450
Bài học từ bàn cờ: sức mạnh tăng trưởng không tuyến tính
Người ta tin rằng cờ vua ra đời ở Ấn Độ, khoảng một thế kỷ trước thời Đức Phật.
Tương truyền, người phát minh dâng trò chơi lên nhà vua. Thích thú, vua hỏi muốn thưởng gì; ông chỉ xin gạo: một hạt cho ô đầu tiên, hai hạt cho ô thứ hai, bốn hạt cho ô thứ ba, tám hạt cho ô thứ tư… và cứ thế nhân đôi đến hết bàn cờ. Vua bật cười vì tưởng đó là lời xin khiêm tốn, cho đến khi các quan tính ra tổng số gạo khổng lồ không tưởng: cộng đủ 64 ô xấp xỉ 18,4 “tỷ tỷ” hạt. Đó là minh họa kinh điển cho tăng trưởng theo cấp số nhân - thứ trực giác con người thường đánh giá sai.
Ngày nay, quy luật ấy hiện diện khắp nơi: trong đà bùng nổ của trí tuệ nhân tạo, trong cách dịch bệnh lan theo mạng lưới, trong tốc độ suy thoái môi trường khi lòng tham và sự thiếu tỉnh thức cộng hưởng. Một biến số nhỏ, nhân đôi qua thời gian, có thể biến thành hiểm họa chung của nhân loại.
Nhưng ở cấp độ cá nhân, “cấp số nhân” cũng là nguồn hy vọng. Một khởi đầu khiêm tốn - một thói quen tốt, một phút tĩnh lặng, một hành vi tử tế - nếu được nuôi dưỡng đều đặn, sẽ tích lũy thành bước nhảy vọt. Ta thường mặc định tiến bộ là tuyến tính, đi từng nấc thang rõ ràng; thực tế, nhiều chuyển biến lớn xảy ra sau một thời gian dài âm thầm tích lũy. Có thể ta chỉ đang đi qua vài ô đầu trên bàn cờ; sự bứt phá đang đợi ở phía trước, khi công đức, chánh niệm và trí tuệ (Dhamma) được bồi đắp đến “điểm bùng”.
Vậy câu hỏi dành cho người tu tập là: ta có đang ngộ nhận nhịp độ tiến bộ của mình không? Ta có nôn nóng vì “chưa thấy gì thay đổi”, rồi bỏ cuộc trước khi đồ thị kịp cong lên? Hay ta đủ kiên trì để giữ đều nhịp thực hành, tin vào sức mạnh của những tích lũy nhỏ, đúng đắn, bền bỉ - để một ngày nhìn lại, thấy cả “núi gạo” đã hình thành từ những hạt đầu tiên?
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Đừng hẹn đến già mới tu!
Phật pháp và cuộc sống
18:39 23/11/2025
Người xưa có thói quen, khi một người thân đau nặng, sắp tắt hơi thở cuối cùng thì đến sát bên tai thì thầm: “Phut-tho… Phut-tho… Phut-tho…” (niệm Phật).
Tăng Ni sinh Học viện PGVN tại Hà Nội hiến máu, ủng hộ lũ lụt
Phật pháp và cuộc sống
14:51 23/11/2025
Sáng 23/11, tại Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội (Sóc Sơn), hơn 500 Tăng Ni sinh đã hoan hỷ tham gia Ngày hội “Hiến máu cứu người - Hành Bồ-tát đạo” và đăng ký hiến mô, tạng nhân đạo năm 2025.
Thương bà con mình lắm...
Phật pháp và cuộc sống
14:32 23/11/2025
Mấy ngày nay miền Trung với Tây Nguyên oằn mình trong lũ, nước lên nhanh và thiệt hại thì không biết nên nói làm sao cho hết…
Người dân ở xã Hòa Thịnh kể chuyện leo lên bàn thờ Phật tránh lũ
Phật pháp và cuộc sống
13:21 23/11/2025
Khi lũ dâng cao ở Hòa Thịnh (Đắk Lắk), hàng trăm người dân kéo vào chùa Long Quang trú ẩn. Nước ngập hơn 1 mét trong chánh điện, có phụ nữ mang thai bám trụ suốt đêm chờ cứu hộ.
Xem thêm
