng như mặt trời không bao giờ mất đi ánh sáng, Phật tánh của bạn cũng không bao giờ bị tổn hại.

Chúng ta không cần làm gì để trở thành Phật. Chúng ta chỉ cần dừng lại, quay về, và nhận ra mình đã là Phật. Khi đủ duyên, mây sẽ tự tan. Phật tánh sẽ tự nhiên hiển lộ.

Bạn cũng vậy, tôi cũng vậy, tất cả chúng sanh đều như vậy. Dù là một người nghèo khổ lang thang, một tội nhân lầm lỗi, hay một vị vua quyền uy, ánh sáng Phật tánh vẫn luôn chờ đợi để được hiển lộ. Và khi ta thật sự nhận ra rằng, xưa nay mọi chúng sanh đều thanh tịnh, như mặt trời bị mây che, lòng ta tràn đầy yêu thương và cảm thông. Ta không còn trách mình, trách người, mà chỉ còn lại sự thấu hiểu và tha thứ.

Ta hãy sống như mặt trời và nhớ rằng, bầu trời tâm thức của ta dù có bao nhiêu mây che phủ, vẫn luôn rộng lớn, thanh tịnh và tràn đầy ánh sáng. Phật tánh ấy xưa nay chưa từng rời xa bạn – bạn chỉ cần quay về trọn vẹn nhận biết để nhận ra nó.