450
Báo hiếu thời nay sao cho thuận đạo, hợp đời?
Trong đạo Phật, hiếu hạnh luôn được xem là nền tảng của mọi công đức. Kinh điển từng dạy: “Hiếu hạnh vi tiên”, nghĩa là trong muôn hạnh lành, hiếu đứng hàng đầu.
Nhưng trong đời sống hiện đại, khi xã hội biến đổi nhanh, khi khoảng cách thế hệ ngày càng rộng, việc báo hiếu cũng cần được nhìn lại và thực hành sao cho vừa hợp tinh thần Phật dạy, vừa thuận theo lẽ đời thường.
Nếu ngày xưa hiếu chủ yếu gắn liền với việc phụng dưỡng cha mẹ về cơm ăn, áo mặc, thì nay, cha mẹ nhiều khi không thiếu thốn vật chất, nhưng lại cần sự quan tâm tinh thần, sự sẻ chia trong những buổi trò chuyện giản dị. Có những người con thành đạt, gửi tiền về đều đặn, nhưng cha mẹ vẫn cảm thấy cô đơn trong căn nhà rộng. Ngược lại, có những người con chẳng dư dả bao nhiêu, nhưng chỉ một cuộc gọi hằng ngày, một bữa cơm chung cuối tuần cũng đủ làm cha mẹ thấy được an ủi và ấm lòng.
Báo hiếu theo lẽ đạo không chỉ là nuôi dưỡng cha mẹ về đời sống vật chất, mà còn là nâng đỡ đời sống tinh thần. Người con hiếu thảo phải biết lắng nghe cha mẹ, cảm thông với tuổi già và cả những tính khí thay đổi theo năm tháng. Hiếu hạnh trong đạo Phật còn đi xa hơn, đó là giúp cha mẹ gieo trồng thiện pháp, khuyên cha mẹ làm điều lành, tránh điều ác, tạo công đức để cha mẹ có được an lạc ngay trong hiện tại và hướng đến con đường giải thoát lâu dài.
Trong bối cảnh xã hội hôm nay, báo hiếu cũng có nghĩa là sống có trách nhiệm, không để cha mẹ phải lo lắng về mình. Một người con nghiện ngập, sống buông thả, dù có phụng dưỡng cha mẹ cũng khó được xem là hiếu. Ngược lại, một người con sống lương thiện, biết chăm sóc gia đình, góp phần cho xã hội tốt đẹp, chính là đang báo hiếu một cách thiết thực, vì danh thơm và công đức ấy là niềm tự hào lớn lao của cha mẹ.
Điều quan trọng là hiếu hạnh không chờ đến những ngày lễ Vu lan hay Tết mới thể hiện. Hiếu phải được nuôi dưỡng trong từng hành vi nhỏ bé: một ánh mắt quan tâm, một lời hỏi han, một việc làm thay cha mẹ khi các ngài đã yếu sức. Đó mới là hiếu hạnh sống động, chứ không chỉ là những hình thức bên ngoài.
Trong nhịp sống hiện đại, báo hiếu còn gắn liền với việc dung hòa. Người con trưởng thành phải biết dung hòa giữa sự hiếu kính cha mẹ với bổn phận gia đình riêng, giữa truyền thống cũ và nhu cầu mới. Không thể vin vào chữ hiếu để ràng buộc con cái trong những quan niệm hẹp hòi, nhưng cũng không được viện cớ tự do để quên bổn phận với đấng sinh thành.
Báo hiếu thời nay, vì vậy, có thể được gói gọn trong hai chữ biết ơn. Biết ơn để nhớ gốc gác, để không quên công cha nghĩa mẹ. Biết ơn để sống tốt, sống đẹp, làm điều lành, giữ tâm trong sạch, nhờ vậy mà cha mẹ an lòng. Và biết ơn để biết quay về, hiện diện bên cha mẹ khi các ngài cần, chứ không đợi đến lúc muộn màng mới tiếc nuối.
Hiếu hạnh, suy cho cùng, là chiếc cầu nối giữa đạo và đời. Khi ta sống hiếu thảo, ta đang thực hành lời Phật dạy; và khi ta hiếu thảo, gia đình ấm êm, xã hội cũng thêm phần nhân ái. Báo hiếu thời nay, dẫu khác cách so với xưa, nhưng vẫn giữ nguyên tinh thần: lấy tình thương, sự kính trọng và hành động cụ thể làm gốc.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Người ta khổ hơn mình…
Phật pháp và cuộc sống
23:18 21/11/2025
Mấy hôm nay, xem tin lũ ở Phú Yên, Nha Trang, Quy Nhơn, lòng tôi cứ chùng xuống.
Niềm vui từ một chén trà
Phật pháp và cuộc sống
16:22 21/11/2025
Anh bạn tôi nhỏ hơn tôi vài tuổi, còn là sinh viên, nhưng lại có sở thích thưởng thức trà hàng ngày. Mỗi buổi sáng thức dậy, anh bạn tự pha cho mình một ấm trà thơm nóng rồi ngồi nhâm nhi đọc sách. Những khi tôi đến chơi, thể nào anh bạn cũng pha một ấm trà thật đậm ngon mời tôi. Biết anh bạn có sở thích này nên nhiều lần đến tôi thường mua theo một gói bánh ngọt, thế là anh em lại có một buổi uống trà, ăn bánh nói chuyện thật hợp ý. Cũng vì sở thích này mà bạn tôi hay bị bạn bè trêu chọc, rằng thanh niên gì mà cứ như ông già, bia rượu cà-phê thì họa hoằn gọi mãi mới chịu đi, còn nhắc đến trà thì khoái cả chí, cứ có bộ ấm là tìm trà pha ngay.
Không thể nghĩ bàn
Phật pháp và cuộc sống
16:02 21/11/2025
Tôi sinh ra và lớn lên trong một gia đình tương đối khá. Cha mẹ chăm lo cho ăn học chu đáo nên tôi phần nào có “bệnh công tử”. Học xong ở lại thành phố và lấy vợ, nhà vợ cũng khá nên cho chúng tôi một căn nhà nhỏ, cuộc sống như thế cũng quá đẹp so với bạn bè.
Đồng niên huynh đệ
Phật pháp và cuộc sống
12:21 21/11/2025
Từ xa xưa, chư Tổ sư đã ngộ Đạo từ tuổi nhỏ. Ngày nay, con thấy mình và chú Tuệ Đạo cũng mang trong lòng khát khao ấy, mong muốn được sống trong ngôi nhà chung của Đức Thế Tôn. Hai huynh đệ mang hai hành trình khác biệt, nhưng cùng chung một chí lớn: Đi trên đường Đạo.
Xem thêm
